Tematy - Koronawirus - INFOR.PL

Nowe regulacje dotyczą m.in. obowiązku zasłaniania nosa i ust, umożliwienia organizacji wesel a także otwarcia kin, teatrów, siłowni i salonów masażu. Zobacz co się zmieni.

Trwająca epidemia koronawirusa kreuje zupełnie nowe podejście do sposobu zarządzania organizacją i jej zasobami. Powodzenie tych zmian, a tym samym przetrwanie organizacji jest mocno uzależnione od tego, jak zwinnie poukładamy procesy biznesowe i jak szybko przestawimy pracowników na nowy sposób pracy. W związku z ciągłymi zmianami i brakiem możliwości dokładnego zaplanowania tego procesu, organizacje naraziły się na „cyber-ryzyko” w znacznie większym stopniu, niż było to możliwe do tej pory.

Firmy korzystające z pomocy w związku z COVID-19 powinny brać pod uwagę potencjalne ryzyka prawne. W skrajnych przypadkach mogą być zobowiązane do zwrotu całej pomocy, a zarząd spółki pociągnięty do odpowiedzialności karnej - ostrzegają eksperci spółki doradczej KPMG.

Czy widmo kryzysu gospodarczego ominie zieloną wyspę, jaką na rynku pracy jest branża informatyczna Z najnowszych danych wynika, że aż jedna trzecia firm z tego sektora nie odczuwa żadnych utrudnień, a niektóre mają się nawet lepiej niż przed pandemią. Nie boją się też zatrudniać programistów z mniejszym doświadczeniem.

W Dzienniku Ustaw opublikowane zostały przepisy Tarczy antykryzysowej 3.0. Umożliwiają one skorzystanie z nieodpłatnej pomocy prawnej także jednoosobowym firmom, narażonym na skutki pandemii koronawirusa.

Jakie problemy najczęściej napotykają małe i średnie przedsiębiorstwa oraz jakie są najczęściej spotykane błędy w wypełnianiu wniosków o wsparcie z Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju?

Nasze życie ostatnimi czasy w znacznej mierze przeniosło się do sieci. Codziennością stały się e-zakupy, e-konsultacje medyczne, e-rozrywka, czy załatwianie spraw urzędowych za pośrednictwem tzw. e-urzędu. W ostatnim artykule pisaliśmy też o e-posiedzeniach organów spółek kapitałowych. Wkrótce najprawdopodobniej będziemy mieli okazję uczestniczyć w e-posiedzeniach sądowych. Wszystko to ma nas chronić przed ryzykiem zarażenia się koronawirusem. Czy jednak korzystając ze wskazanych e-rozwiązań, jesteśmy na pewno bezpieczni?

Mikroprzedsiębiorcy spełniający specjalne warunki mogą uzyskać pożyczkę z tarczy antykryzysowej. Co trzeba zrobić, aby otrzymać pożyczkę, a następnie umorzenie pożyczki wraz z odsetkami?

Ministerstwo Rozwoju i Główny Inspektorat Sanitarny we współpracy z Polską Federacją Campingu i Caravaningu przygotowało wytyczne dla campingów w trakcie epidemii koronawirusa.

Salony kosmetyczne będą otwarte dla klientów od 18 maja 2020 r. Ministerstwo Rozwoju wraz z Głównym Inspektorem Sanitarnym przedstawia szczegółowe wytyczne sanitarne i organizacyjne, które mają zapewnić maksymalne bezpieczeństwo dla pracowników i klientów salonów.

Od 18 maja 2020 r., w ramach trzeciego, przedostatniego etapu znoszenia ograniczeń związanych z koronawirusem, salony fryzjerskie będą mogły znowu przyjmować klientów. Ministerstwo Rozwoju i Główny Inspektor Sanitarny przygotowali specjalne i bardzo szczegółowe wytyczne sanitarno-organizacyjne dla salonów fryzjerskich w celu zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa pracownikom i klientom tych salonów.

Od 18 maja otwarte będą salony kosmetyczne i fryzjerskie oraz restauracje. Zobacz co jeszcze się zmieni po wdrożeniu trzeciego etapu znoszenia ograniczeń w związku z koronawirusem.

