Polacy, pod względem liczby funkcjonujących przedsiębiorstw – 3,8 mln w sektorze MSP – należą do najbardziej przedsiębiorczych narodów w Europie. Biorąc pod uwagę te statystyki, można by dojść do wniosku, że założenie firmy, która z powodzeniem rozwinie swoją działalność to nic trudnego. Ale czy faktycznie tak jest? Z jakimi wyzwaniami muszą poradzić sobie „młodzi przedsiębiorcy”, aby firma faktycznie okazała się sukcesem?
Zgodnie z brzmieniem art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 25 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (ustawa musi jeszcze przejść przez Senat, a następnie zostać przyjęta ponownie przez Sejm), art. 90 ustawy uzyska brzmienie: „Jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do wartości przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny (…)”. Powstaje jednak pytanie o zgodność powyższego rozwiązania z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”).
Pojęcie „rażąco niskiej ceny” nie zostało zdefiniowane w Pzp, jak również w dyrektywach unijnych. Ponieważ przepisy Pzp nie zawierają legalnej definicji rażąco niskiej ceny, o tym, czy cena oferty jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, decyduje zamawiający, który powinien mieć wiedzę pozwalającą zweryfikować zaoferowane przez wykonawców ceny oraz wyjaśnienia złożone na podstawie art. 90 ust. 1 Pzp.
Zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. Celem udzielenia zamówienia na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 3 Pzp, jest potrzeba natychmiastowego wykonania zamówienia, wynikająca z konieczności uniknięcia negatywnych konsekwencji zaniechania niezwłocznego podjęcia działań, mających na celu uniknięcie tych skutków.
Z art. 29 ust. 2 Pzp wynika, że zamawiający może opisywać przedmiot zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy „lub równoważny”. W takim przypadku niewystarczające jest wskazanie przez zamawiającego na konkretny znak towarowy, patent lub pochodzenie oraz wyrazów „lub równoważne”. Możliwość wskazania znaku towarowego, patentu lub pochodzenia jest wyjątkiem od reguły, dlatego art. 29 ust. 3 Pzp nie powinien być interpretowany rozszerzająco.
Zgodnie z art. 26 ust. 2b Pzp wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków. Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodnić zamawiającemu, iż będzie dysponował zasobami niezbędnymi do realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonaniu zamówienia.
Przepis art. 46 ust. 4a Prawa zamówień publicznych uprawnia zamawiającego do zatrzymania wadium wraz z odsetkami (jeżeli wadium w pieniądzu było przechowywane na oprocentowanym rachunku bankowym), jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3 Pzp, nie złożył dokumentów lub oświadczeń, o których mowa w art. 25 ust. 1 Pzp, lub pełnomocnictw, chyba że udowodni, że wynika to z przyczyn nieleżących po jego stronie.
Główny Urząd Statystyczny podał, iż w I kwartale 2014 r. przychody średnich i dużych przedsiębiorstw wzrosły o 2,7 proc. Wynik finansowy firm w tym roku wyniósł 21,3 mld zł, czyli o 3,6 mld zł wyższy niż w roku ubiegłym, w tym samym okresie.
Nierzadkim problemem w czasie trwania postępowań o udzielenie zamówienia publicznego jest kończący się termin związania ofertą. W przypadkach, gdy postępowanie zabezpieczone jest wadium, wiąże się to zazwyczaj z upływającym okresem ważności wadium. Pytanie jednak brzmi, czy w świetle ustawy Prawo zamówień publicznych jest możliwe, aby wykonawca nie został wykluczony, jeśli nie złoży oświadczenia o przedłużeniu terminu związania ofertą, a jedynie przedłuży okres zabezpieczenia oferty wadium ?
Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, iż odpowiedź na postawione w tytule pytanie jest nader oczywista. Często jednak dochodzi do sytuacji, w których wykonawcy chcący ubiegać się o udzielenie zamówienia publicznego, mają w tej materii liczne wątpliwości. Jest to szczególnie widoczne, gdy dany wykonawca chciałby wziąć udział w jednym postępowaniu, lecz składając jedną ofertę jako uczestnik jednego konsorcjum oraz drugą ofertę w ramach drugiego konsorcjum. Czy taka sytuacja jest prawnie dopuszczalna ?
W przypadku, gdy w postępowaniu przetargowym ofertę złożył tylko jeden wykonawca, zaś na skutek procedury przetargowej został on wykluczony z postępowania a jego oferta odrzucona, na podstawie art. 93 ust 1. pkt. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2004 Nr 19 poz. 177 z późn. zm.) postępowanie podlega unieważnieniu. Pytanie, jakie jednak się nasuwa, brzmi: jak należy traktować kwestię terminu związania ofertą oraz wadium w przypadku, gdy ten jedyny wykonawca zamierza złożyć odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej a w międzyczasie minął termin związania ofertą oraz wygasła złożona do oferty gwarancja wadialna.
