ABC zamówień publicznych

Czy w aktualnej sytuacji epidemiologicznej COVID-19 może stanowić podstawę unieważnienia zamówienia publicznego?

Możliwe, że nowe Prawo zamówień publicznych wejdzie w życie już w 2020 r. Projekt trafił obecnie do konsultacji. Co zakłada?

W Bydgoszczy odbyła się konferencja „Prawo do przedsiębiorczości. Małe firmy, wielkie zmiany”, podczas której przedsiębiorcy rozmawiali nowych rozwiązaniach, jakie przyniosła reforma prawa gospodarczego, w tym Konstytucja dla Biznesu. Dyskutowana była także kwestia zmian w zamówieniach publicznych.

Inwestor może zgłosić się z roszczeniem regresowym wobec generalnego wykonawcy. Czy zasada ta obowiązuje również w zamówieniach publicznych?

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii we współpracy z Urzędem Zamówień Publicznych przygotowało koncepcję nowego Prawa Zamówień Publicznych. Jej główne cele to poprawa jakości zamówień publicznych, zwiększenie ich konkurencyjności i innowacyjności oraz wykorzystanie ich jako ważnego elementu polityki rozwojowej kraju.

Zgodnie z opinią Urzędu Zamówień Publicznych zmiana wykonawcy może nastąpić tylko w ściśle określonych sytuacjach, m.in. gdy obowiązuje przepis prawa przewidujący możliwość pojawienia się nowego podmiotu, który staje się dłużnikiem z tytułu wykonania zamówienia publicznego.

Tryb zapytania o cenę, w świetle przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, jest powszechnie uznawany za najkorzystniejszy sposób wyboru wykonawców, którzy będą brali potencjalny udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Prostota jego stosowania, umożliwiająca współpracę z wybranym gronem wykonawców, jest jednak obwarowana szczegółowymi wymogami, które należy spełnić, aby stosować wskazany sposób udzielania zamówień publicznych.

Użytego w art. 38 ust. 1 Pzp terminu „niezwłocznie” nie należy utożsamiać z terminem natychmiastowym, gdyż oznacza on termin realny do dokonania określonej czynności, mający na względzie okoliczności miejsca i czasu. W wyroku z dnia 13 grudnia 2006 r., II CSK 293/06, LEX nr 453147, Sąd Najwyższy stwierdził, że „użytego w art. 455 k.c. terminu „niezwłocznie” nie należy utożsamiać z terminem natychmiastowym, termin „niezwłocznie” oznacza bowiem termin realny, mający na względzie okoliczności miejsca i czasu, a także regulacje zawarte w art. 354 i art. 355 Kc” (podobnie w wyrokach SN: z dnia 22 marca 2001 r., V CKN 769/00 i z dnia 28 kwietnia 2004 r., V CK 461/03).

Nowa dyrektywa unijna wprowadzająca szereg zmian w prawie zamówień publicznych ma na celu również wdrożenie kilku rozwiązań w stosowaniu technik i standardów podczas procedury udzielania zamówienia. Nowe przepisy wprowadzają fakultatywności w stosowaniu tzw. katalogów elektronicznych, pozostawiając tę kwestię w gestii instytucji zamawiających.

Zgodnie z przyjętym stanowiskiem Krajowej Izby Odwoławczej dowody (dokumenty) potwierdzające, że należyte wykonanie dostawy lub usługi są oświadczeniem wiedzy, a nie oświadczeniem woli, dlatego niezasadne jest badanie, czy zostały one podpisany przez osoby uprawnione do reprezentowania wykonawcy.

Dialog konkurencyjny jest stosowany w prawie zamówień publicznych w sytuacji, gdy zamawiający jest w stanie określić swoje potrzeby i wymagania, jednakże nie zna sposobu na ich spełnienie. Dodatkowo ciężko jest im ustalić jakich metod i rozwiązań powinni użyć. Dla rozwiązania tych niejasności przydatny jest właśnie dialog konkurencyjny.

Po raz kolejny okazuje się, że stosowanie kryterium najniższej ceny, kosztem innych, istotnych elementów wymogów wobec oferenta, prowadzi do poważnych problemów – tym razem o znaczeniu państwowym. Rozstrzygając przetarg na system operacyjny obsługujący wybory samorządowe, PKW wyłoniła wykonawcę w oparciu o kryterium cenowe, z pominięciem kryteriów jakościowych w stosunku do wymagań zamawiającego. Stało się tak mimo istnienia odpowiednich mechanizmów prawnych umożliwiających stosowanie także innych kryteriów aniżeli tylko najniższa cena

Ogłoszenie o zamówieniu publicznym jest niczym innym jak zaproszeniem do ubiegania się o zamówienie wedle wszystkich procedur. Ogłoszenie przesyła zamawiający w terminie nie później niż w terminie 30 dni od zawarcia umowy. Nowa dyrektywa unijna skraca minimalne terminy składania ofert i wniosków o udzielenie zamówienia.