Trwająca epidemia koronawirusa SARS-CoV-2, wywołującego chorobę COVID-19 wpłynęła także w Polsce na niemal każdą dziedzinę gospodarki, rujnując działalność jednych przedsiębiorstw i wzmacniając pozycję innych. Trzy czwarte firm dostrzega negatywne bądź pozytywne skutki pandemii. Z najnowszego ogólnopolskiego, przekrojowego badania Krajowego Rejestru Długów „KoronaBilans MŚP”, wynika, że połowa (49,3%) przedsiębiorców z sektora mikro, małych i średnich firm ocenia swoją aktualną sytuację ekonomiczną jako złą, zaś jedna czwarta badanych (24,6%) ocenią ją pozytywnie. Im większa firma – tym mniejsze problemy ekonomiczne.

Z badania Konfederacji Lewiatan wynika, że polskie firmy radzą sobie całkiem dobrze. Podejmują odpowiedzialne działania, chronią zatrudnienie, oszczędzają i korzystają z rozwiązań Tarczy Antykryzysowej. Jakich zmian oczekują?

Przepisy wprowadzone w związku z epidemią COVID-19 zwalniają z odpowiedzialności karnej lub cywilnej za zaniechania lub działania, które w normalnej sytuacji stanowią naruszenie przepisów. Dotyczy to także przepisów o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, o zamówieniach publicznych oraz przepisów Kodeksu spółek handlowych.

Złożyłeś wniosek o udzielenie subwencji finansowej w ramach projektu Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju? Zobacz jakie dane ZUS przekazał do PFR w celu weryfikacji wniosku.

Od 29 kwietnia 2020 r. wystartował nowy program wsparcia dla przedsiębiorców, którzy boleśnie odczuli epidemię COVID-19 - tzw. Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju. Jakie warunki muszą spełnić przedsiębiorcy, aby móc liczyć na umorzenie konieczności zwrotu dotacji?

Główny Inspektorat Sanitarny wydał rekomendacje, jak w trakcie epidemii COVID-19 powinny funkcjonować zakłady przemysłowe. Rekomendowane przez GIS procedury mają m.in. zapewnić bezpieczeństwo pracownikom oraz kontrahentom, a także utrzymać możliwości funkcjonowania zakładów. GIS wskazał, że w czasie epidemii zalecane jest stosowanie określonych procedur. Są to: procedury zapobiegawcze; procedury ograniczające rozpowszechnienie się wirusa oraz procedury w przypadku zdiagnozowania wirusa u jednego z pracowników. W każdym z powyższych wariantów wskazano procedury obowiązkowe oraz rekomendowane procedury.

Zdaniem Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych przepisy o ochronie danych osobowych nie sprzeciwiają się przetwarzaniu danych pracowników i gości w zakresie np. mierzenia temperatury czy wdrażania kwestionariusza z objawami chorobowymi. Jednak tego typu działania podejmowane przez przedsiębiorców, pracodawców i inne podmioty będą legalne, jedynie w sytuacji, jeżeli administrator będzie realizował je na podstawie przepisów prawa – zgodnie z zasadą legalności określoną w art. 5 ust. 1 RODO. W przedmiotowej sprawie podstaw prawnych należy niewątpliwie doszukiwać się w rozwiązaniach wyznaczanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego.

30 kwietnia 2020 r. Sejm przyjął kolejny pakiet osłonowy w związku z epidemią koronawirusa. Przedstawiamy najważniejsze zmiany przewidziane w projekcie Tarczy antykryzysowej 3.0.

Polska Rada Centrów Handlowych (PRCH) wnioskuje o zniesienie ograniczenia handlu w niedziele, by odbudować obroty tradycyjnego handlu. "Jednocześnie liczymy na umorzenie w okresie 2020 - 2021 opłat z tytułu użytkowania wieczystego, podatku od nieruchomości oraz podatku galeryjnego"- czytamy w komunikacie PRCH.

