Prawo konkurencji

Prowadzenie przedsiębiorstwa wiąże się z przestrzeganiem, nałożonych przepisami prawa, reguł. Pomimo bowiem swobody działalności gospodarczej, nie wszystkie działania przedsiębiorców są dozwolone. Jednym z niedozwolonych działań są czyny nieuczciwej konkurencji, w więc takie które mogą prowadzić do szkody innego przedsiębiorcy lub klienta.

Przedsiębiorcy funkcjonujący w obrocie zobowiązani są przestrzegać przepisów prawa, a także innych zasad i zwyczajów. Niedozwolone są działania, które mogą powodować szkodę u innych przedsiębiorców. Oprócz tego jednak prawo bierze również pod ochronę konsumentów.

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, nie mogą jej prowadzić w sposób całkowicie dowolny, polegają bowiem określonym zasadom i wymogom stawianym im przez prawo, ustalone zwyczaje oraz zasady współżycia społecznego.

Przedsiębiorcy funkcjonujący w obrocie posiadają w zasadzie swobodę w zakresie swojej działalności. Nie oznacza to jednak, że nie podlegają żadnym regułom i zasadom. Przepisy wskazują jakiego typu działania są niepożądane lub nawet niedozwolone.

Prawo handlowe precyzuje pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji, czyli takiego działania, które może narazić na szkodę kontrahentów przedsiębiorcy. W związku z tym przedsiębiorcy obowiązani są dołożyć należytej staranności.

Koszty wprowadzania nowych rozwiązań technologicznych są zwykle bardzo wysokie. Aby je rozłożyć na mniejsze części, przedsiębiorcy często zawierają ze sobą różnorakie porozumienia. UOKiK w tym względzie wykazał się zrozumieniem i tzw. porozumienia transferu technologii zostały objęte zwolnieniem grupowym.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Jest to urząd stworzony głównie z myślą o konsumentach i mniejszych przedsiębiorcach.

W ubiegłym roku Urząd wszczął 348 postępowań wyjaśniających, 27 antymonopolowych, 29 postępowań w sprawach naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, prowadził 144 sprawy z zakresu koncentracji, przeprowadził 48 badań rynku – jednym słowem – wydał co najmniej kilkaset decyzji.

Misją Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta jest „podnoszenie dobrobytu konsumentów poprzez ochronę i tworzenie warunków dla funkcjonowania konkurencji”, a w jego głównych założeniach znajduje się dbanie o słabszych uczestników gospodarki, czyli małych przedsiębiorców i ich klientów.

Monopol sieciowy ściśle wiąże się z dostępem do tzw. essentials falicities – urządzeń, miejsc i praw, które są kluczowe do wykonywania określonej działalności. Jakie konsekwencje wiążą się z wykorzystywaniem monopolu sieciowego?

O nadużywaniu pozycji dominującej orzeka zawsze Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Analiza tego typu decyzji pozwala na praktyczną weryfikację suchych regulacji ustawowych. Poniżej kilka najciekawszych i najpopularniejszych orzeczeń.

Często wspomina się o przedsiębiorcach, którzy mając duży udział w rynku utrudniają dostęp do niego mniejszym konkurentom lub stwarzają warunki, które uniemożliwiają istnienie zdrowej konkurencji. Prawo zna instytucję pozycji dominującej i ją reguluje.

Oczywiste jest to, że każdy przedsiębiorca dąży do maksymalizacji swoich zysków i udziałów w rynku. Wobec tego samo posiadanie pozycji dominującej nie jest zabronione; dopiero nadużywanie takiej pozycji jest bezwzględnie zakazane i sankcjonowane.

Postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów może zakończyć się: decyzją merytoryczną, umorzeniem postępowania lub ugodą.

Samo zadbanie o to, aby konsument był dostatecznie dobrze poinformowany, nie wystarczy. Konieczne jest jednocześnie zapewnienie mu swobody wyboru i dokonania decyzji.

