Tematy - Spółka akcyjna, Spółka z o.o. - INFOR.PL

Musisz wiedzieć, że dobre praktyki to zbiór zasad postępowania spółek publicznych, adresowany do spółki publicznej, jej organów – zarządu i rady nadzorczej oraz akcjonariuszy. Dobre praktyki mają zapewnić wyższe standardy ładu korporacyjnego, aniżeli te które przewiduje prawo stanowione, w szczególności kodeks spółek handlowych. Co to oznacza w praktyce?

Walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki akcyjnej - jest organem właścicielskim spółki. Nie oznacza to jednak, że może on podejmować dowolne decyzje. Zainteresowanemu przysługują dwie metody pozbawienia uchwały mocy: powództwo o uchylenie uchwały, o którym mowa w art. 422 Kodeksu spółek handlowych (KSH) oraz powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały sprzecznej z prawem, o którym mowa w art. 425 KSH.

Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi o tym, czy wspólnikowi może przysługiwać tylko jeden, czy też więcej udziałów. W przypadku, gdy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, to udziały w kapitale zakładowym powinny one mieć równy i niepodzielny charakter.

Decyzja o podjęciu działalności gospodarczej nie jest rzeczą łatwą, pozostawia trwały ślad w psychice, w dalszym życiu zawodowym i prywatnym. Dlatego można nazwać to wręcz „metamorfozą”. Z czego bierze się ta decyzja? Co pcha przedsiębiorcę do działania?

Sąd Najwyższy podjął 28 stycznia 2010 r. uchwałę, w której stwierdził, iż likwidator spółki z ograniczona odpowiedzialnością ponosi odpowiedzialność za jej zobowiązania, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna na podstawie art. 299 kodeksu spółek handlowych. Uchwała była wynikiem złożonego przez Rzecznika Praw Obywatelskich wniosku w związku z ujawnionymi rozbieżnościami w orzecznictwie sądowym w tym zakresie (sygn. akt III CZP 91/09).

Wspólnikami sp. z o.o. mogą być zarówno osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, które posiadają podmiotowość prawną, czyli tzw. ułomne osoby prawne. Do ułomnych osób prawnych zalicza się przede wszystkim osobowe spółki handlowe, takie jak spółka jawna, komandytowa, komandytowo-akcyjna i partnerska.

W poniższym artykule przedstawiamy uregulowania Kodeksu spółek handlowych (dalej: „ksh”) dotyczące statutu spółki akcyjnej, trybu jego zmiany oraz zagadnienia związane z podwyższeniem i obniżeniem kapitału zakładowego.

Kodeks spółek handlowych (dalej: „ksh”) wśród organów spółki akcyjnej wymienia: zarząd, radę nadzorczą oraz walne zgromadzenie. Zgodnie z hierarchią ustanowioną w ksh omówienie organów spółki akcyjnej rozpoczniemy od zarządu.

W artykule przedstawiamy uregulowania dotyczące spółki akcyjnej. Ze względu na obszerność problematyki, pierwsza część artykułu dotyczyć będzie zagadnień związanych przede wszystkim z powstaniem spółki.

W związku z tym, że spółka z o.o. posiada osobowość prawną, działa ona przez swoje organy, których charakterystyce będzie poświęcony niniejszy artykuł. W sp. z o.o. występują trzy rodzaje organów: zgromadzenie wspólników – uchwałodawczy organ spółki, zarząd – organ wykonawczy i zarządzający oraz rada nadzorcza i ewentualnie także komisja rewizyjna - organy nadzorczo-kontrolne.

Sp. z o.o. to dobra forma prawna dla osób chcących prowadzić działalność zarówno w małym rozmiarze, jak i na większą skalę. Spółka ta może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym prawnie dopuszczalnym celu.

Spółka komandytowo-akcyjna (dalej „S.K.A”) to spółka osobowa, mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Uogólniając można stwierdzić, że prokurent z racji samego tylko faktu bycia prokurentem nie ponosi żadnej odpowiedzialności wobec osób trzecich za zobowiązania spółki. Odpowiedzialność taką ponosi spółka, a następnie w szczególnych warunkach członkowie zarządu oraz likwidator.