Bieżący 2020 rok jest czasem próby dla całej ludzkości, gospodarek, a także dla procesów globalizacyjnych. Ale jest to również okres intensywnego wykorzystywania nowych technologii do walki z koronawirusem, a także do łagodzenia społecznych i ekonomicznych skutków kryzysu gospodarczego.

W czasie epidemii COVID-19 bezkontaktowy e-handel stał się zarówno najwygodniejszą, jak i najbezpieczniejszą metodą dokonywania zakupów. Przesyłkę można odebrać w paczkomatach zdalnie, z wykorzystaniem aplikacji w smartfonie, bez konieczności dotykania panelu sterującego. Bezpieczna i niewymagająca wychodzenia z domu jest również dostawa kurierem. Jak wynika z badania Nielsena „Wpływ COVID-19 na zachowania konsumentów”, 31 proc. Polaków przyznaje, że zwiększyło swoją aktywność zakupową w kanale online w kategorii produktów spożywczych i kosmetyczno-chemicznych. – Obserwujemy rosnącą z dnia na dzień liczbę przesyłek – zarówno krajowych, jak i zagranicznych – obsługiwanych w ramach naszej sieci. Skala wolumenu jest porównywalna do wyników grudniowych, kiedy w szczycie paczkowym obsługujemy nawet o 100 proc. więcej przesyłek niż w pozostałych miesiącach roku – mówi Tomasz Kowalewski, kierownik terminala w DHL Parcel.

Epidemia COVID-19 w Polsce przypadła na okres sporządzania rocznych sprawozdań finansowych przez jednostki stosujące przepisy ustawy o rachunkowości. Ze względu na wyjątkową sytuację, w jakiej znalazły się jednostki i ich kierownicy w trakcie sporządzania sprawozdania finansowego, Ministerstwo Finansów opublikowało wyjaśnienia dotyczące przyjęcia przez jednostkę założenia dalszej kontynuacji działalności i wpływu na sporządzane sprawozdanie.

Ministerstwo Rozwoju poinformowało, że w kwietniu 2020 r. odnotowano łącznie o ok. 49% mniej zawieszeń i likwidacji działalności gospodarczych niż w marcu, kiedy wybuchła epidemia koronawirusa - wynika z najnowszych danych z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). To dobry sygnał, który może świadczyć o tym, że Tarcza Antykryzysowa działa.

Ministerstwo Rozwoju przygotowało wytyczne dla funkcjonowania obiektów handlowych o powierzchni powyżej 2000 m2 (galerii handlowych, parków handlowych i obiektów handlowych nieprowadzących przeważającej działalności spożywczej) w trakcie epidemii COVID-19 w Polsce.

Rząd ogłosił przejście do drugiego etapu odmrażania gospodarki. Od 4 maja otwarte zostaną hotele i inne miejsca noclegowe. Przedstawiamy wytyczne dla ich funkcjonowania w trakcie epidemii koronawirusa.

Rząd przygotował projekt nowego pakietu antykryzysowego mającego na celu pomoc przedsiębiorcom, którzy ponoszą straty w związku z pandemią koronawirusa. Przewiduje on m.in. rozszerzenie katalogu przedsiębiorców, którzy będą mogli skorzystać ze zwolnienia ze składek ZUS.

Premier Mateusz Morawiecki ogłosił drugi etap znoszenia ograniczeń związanych z COVID-19. Co zmieni się po długim weekendzie majowym?

W ciągu kilku dni 17 banków komercyjnych i większość banków spółdzielczych, zacznie przyjmować wnioski od od mikro, małych i średnich firm (MŚP) zatrudniających od 1 do 249 pracowników, o wsparcie w ramach Tarczy Finansowej PFR - poinformował 28 kwietnia 2020 r. Polski Fundusz Rozwoju. Program o wartości 100 mld zł skierowany jest do ok. 670 tys. polskich przedsiębiorstw.

W okresie obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w galeriach handlowych umowy między wynajmującymi powierzchnię a najemcami uległy z mocy prawa wygaszeniu. Wynika to z zapisów tarczy antykryzysowej. Powstaje pytanie, czy za ten okres wynajmujący mimo wszystko powinni wystawić faktury i rozliczyć VAT oraz jak powinno wyglądać rozliczenie po odwieszeniu zakazu handlu.