Nazwa danego produktu może wprowadzać w błąd. Jeżeli przedsiębiorca nazywa swój produkt na przykład winem, powinien on spełniać wymagania stawiane winu. Podobnie rzecz ma się z innymi towarami.

Jedną z podstawowych informacji, jakich przedsiębiorca jest zobowiązany udzielić konsumentowi, stanowi cena towaru lub usługi. Powinna być ona podana konsumentowi jako cena brutto, to znaczy zawierać wszystkie podatki, opłaty, narzuty.

Porozumienia wertykalne zawierane są między dwoma lub więcej przedsiębiorcami, działających na różnych szczeblach obrotu. Przedmiotem porozumień wertykalnych są warunki zakupu, sprzedaży lub odsprzedaży towarów. W jakich okolicznościach korzystają one z wyłączeń grupowych?

Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wyłączyć spod zakazu praktyk ograniczających konkurencję określone rodzaje porozumień. Wyjątki te określa się mianem wyłączeń grupowych. Z takiego przywileju korzystają m. in. porozumienia kooperacyjne.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów upoważniła Radę Ministrów do stworzenia autonomicznego katalogu porozumień, które będą wyłączone spod zakazu praktyk ograniczających konkurencję. Skąd ten przywilej i w jaki sposób Rząd tworzy taką listę?

Porozumienia dyskryminacyjne i przetargowe to kolejne rodzaje praktyk ograniczających konkurencję. O ile działania dyskryminacyjne są stosunkowo powszechne, ale i łatwe do wykrycia, o tyle zawieranie porozumień przetargowych jest uważane za wybitnie naganne.

Porozumienia kontyngentowe i podziałowe to kolejne praktyki ograniczające konkurencję typu hard. Oznacza to, że są one uważane za najniebezpieczniejszy rodzaj wpływania na konkurencję i oczywiście są one zagrożone największymi sankcjami.

Porozumienia cenowe i kondycjonalne należą do najpoważniejszych praktyk ograniczających konkurencję. Z uwagi na to, że cena i jakość w największym stopniu kształtują wybory konsumenckie, UOKiK dba o to, by tego typu porozumienia były odpowiednio sankcjonowane.

Przedsiębiorcy, zawierający porozumienie ograniczające konkurencję zwykle mają świadomość jego nielegalnego charakteru. Z tego względu takie porozumienia nie zawsze przyjmują formę tradycyjnych umów…

Konsument jest niewątpliwie stroną chronioną w obrocie jednostronnie profesjonalnym. Ze względu na to jednym z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy wobec klientów jest tzw. obowiązek informacyjny.

Bezwzględna nieważność, kara pieniężna, roszczenie odszkodowawcze i obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego – takie sankcje grożą za zawieranie porozumień ograniczających konkurencję.

Leniency w tłumaczeniu z języka angielskiego oznacza „złagodzenie, pobłażliwość” – tak właśnie traktowani są przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na ujawnienie przed Prezesem UOKiK istnienia kartelu ograniczającego konkurencję. Jak skorzystać z możliwości darowania lub znacznego obniżenia kary?

Leniency Programme to program wprowadzony przez obwieszczenie Komisji Unii Europejskiej w sprawie darowania lub obniżania kar pieniężnych w sprawach kartelowych. Z założenia ma pomagać w wykrywaniu zmów przedsiębiorców.

Zakaz porozumień ograniczających konkurencję ma charakter względny. Oznacza to, że pod pewnymi warunkami wskazane powyżej zachowania są dopuszczalne, a nawet pożądane pod względem gospodarczym.

Jednym ze sposobów ochrony warunków zdrowej konkurencji jest zakaz porozumień ograniczających konkurencję. Czym są takie porozumienia i czy faktycznie zawsze szkodzą konkurentom?

W momencie podpisywania umowy między konsumentem, a przedsiębiorcą zwykle to ten drugi jest na silniejszej pozycji. Wiele firm stosuje tzw. wzory umów, obowiązujące wszystkich kontrahentów i nie podlegające negocjacjom. Jednak czy przedsiębiorcy mają pełną wolność przy układaniu postanowień umownych?