Proces likwidacji spółki jest etapem końcowym jej funkcjonowania. Obowiązek przeprowadzenia wskazanego postępowania został nałożony przez ustawodawcę na przedsiębiorców ze względu na konieczność zapewnienia należytej ochrony wierzycielom spółki. W tej fazie istnienia spółki dochodzi do uporządkowania oraz doprowadzenia do końca wszelkich spraw spółki.

Cash pool jest stosunkowo złożonym narzędziem przeznaczonym dla grup kapitałowych- polega na skoncentrowaniu środków z indywidualnych rachunków bankowych podmiotów powiązanych, w celu ich łącznego zarządzania przy wykorzystaniu efektu skali (większy może więcej).

Kodeks spółek handlowych i inne przepisy prawa handlowego regulują kilka sytuacji, w których reprezentacja spółki pozostawiona jest innym organom lub osobom niż zarząd. Jest to zawsze sytuacja przejściowa.

Tymczasowa forma spółki z o.o. należy do katalogu tzw. ułomnych osób prawnych, co już na gruncie kodeksu cywilnego wskazuje na konieczność istnienia podmiotów odpowiadających za jej zobowiązania majątkiem osobistym.

W odróżnieniu od spółek osobowych, w których wkładem może być praktycznie wszystko co przedstawia sobą jakąś wartość materialną (w tym świadczenie usług)- spółki kapitałowe (jak spółka z o.o. ) mają zdecydowanie ostrzejsze kryteria.

Jedną z charakterystycznych cech spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest sposób ukształtowania odpowiedzialności za jej zobowiązania. Za zobowiązania spółki zaciągnięte w stosunku do osób trzecich odpowiada sama spółka całym swym majątkiem. W określonych jednak przypadkach odpowiedzialność ta może być przeniesiona na członków zarządu spółki. Tę właśnie szczególną odpowiedzialność reguluje art. 299 Kodeksu spółek handlowych.

Przepisy kodeksu spółek handlowych w sposób wyraźny regulują kwestie reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – dopuszczają jednak daleko idące modyfikacje.

Trwająca od kilkunastu miesięcy niekorzystna sytuacja gospodarcza skłania wielu przedsiębiorców do wdrażania procesów restrukturyzacyjnych prowadzących do poprawy struktury organizacyjnej i zasad funkcjonowania przedsiębiorstwa. Dekoniunktura sprzyja zwłaszcza fuzjom i przejęciom oraz szeroko pojętej restrukturyzacji podmiotowej przedsiębiorstw, czyli różnego rodzaju przekształceniom prawno – ekonomicznym.

Kodeks spółek handlowych pozwala na znaczące uprzywilejowanie akcji i udziałów- w stosunku do pozostałych (zwykłych). Jednak podlega to również pewnym ograniczeniom.

Tematyka artykułu nie tylko dotyczy osób, które pełniły bądź pełnią aktualnie funkcję likwidatora spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, lecz przede wszystkim również wierzycieli spółki. Często bowiem egzekucja z majątku spółki okazuje się bezskuteczna, ale nie jest to równoznaczne z zamknięciem drogi do zaspokojenia roszczenia.

Spółka akcyjna, jeden z dwóch typów występujących w polskim systemie prawnym spółek kapitałowych jest związkiem osób, które ją tworzą i którym przysługują określone prawa związane z tym uczestnictwem. Emanacją uczestnictwa w spółce akcyjnej jest akcja, czyli prawo podmiotowe przysługujące akcjonariuszowi. Poszczególne akcje jako kompleksy praw i obowiązków akcjonariuszy stanowią samoistny przedmiot obrotu i podlegają dziedziczeniu na zasadach określonych w prawie spadkowym, stąd dopuszczalne jest zarówno ich dziedziczenie ustawowe, jak i testamentowe.

Umorzenie udziałów z czystego zysku, bez obniżania kapitału zakładowego możliwe jest jedynie w spółce z o.o. Jest to strategia o tyle wygodna, że nie wymaga przeprowadzania postępowania konwokacyjnego.

Matematyka jest bezlitosna- kapitał zakładowy dzieli się na udziały- stąd ich suma powinna odpowiadać jego wysokości. Nie zawsze tak jednak się dzieje- a suma wartości udziałów może odbiegać od wartości kapitału zakładowego.