Jeżeli wynajmujący zgodzi się na obniżenie, zwolnienie lub odroczenie płatności czynszu za najem, to aby skutek ten nastąpił, należy zawrzeć aneks do umowy. Nie jest korzystne podatkowo umarzanie czynszu, gdyż VAT i tak należy rozliczyć. Istnieje także ryzyko, że organy podatkowe uznają zwolnienie z czynszu za świadczenie na cele osobiste najemcy, w efekcie i tak trzeba będzie naliczyć VAT. Dlatego lepszym pomysłem jest czynsz za 1 zł. W zawartym aneksie należy dokładnie opisać przyczyny podjętych działań, aby po ustaniu epidemii nie zarzucono nam bezprawnej optymalizacji.

Epidemia koronawirusa mocno zaszkodziła rynkowi wynajmu krótkoterminowego. Dlatego pojawiły się oferty najmu mieszkania na czas kwarantanny. Wyjaśniamy, czy są one legalne.

Do czasu pandemii najbardziej dyskutowanym w obszarze ochrony środowiska problemem świata było globalne ocieplenie. Mieliśmy też świadomość zanieczyszczenia planety, ale nowa sytuacja związana z epidemią sprawiła, że zmiany zachodzą szybciej i wymagają równie szybkiej reakcji. Dlaczego teraz, jeszcze bardziej niż dotychczas, ważne jest, aby firmy i ich pracownicy wdrażali zasady zrównoważonego rozwoju? Dlaczego pracownik, który traktuje środowisko odpowiedzialnie, będzie miał przewagę na rynku pracy i będzie bardziej wartościowy dla pracodawcy?

W obliczu kryzysu ekonomicznego, priorytetem dla przedsiębiorców jest zapewnienie bezpieczeństwa własnej firmie i jej pracownikom. W biznesie nie działa się jednak w pojedynkę. Według raportu McKinsey, w perspektywie długoterminowej dla stabilności biznesu kluczowa będzie odporność łańcucha dostaw, a osiągnąć ją można m.in. poprzez zapewnienie wsparcia finansowego małym i średnim dostawcom. To właśnie zatroszczenie się o swoje otoczenie rynkowe ma pomóc firmom minimalizować negatywny wpływ pandemii na gospodarkę, rynek pracy oraz własną organizację.

W obliczu zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem się COVID-19, wiele podmiotów stanęło przed koniecznością zapewnienia swoim pracownikom możliwości pracy zdalnej. Jak ją bezpiecznie zorganizować?

Prace nad projektem bonu 1000 plus, którego głównym celem jest wsparcie finansowe całej branży turystycznej, są zaawansowane - poinformował PAP resort rozwoju. Konsultowane są kwestie dotyczące formy, dystrybucji oraz wartości finansowania projektu.

Przed wybuchem epidemii COVID-19 inwestorzy zarabiający na nieruchomościach dzielili się na zwolenników wynajmu tradycyjnego oraz krótkoterminowego. Koronawirus zmienił jednak wszystko – przynajmniej tymczasowo. Ruch turystyczny całkowicie zanikł, a kwatery przeznaczone na krótkie najmy przestały przynosić zyski. Co powinni zrobić inwestorzy, którzy znaleźli się w takiej sytuacji?

Musimy namówić klientów, aby powrócili do kupowania, ale robili to odpowiedzialnie, bo nie wiadomo, kiedy poradzimy sobie z epidemią. To jest czas odmarzania konsumentów. Kolejnym etapem może być dopiero odmrażanie gospodarki - mówi PAP ekonomista z Szkoły Głównej Handlowej, dr Artur Bartoszewicz.

W marcu 2020 r. działalność gospodarczą zawiesiło ponad 48 tys. firm. W pierwszych 10 dniach kwietnia kolejne 20 tys. – wynika z danych Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Za zdecydowaną większość przypadków odpowiada pandemia koronawirusa. Na taki krok decydują się przede wszystkim samozatrudnieni i mikrofirmy. – Tarcza antykryzysowa może zatrzymać falę zawieszeń, jeśli jednak restrykcje zostaną przedłużone, części firm może być trudno wrócić na rynek – ocenia Mariusz Rutke z Wyższej Szkoły Bankowej w Chorzowie.