Prawo zabrania przedsiębiorcom stosowania praktyk, która naruszają zbiorowe interesy konsumentów. Czym zatem są te praktyki? Jak definiować „zbiorowy interes konsumenta”?

W przepisach dotyczących ochrony konkurencji często pojawia się pojęcie „rynek właściwy”. Co kryje się pod tym pojęciem i co się z nim wiąże?

Pierwsze regulacje dotyczące prawa konkurencji pojawiły się już w XIX wieku. W Polsce takie prawo pojawiło się nieco później – w latach 30. ubiegłego wieku. Dziś ochrona konkurencji jest jednym z priorytetów – dlaczego?

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie lub zachowanie przedsiębiorcy, podjęte w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, które narusza bądź tylko zagraża interesom innego przedsiębiorcy. Działanie takie jest szkodliwe i bezprawne. Jakie są przykłady czynów nieuczciwej konkurencji?

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji reguluje całość problematyki zapobiegania i zwalczania nieuczciwej konkurencji. Co zatem jest czynem nieuczciwej konkurencji i jakie obowiązki ustawa ta nakłada na przedsiębiorców?

Nazwa przedsiębiorcy nie może wprowadzać w błąd. Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Takim czynem jest w szczególności wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa.

Normy dotyczące nieuczciwych praktyk rynkowych uregulowane są w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Jakie działania do nich zaliczamy i jak przedstawiają się one w praktyce?

Zawarta w ustawie o nieuczciwych praktykach rynkowych definicja przeciętnego konsumenta pozwala na określenie przeciwko komu te praktyki są stosowane.

Informacja handlowa w postaci propozycji nabycia produktu nie tylko zawiera elementy perswazji, ale także wpływa na podjęcie decyzji przez konsumenta. Możemy więc mówić o kwalifikowanej formie reklamy i zagrożeniu dopuszczania się przez przedsiębiorcę nieuczciwych praktyk rynkowych.

Czy przestrzeganie kodeksów dobrych praktyk może wiązać się z działaniem w charakterze nieuczciwych praktyk rynkowych? Co dzieje się, gdy kodeksy te zawierają regulacje niezgodne z prawem? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.

Wydaje Ci się, że operator sieci komórkowej posługuje się certyfikatem, którego nie posiada? Konsumencie uważaj – możesz być świadkiem nieuczciwych praktyk rynkowych, których dopuszcza się przedsiębiorca.

Planujesz podróż i boisz się kradzieży bagażu? Pamiętaj, że przedsiębiorcy, którzy żądają od konsumentów dokumentów bez racjonalnej podstawy muszą liczyć się z przesłankami nieuczciwych praktyk rynkowych. Na czym polega zagrożenie naruszenia przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym?

Na rynku ponownie pojawiają się systemy konsorcyjne. Zakazane przez ustawodawcę nadal są przyczyną łez wielu oszukanych. Na czym systemy te polegają?

Zgodnie z definicją zawarta w ustawie o nieuczciwych praktykach rynkowych przedsiębiorcami są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które prowadzą działalność gospodarczą lub zawodową nawet jeżeli działalność ta nie ma charakteru zorganizowanego i ciągłego, a także osoby działające w ich imieniu i na ich rzecz. Co jednak z przypadkami, w których podmioty będące przedsiębiorcami znajdują się w szczególnej sytuacji?

Definicja przeciętnego konsumenta sformułowana w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym daje możliwość oceny sądom przeciwko komu nieuczciwe praktyki mogą znaleźć zastosowanie. Jak przedstawia się ta definicja od strony praktycznej, czyli w orzecznictwie krajowych sądów?

W związku z dynamicznie zachodzącymi zmianami na rynku produktów wraz z ustawą o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym pojawiły się nowe definicje produktu oraz jego nabycia. W jakim celu zostały utworzone i jak należy te pojęcia rozumieć? Przeczytaj.