Jeśli planujemy przejęcie pakietu kontrolnego spółki z o.o. warto zastanowić się jaki procent udziałów powinniśmy wykupić- 51% nie zawsze wystarczy.

Zmiana adresu spółki z o.o. musi być zgłoszone do KRS, nie zawsze wymaga to jednak zmiany umowy spółki z o.o. (zakładając, że nie zmieniamy miejscowości, w której spółka ma siedzibę).

Zgromadzenie wspólników jest najwyższym organem spółki z o.o.- decyduje o wyborze zarządu i rady. Zarówno jednak zwykłe jak i nadzwyczajne zgromadzenie musi być prawidłowo zwołane.

Wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowią organ nadrzędny w stosunku do zarządu spółki. Zgromadzenie wspólników jako organ nadzorczy, musi jednak być odpowiednio zwołane.

Kodeks spółek handlowych wprowadził mechanizm kontroli zarządu w sytuacjach zaciągania wysokich zobowiązań w imieniu spółki. Pozbawił go jednak z czasem sankcji.

Komisja kodyfikacyjna prawa cywilnego przedstawiła projekt zmian w kodeksie spółek handlowych, mających wprowadzić zręby prawa holdingowego- obecnie, dużej luki w prawie handlowym.

Przeżywamy obecnie największy od 70 lat kryzys gospodarczy. Eksport, inwestycje zagraniczne, kredyty, kursy walut - to kanały przez które przedostał się on do Polski.

Oprócz wygaśnięcia mandatu z uwagi na upływ czasu (kadencji) mandat może również wygasnąć z innych przyczyn (m.in. odwołania).

Co do zasady członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powoływani są czasowo, ich mandat zaś wygasa z mocy prawa po upływie określonego w ustawie lub umowie terminu.

Prowadzenie spraw spółki możemy rozumieć jako działania w sferze wewnętrznej, związane z funkcjonowaniem spółki, ograniczające się, co do zasady do czynności organizacyjnych.

To jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Stanowi wstępną formę spółki akcyjnej stworzoną dla umożliwienia szybkiego rozpoczęcia działalności przez spółkę, bez konieczności oczekiwania na jej rejestrację.

W przeciwieństwie do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, gdzie każdy członek rady nadzorczej może wykonywać samodzielnie prawo nadzoru, (chyba, że umowa spółki stanowi inaczej) w spółce akcyjnej rada nadzorcza wykonuje swe obowiązki kolegialnie, jednakże istnieje możliwość delegowania swoich członków do samodzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych.

Kapitał Zakładowy to ustalona w statucie spółki akcyjnej wielkośćwyrażona w złotówkach, która stanowi sumę wartości nominalnej wszystkich akcji w spółce.

Osoby prawne a także jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną („ułomne osoby prawne”) podlegają obowiązkowemu wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Warto wiedzieć kto i kiedy ma obowiązek zgłoszenia podmiotu do KRS oraz jakie to rodzi skutki.Złożenie wniosku do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) jest bardzo ważne. Jeszcze ważniejszy jest moment dokonania wpisu. Z tym bowiem momentem podmioty uzyskują zdolność prawną lub osobowość prawną.

Osoba fizyczna może prowadzić działalność gospodarczą w wielu formach: samodzielnie, wspólnie z innymi osobami (spółka cywilna) czy w ramach odrębnego podmiotu jakim jest spółka prawa handlowego. Śmierć przedsiębiorcy i kwestie dziedziczenia po nim mogą jednak sprowadzić na spadkobierców wiele problemów.

Kodeks spółek handlowych nakłada liczne obowiązki na wspólników sp. z o.o. w zakresie sporządzenia umowy.

Spółka z o.o. może funkcjonować w obrocie jako oddzielny podmiot, już po podpisaniu umowy spółki. Istnieje wówczas (do momentu wpisu do rejestru) jako spółka w organizacji- będąca tzw. ułomną osobą prawną.

Zgromadzenie wspólników jest jednym z organów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie kieruje on bezpośrednio spółką, natomiast bez jego zgody zarząd nie może podjąć wielu decyzji.

W praktyce korporacyjnej dosyć często spotkać się można z uchwałami organów nadzorczych spółki z o.o., a zatem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, odnoszące się do działalności zarządu spółki. Do kompetencji rady należy bowiem sprawowanie stałego nadzoru nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.