Przez epidemię koronawirusa wiele terminów dotyczących obowiązków przedsiębiorców zostało przesuniętych. Sprawdź nowe terminy dotyczące podatków, ZUS-u, zatrudniania cudzoziemców, wdrożenia PPK (firmy 50+) oraz innych spraw, m.in. BDO, licencji TAXI, aukcji OZE.

W okresie epidemii SARS-CoV-2 przedsiębiorcy zwolnieni są z obowiązku uiszczania wynagrodzeń na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi oraz z obowiązku uiszczania opłat abonamentowych. Stanowi o tym nowy art. 15l ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (dalej „Specustawa”).

Epidemia koronawirusa pociąga za sobą poważne skutki ekonomiczne. Egzekucja skutkuje obciążeniem dodatkowymi kosztami zobowiązanego, który już wcześniej nie potrafił uregulować swoich zobowiązań. Egzekucji można jednak przeciwdziałać.

Mec. Jarosław Chałas, partner zarządzający kancelarii Chałas i Wspólnicy zwraca uwagę na nieuniknioną falę fuzji i przejęć po koronawirusie. "Nadchodzący czas to okres szczególnie sprzyjający przejęciom. To w nadchodzących miesiącach dojdzie do istotnego przewartościowania wielu firm operujących w szczególności w sektorach najbardziej dotkniętych skutkami tego kryzysu" - przekonuje ekspert.

W dniu 9 kwietnia 2020 roku Sejm przyjął projekt ustawy wprowadzającej kolejne instrumenty pomocowe dla przedsiębiorców dotkniętych kryzysem wywołanym epidemią koronowirusa. Projekt został przekazany do Senatu. Przedstawiamy najważniejsze założenia ustawy.

Rząd przedstawił nowe propozycje pomocy polskim przedsiębiorcom. Tarcza Finansowa to 100 mld złotych wsparcia na ochronę miejsc pracy. Z nowego programu skierowanego do przedsiębiorstw, które ucierpiały wskutek pandemii koronawirusa, skorzysta nawet 670 tys. polskich firm.

Sytuacja społeczno-gospodarcza związana z epidemią koronawirusa (SARS-CoV-2) intensywnie oddziałuje na działalność Rady Polityki Pieniężnej, która jest właściwym organem w sprawie ustalania wysokości stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego. Zmiany wysokości stóp procentowych NBP zaczną obowiązywać od 9 kwietnia 2020 r. Wprowadzone zmiany przekładają się na wysokość odsetek ustawowych i odsetek ustawowych za opóźnienie.

W związku z epidemią COVID-19, do dnia 30 czerwca 2020 r. wynajmujący nie może wypowiedzieć umowy najmu ani wysokości czynszu. Ponadto, jeśli najemca złoży wynajmującemu stosowne oświadczenie, istniejąca umowa najmu, ewentualnie okres wypowiedzenia umowy lub okres wypowiedzenia czynszu najmu, automatycznie przedłuży się do dnia 30 czerwca 2020 r. Przedłużona umowa obowiązuje na dotychczasowych warunkach.

Jeśli trzepot skrzydeł motyla w Ohio, może po trzech dniach spowodować w Teksasie burzę piaskową, to huragan w Chinach wywołany wirusem COVID-19 może doprowadzić do zapaści niewidzianej w Europie co najmniej od kryzysu finansowego z 2008 r. a może nawet od czasów podnoszenia się ze zgliszcz po II Wojnie Światowej. Wszystko wskazuje na to, że fala kryzysu wkrótce uderzy w rynek budowlany, który jest w pewnym sensie zwierciadłem wszelkich problemów, z jakimi w danym momencie mierzy się polska gospodarka - pisze Jacek Ziembiński, aplikant adwokacki z Departamentu Nieruchomości Kancelarii RK LEGAL.

Koronawirus

Czwarty etap odmrażania gospodarki - zmiany od 30 maja 2020 r.

