Jak zaskarżyć uchwałę walnego zgromadzenia?

Uchylenie uchwały

Pierwsza z wymienionych instytucji dopuszcza uchylenie uchwały w przypadku, gdy jest ona sprzeczna ze statutem bądź dobrymi obyczajami i godzi zarazem w interes spółki lub ma na celu pokrzywdzenie akcjonariusza.

Gdy zaktualizują się wskazane wyżej przesłanki, uchwała walnego zgromadzenia może zostać zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały. Jest to możliwe jedynie w przypadku jednoczesnego wystąpienia dwóch z wskazanych przesłanek. W doktrynie przedmiotu przyjmuje się, że dopiero sprzeczność ze statutem lub dobrymi obyczajami, w powiązaniu z godzeniem przez uchwałę w interes spółki lub podjęcie jej w celu pokrzywdzenia akcjonariusza, może uzasadniać uchylenie uchwały przez sąd. Zatem łączne (kumulatywne) wystąpienie dwóch przyczyn uzasadnia wytoczenie powództwa o uchylenie uchwały. Zatem aby uchwała mogła zostać uchylona musi być ona:

1. Sprzeczna ze statutem i godzić w interes spółki.
2. Sprzeczna ze statutem i mieć na celu pokrzywdzenie akcjonariusza.
3. Sprzeczna z dobrymi obyczajami i godzić w interes spółki.
4. Sprzeczna z dobrymi obyczajami i mieć na celu pokrzywdzenie akcjonariusza.

Ustawodawca posługuje się tutaj klauzulami generalnymi. Kodeks spółek handlowych nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem „dobrych obyczajów”, czy „interesu spółki”. Przy wykładni tego pojęcia należy odwołać się do poglądów formułowanych w doktrynie przedmiotu oraz orzecznictwie.

W świetle art. 422 § 2 Kodeks spółek handlowych prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia przysługuje:

1. Zarządowi, radzie nadzorczej oraz poszczególnym członkom tych organów.
2. Akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu (wymóg głosowania nie dotyczy akcjonariusza akcji niemej).
3. Akcjonariuszowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w walnym zgromadzeniu.
4. Akcjonariuszom, którzy nie byli obecni na walnym zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania walnego zgromadzenia lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad.

Polecamy: Kiedy rada nadzorcza i akcjonariusze mogą zadecydować o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia

Przyjmuje się, choć nie bez zastrzeżeń, że jest to zamknięty katalog podmiotów, którym ustawa przyznaje prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały lub stwierdzenia jej nieważności. 

Kodeks spółek handlowych ogranicza czasowo możliwość występowania z przedmiotowym powództwem z uwagi na ochronę pewności obrotu prawnego. Zbyt długi termin do wniesienia powództwa o uchylenie uchwały albo też brak czasowych ograniczeń, co do wniesienie rzeczonego powództwa nie sprzyjałby pewności obrotu i narażałby spółkę na negatywne konsekwencje wynikające z uchylenia danych uchwał walnego zgromadzenia nawet po znacznym upływie czasu. Dlatego też ustawodawca zdecydował się na wprowadzenia art. 424 KSH, który stanowi, że powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie sześciu miesięcy od dnia powzięcia uchwały. Co istotne w przypadku spółki publicznej termin do wniesienia powództwa wynosi miesiąc od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż trzy miesiące od dnia powzięcia uchwały.