Zaskarżanie uchwały zgromadzenia wspólników możliwe jest poprzez zastosowanie jednego z dwóch przewidzianych ku temu powództw: o uchylenie uchwały (art. 249 § 1 ksh) oraz o stwierdzenie jej nieważności (art. 252 § 1 ksh).

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 5 grudnia 2008 r. (sygn. akt: III CZP 124/08) rozwiał wątpliwości dotyczące ważności umowy zawartej w imieniu spółki z o.o. przez tzw. fałszywy organ.

Z chwilą zawarcia umowy spółki z o.o. lub dokonania jednostronnej czynności prawnej - w odniesieniu do jednoosobowej spółki z o.o. - powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością „w organizacji”.

Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują odpowiedzialność odszkodowawczą członka zarządu spółki wobec spółki za szkodę wyrządzoną zawinionym działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki.

Jedną z gwarancji bezpieczeństwa obrotu gospodarczego jest obowiązek informacyjny nałożony na spółki handlowe, w tym na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W trosce o ochronę praw podmiotów nawiązujących stosunki handlowe, ustawodawca zobowiązał każdą spółkę z o.o. do udostępniania informacji o spółce w pismach i zamówieniach handlowych.

Spółka akcyjna, Spółka z o.o.

Czym są dobre praktyki spółek publicznych?

Jak zaskarżyć uchwałę walnego zgromadzenia?

Umowa sprzedaży udziałów

Jakie są motywy działalności gospodarczej?

Odpowiedzialność likwidatora spółki z o.o. - uchwała Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2010 r.

Kto może być wspólnikiem spółki z o.o.?

Statut spółki akcyjnej

Skład, tryb powoływania i kompetencje oragnów spółki akcyjnej

Powstanie spółki akcyjnej

Rodzaje organów spółki z o.o.

Jak utworzyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością?

Jak utworzyć spółkę komandytowo-akcyjną?

Odpowiedzialność prokurenta

Jak zlikwidować spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością?

Na czym polega cash pool?

Kiedy spółki z o.o. nie reprezentuje zarząd?

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o. w organizacji

Co może stanowić wkład na pokrycie kapitału zakładowego?

Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o.

Reprezentacja spółki z o.o.

Badanie dokumentów korporacyjnych spółek kapitałowych w procesie inwestycyjnym

Uprzywilejowanie akcji i udziałów w spółkach

Czy likwidator odpowiada za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

Dziedziczenie akcji

Nabycie udziałów własnych w celu umorzenia bez obniżenia kapitału zakładowego ("buy-back")

Kiedy suma wartości udziałów nie odpowiada wysokości kapitału zakładowego?

Ile udziałów należy zakupić aby mieć pełną kontrolę nad spółką z o.o.?

W jaki sposób zmienić adres spółki z o.o. w KRS?

Jak zwołać zgromadzenie wspólników?

Kto zwołuje zgromadzenie wspólników?

Zgoda wspólników na zobowiązanie przekraczające wysokość kapitału zakładowego

Projekt prawa holdingowego

Małe i średnie firmy w walce z kryzysem

Kiedy może wygasnąć mandat członka zarządu?

Kadencja członków zarządu spółki z o.o.

Prowadzenie spraw spółki akcyjnej

Pojęcie spółki akcyjnej w organizacji

Czy rada nadzorcza w spółce akcyjnej musi działać kolegialnie?

Co trzeba wiedzieć o kapitale zakładowym przy tworzeniu spółki akcyjnej?

Zasady rejestracji spółek w Krajowym Rejestrze Sądowym

Działalność gospodarcza a dziedziczenie

Wymogi umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji

Kompetencje zgromadzenia wspólników

Czy rada nadzorcza spółki z o.o. może wydawać wiążące polecenia zarządowi?

Zaskarżanie uchwał wspólników spółki z o.o.

Reprezentowanie spółki z o.o. przez odwołanego członka zarządu

Określenie firmy oraz zmiana umowy spółki z o.o. w organizacji

Odpowiedzialność członków zarządu za szkody wyrządzone spółce, a limit odpowiedzialności pracowniczej wynikający z przepisów kodeksu pracy

Obowiązkowe informacje w pismach spółki z o.o.