Nowe unijne dyrektywy wprowadzają zmiany w warunkach realizacji zamówień publicznych. Wprowadzają regulacje dotyczące zmiany i rozwiązywania umów o zamówienie publiczne. Rozszerzony został również katalog aspektów związanych z warunkami zamówienia.

Pojęcie zamówienia in – house obejmuje procedurę udzielania zamówień publicznych przez instytucje zamawiające podległym sobie podmiotom. Z regulacji unijnych nie wynika wprost, na czym polega ta procedura. Konstrukcja in-house powstała na podstawie europejskiego orzecznictwa.

19 października 2014 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 18 września 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych. Dla zamawiających oznacza to konieczność zmodyfikowania sposobu przygotowywania dokumentacji przetargowej, w tym kryteriów oceny ofert i procedury badania rażąco niskiej ceny oraz zasad wykluczania wykonawców i zatrzymywania wadium. Z kolei wykonawcy muszą zmodyfikować sposób zastrzegania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa oraz sposób opierania się na zasobach podmiotów trzecich, w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu.

Przy realizacji zamówień publicznych uprawnienie zamawiającego do odstąpienia od umowy zawiera art. 145 ust. 1 Pzp, zgodnie z którym w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach. Odstąpieniem od umowy na podstawie art. 145 ust. 1 Pzp jest skuteczne w chwili złożenia jednostronnego oświadczenia.

Z art. 29 ust. 2 Pzp wynika, że zamawiający może opisywać przedmiot zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy „lub równoważny”. W takim przypadku niewystarczające jest wskazanie przez zamawiającego na konkretny znak towarowy, patent lub pochodzenie oraz wyrazów „lub równoważne”. Możliwość wskazania znaku towarowego, patentu lub pochodzenia jest wyjątkiem od reguły, dlatego art. 29 ust. 3 Pzp nie powinien być interpretowany rozszerzająco.

Czy możliwe jest wykluczenie z postępowania wykonawcy, który wykonywał bezpośrednio czynności związane z przygotowaniem prowadzonego postępowania lub posługiwał się w celu sporządzenia oferty osobami uczestniczącymi w dokonywaniu tych czynności?

Podczas trwania zawieszenia działalności przedsiębiorca ma ograniczoną możliwość prowadzenia spraw firmowych. Czy zawieszenie działalności wpływa na możliwość udziału przedsiębiorcy w przetargu nieograniczonym?

Prawo zamówień publicznych dopuszcza, iż w przypadku, jeśli wykonawca nie dysponuje samodzielnie określonymi zasobami potwierdzającymi spełnianie warunków udziału w postępowaniu, wykonawca może posłużyć się potencjałem innych podmiotów. Czy jednak w takiej sytuacji ten inny podmiot udostępniający dany zasób musi również wykazać, iż spełnia postawione warunki udziału w postępowaniu ?

Zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych, w przypadku gdy nie stanowią one inaczej – zastosowanie znajdą regulacje kodeksu cywilnego. Wobec tego, w przypadku spółki cywilnej, prawo do reprezentacji będzie przysługiwało każdemu wspólnikowi, jeżeli reprezentacja nie przekracza zakresu zwykłych czynności.

Zamówieniem publicznym jest odpłatna umowa zawierana pomiędzy zamawiającym, a wykonawcą, której przedmiotem są dostawy, usługi bądź roboty budowlane. Organ administracji publicznej może w każdym etapie postępowania o udzielenie zamówienia zwrócić się do biegłego o wydanie opinii.

Przy realizacji zamówień publicznych kluczową rolę odgrywają zamawiający i wykonawca. Nie jest jednak jednoznacznie przesądzone czy wykonawca musi występować samodzielnie czy też jest dopuszczalna możliwość występowania wspólnie.

Podstawową zmianą w zamówieniach publicznych, która dotyczy wszystkich kategorii zamawiających i przedmiotów udzielanych przez nich zamówień, jest podwyższenie z 14 do 30 tys. euro progu, od którego powstaje obowiązek stosowania procedur przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych. Jakie jeszcze zmiany szykuje się w zamówieniach publicznych?