Przedsiębiorca w wyjątkowych przypadkach ma prawo wysłać konsumentowi towar, którego on nie zamawiał. Kiedy i na jakiej podstawie? Przeczytaj.

Podział na nieuczciwe praktyki rynkowe wprowadzające w błąd oraz agresywne dotyczy zarówno szarego, jak i czarnego katalogu. Dodatkowo, w przypadku praktyk wprowadzających w błąd rozróżniamy działanie oraz zaniechanie przedsiębiorcy.

Kodeksy dobrych praktyk to reguły ustanawiane przez samych przedsiębiorców albo ich zrzeszenia, których przestrzeganie nie jest narzucane przez ustawy lub inne, obowiązujące powszechnie, przepisy.

Informacje o przedsiębiorcy – sprawdź kiedy mogą one stać się czynem nieuczciwej konkurencji

Jak chronić konsumentów?

Przedsiębiorca naruszający interesy konsumenta, czyli czym są nieuczciwe praktyki rynkowe

Naśladowanie produktu, czyli co może stać się czynem nieuczciwej konkurencji

Wykorzystanie informacji o przedsiębiorstwie

Wyłączenia grupowe – porozumienia transferu technologii

Jakie kompetencje ma Prezes UOKiK

Jakie sądy są właściwe do spraw ochrony konkurencji

Jak zorganizowana jest ochrona konkurencji i konsumentów

Kiedy przedsiębiorca utrudnia dostęp do urządzeń kluczowych

Nadużywanie pozycji dominującej - przykłady

Czym jest pozycja dominująca

Na czym polega nadużywanie pozycji dominującej

Rodzaje decyzji w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

Zapewnienie swobody decyzji - jakie obowiązki przedsiębiorcy

Nazwa i cena produktu - jakie obowiązki dla przedsiębiorcy

Jakie informacje muszą znaleźć się na produkcie bądź jego etykiecie

Wyłączenia grupowe – porozumienia wertykalne

Wyłączenia grupowe – porozumienia kooperacyjne

Kilka słów o wyłączeniach grupowych

Porozumienia przedsiębiorców - porozumienia dyskryminacyjne i przetargowe

Porozumienia przedsiębiorców - porozumienia kontyngentowe i podziałowe

Porozumienia przedsiębiorców - porozumienia cenowe i kondycjonalne

Formy porozumień ograniczających konkurencję

Na czym polega obowiązek informacyjny przedsiębiorcy

Jakie sankcje grożą za zawarcie zakazanego porozumienia

Jak skorzystać z leniency programme

Leniency Programme – program darowania kar

Czy porozumienia ograniczające konkurencję są zawsze zabronione

Na czym polega zakaz porozumień ograniczających konkurencję

Czym są niedozwolone klauzule umowne

Jak wygląda naruszenie zbiorowych interesów konsumentów

Czym jest rynek właściwy

Dlaczego konkurencja jest chroniona

Przykłady czynów nieuczciwej konkurencji

Kiedy mówimy o nieuczciwej konkurencji

Kiedy oznaczenie przedsiębiorstwa może wprowadzać w błąd

Przykłady nieuczciwych praktyk - groźba utraty pracy lub obietnica nagrody

Przeciwko komu stosuje się nieuczciwe praktyki rynkowe

Czy informacja handlowa ma związek z nieuczciwymi praktykami rynkowymi

Kodeks dobrych praktyk – przestrzeganie oraz sprzeczność postanowień z prawem

Przykłady nieuczciwych praktyk rynkowych - przypisanie uprawnień

Przykłady nieuczciwych praktyk - roszczenie przedstawienia dokumentów

Na czym polega system konsorcyjny

Przypadki szczególnego statusu przedsiębiorcy a nieuczciwe praktyki rynkowe

Nieuczciwe praktyki rynkowe a przeciętny konsument

Jak przedsiębiorca powinien definiować produkt

Przykłady nieuczciwych praktyk - żądanie zapłaty lub zwrotu

Czym są praktyki wprowadzające w błąd oraz praktyki agresywne

Nieuczciwe praktyki związane z kodeksami dobrych praktyk