Cyberbezpieczeństwo pracy zdalnej w czasie epidemii COVID-19

Ryzyka prawne korzystania przez firmy ze wsparcia w związku z COVID-19

Koronawirus a branża informatyczna

Tarcza antykryzysowa 3.0 - darmowa pomoc prawna dla jednoosobowych firm

Tarcza finansowa PFR - problemy MŚP

#StaySafe, czyli o bezpieczeństwie w sieci w dobie COVID-19

Pożyczka dla mikroprzedsiębiorców z tarczy antykryzysowej

Wytyczne sanitarno-organizacyjne dla campingów w trakcie epidemii koronawirusa

Wytyczne sanitarne i organizacyjne dla salonów kosmetycznych od 18 maja 2020 r.

Wytyczne sanitarne i organizacyjne dla salonów fryzjerskich od 18 maja 2020 r.

Od 18 maja 2020 r. trzeci etap znoszenia ograniczeń związanych z koronawirusem

Duże problemy małych firm w czasie epidemii COVID-19

Jakich zmian oczekują firmy?

Zwolnienie z odpowiedzialności karnej i cywilnej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w związku z epidemią

Tarcza finansowa. Jakie dane ZUS przekazuje PFR w celu weryfikacji wniosku

Tarcza finansowa. Zasady umarzania i zwrotu subwencji z PFR

Zakłady przemysłowe w czasie epidemii - rekomendacje GIS

Pomiar temperatury pracowników i gości firmy - wyjaśnienia UODO

Tarcza antykryzysowa 3.0 - co się zmieni?

Rozwiązania dla pracodawców w Tarczy antykryzysowej 2.0

Centra handlowe oczekują: handlu we wszystkie niedziele, umorzeń podatków i opłat

Sztuczna Inteligencja, Big Data, blockchain ułatwiają walkę z epidemią COVID-19

Hossa w handlu internetowym - koronawirus przyśpiesza rozwój e-commerce

Jak COVID-19 wpływa na sprawozdanie finansowe

Mniej zawieszeń i likwidacji firm w Polsce

Wytyczne dla funkcjonowania centrów handlowych w czasach koronawirusa

Funkcjonowanie hoteli i innych miejsc noclegowych po 4 maja 2020 r. - wytyczne

Tarcza antykryzysowa 3.0 - zwolnienie ze składek ZUS. Komu przysługuje?

Koronawirus. Drugi etap odmrażania gospodarki od 4 maja 2020 r.

Wkrótce banki zaczną przyjmować wnioski od MŚP o wsparcie z Tarczy Finansowej

Tarcza antykryzysowa – rozliczenie VAT za okres wygaszenia umów najmu w galeriach handlowych

Jakie skutki w VAT wywołuje obniżanie czy zwalnianie najemców z czynszu z powodu epidemii koronawirusa

Wynajem lokali na kwarantannę – status prawny

Co łączy green HR, zrównoważony rozwój i COVID-19

Jak zadbać o ciągłość biznesu w trakcie i po COVID-19

Bezpieczeństwo pracy zdalnej w czasach koronawirusa

Bon turystyczny 1000 plus - trwają prace nad projektem

Koronawirus obnażył słabości krótkich najmów. Co powinni zrobić inwestorzy?

Trzeba najpierw "odmrozić" konsumentów, a potem gospodarkę

Firmy zawieszają działalność w czasie epidemii koronawirusa

Koronawirus. Obowiązki przedsiębiorcy - nowe terminy

Wstrzymanie pobierania wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi na czas trwania epidemii

Epidemia koronawirusa a egzekucja zobowiązań publicznoprawnych

Chałas: Nadchodzący czas to okres szczególnie sprzyjający przejęciom

Pomoc dla przedsiębiorców przewidziana w tzw. tarczy 2.0

Tarcza Finansowa dla firm - 100 mld zł na ochronę miejsc pracy

Zmiana wysokości odsetek od 9 kwietnia 2020 r.

Automatyczne przedłużenie umów najmu lokalu i zakaz wypowiadania umowy najmu lub wysokości czynszu – tarcza antykryzysowa

Budowa w czasach koronawirusa – zmiany relacji między uczestnikami procesu budowlanego