Zamówienia publiczne

Czy w aktualnej sytuacji epidemiologicznej COVID-19 może stanowić podstawę unieważnienia zamówienia publicznego?

Z powodu pandemii część postępowań została wstrzymana, jednak niektóre przetargi nie mogą zostać przełożone. Można je jednak przeprowadzić elektronicznie. Zamawiający mogą korzystać z narzędzia bezpłatnego, przejściowego do czasu uruchomienia platformy e-Zamówienia, tzn. MiniPortalu UZP lub z komercyjnych rozwiązań do przetargów online.

Dobiegają końca prace na projektem nowego Prawa zamówień publicznych. Dla zwiększenia udziału przedstawicieli sektora MŚP w postępowaniach ustawa przewiduje prowadzenie negocjacji już w trybie podstawowym oraz możliwość waloryzacji wartości kontraktu i płatności zaliczkowych.

Możliwe, że nowe Prawo zamówień publicznych wejdzie w życie już w 2020 r. Projekt trafił obecnie do konsultacji. Co zakłada?

Od kwietnia 2019 r. ma nastąpić elektronizacja zamówień publicznych. Jedną z największych zmian ma być elektroniczne fakturowanie.

W Bydgoszczy odbyła się konferencja „Prawo do przedsiębiorczości. Małe firmy, wielkie zmiany”, podczas której przedsiębiorcy rozmawiali nowych rozwiązaniach, jakie przyniosła reforma prawa gospodarczego, w tym Konstytucja dla Biznesu. Dyskutowana była także kwestia zmian w zamówieniach publicznych.

Rząd przyjął projekt ustawy o elektronicznym fakturowaniu w zamówieniach publicznych, koncesjach na roboty budowlane lub usługi oraz partnerstwie publiczno-prywatnym. Zmiany mają na celu rozwijanie tzw. gospodarki cyfrowej, ograniczenie używania „papieru”, a także oszczędność czasu i pieniędzy dla przedsiębiorców i instytucji publicznych. Zmiany wynikają z przepisów Unii Europejskiej i wpisują się w realizację rządowego programu od papierowej do cyfrowej Polski.

Inwestor może zgłosić się z roszczeniem regresowym wobec generalnego wykonawcy. Czy zasada ta obowiązuje również w zamówieniach publicznych?

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii przedstawiło projekt reformy zamówień publicznych. Według Federacja Przedsiębiorców Polskich oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) to dobry kierunek zmian.

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii we współpracy z Urzędem Zamówień Publicznych przygotowało koncepcję nowego Prawa Zamówień Publicznych. Jej główne cele to poprawa jakości zamówień publicznych, zwiększenie ich konkurencyjności i innowacyjności oraz wykorzystanie ich jako ważnego elementu polityki rozwojowej kraju.

Zamawiający ma obowiązek szczegółowego dokumentowania prowadzonego postępowania w sprawie udzielenia zamówienia publicznego. Podstawowym dokumentem tworzonym przez zamawiającego jest protokół postępowania. Sporządzany jest on niezależnie od wartości oraz trybu prowadzonego postępowania.

Zgodnie z opinią Urzędu Zamówień Publicznych zmiana wykonawcy może nastąpić tylko w ściśle określonych sytuacjach, m.in. gdy obowiązuje przepis prawa przewidujący możliwość pojawienia się nowego podmiotu, który staje się dłużnikiem z tytułu wykonania zamówienia publicznego.

Przepisy o zamówieniach publicznych nie regulują kwestii ochrony danych osobowych w przetargach. Zgodnie z art. 8 pzp postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne, a zamawiający może ograniczyć dostęp do informacji związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia tylko w przypadkach określonych w ustawie.

Tryb zapytania o cenę, w świetle przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, jest powszechnie uznawany za najkorzystniejszy sposób wyboru wykonawców, którzy będą brali potencjalny udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Prostota jego stosowania, umożliwiająca współpracę z wybranym gronem wykonawców, jest jednak obwarowana szczegółowymi wymogami, które należy spełnić, aby stosować wskazany sposób udzielania zamówień publicznych.

Zmowy przetargowe są jednym z najpoważniejszych naruszeń konkurencji. Przedsiębiorca może być posądzony o zawarcie takiej zmowy, jeżeli uzgodni warunki składanych ofert, w szczególności z zakresu prac lub ceny.

Użytego w art. 38 ust. 1 Pzp terminu „niezwłocznie” nie należy utożsamiać z terminem natychmiastowym, gdyż oznacza on termin realny do dokonania określonej czynności, mający na względzie okoliczności miejsca i czasu. W wyroku z dnia 13 grudnia 2006 r., II CSK 293/06, LEX nr 453147, Sąd Najwyższy stwierdził, że „użytego w art. 455 k.c. terminu „niezwłocznie” nie należy utożsamiać z terminem natychmiastowym, termin „niezwłocznie” oznacza bowiem termin realny, mający na względzie okoliczności miejsca i czasu, a także regulacje zawarte w art. 354 i art. 355 Kc” (podobnie w wyrokach SN: z dnia 22 marca 2001 r., V CKN 769/00 i z dnia 28 kwietnia 2004 r., V CK 461/03).

Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. W przypadku faksu, jest to moment uzyskania raportu z jego transmisji. Zamawiający przesyłając zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty za pomocą faksu otrzymuje wydruk kontrolny, z którego wynika, że zawiadomienie zostało wysłane z jego aparatu nadawczego oraz odebrane przez aparat wykonawcy.

Sąd może miarkować karę umowną w dwóch przypadkach określonych w art. 484 § 2 k.c.: 1) jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana; 2) gdy pomiędzy odszkodowaniem, jakie wierzyciel otrzymałby w razie dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych, a karą umowną zachodzi rażąca dysproporcja.

Nowa dyrektywa unijna wprowadzająca szereg zmian w prawie zamówień publicznych ma na celu również wdrożenie kilku rozwiązań w stosowaniu technik i standardów podczas procedury udzielania zamówienia. Nowe przepisy wprowadzają fakultatywności w stosowaniu tzw. katalogów elektronicznych, pozostawiając tę kwestię w gestii instytucji zamawiających.

Nowelizacja przepisów prawa zamówień publicznych wprowadziła nowe kryteria oceny ofert, z których mogą korzystać zamawiający. Należą do nich oczywiście cena, ale również termin realizacji zamówienia czy też warunki gwarancji. Z których kryteriów najczęściej korzystają zamawiający?

Zgodnie art. 7 ust. 2 Pzp czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm (zasada obiektywizmu i bezstronności). Wykonaniem zasady bezstronności i obiektywizm osób wykonujących czynności w postępowaniu jest m. in. art. 17 ust. 1 Pzp, zgodnie z którym wyłączeniu z postępowania podlegają osoby wykonujące czynności w postępowaniu, w stosunku do których zachodzą przesłanki określone w tym przepisie.

Wskazanie w dokumencie pełnomocnictwa daty jego sporządzenia, późniejszej od daty składania ofert nie stanowi przesłanki odrzucenia oferty. Udzielenie pełnomocnictwa (rozumianego jako umocowanie) może bowiem nastąpić także w formie ustnej, a nie tylko pisemnej. Od udzielenia pełnomocnictwa odróżnić jednak należy jego wykazanie przed zamawiającym.

Zgodnie z przyjętym stanowiskiem Krajowej Izby Odwoławczej dowody (dokumenty) potwierdzające, że należyte wykonanie dostawy lub usługi są oświadczeniem wiedzy, a nie oświadczeniem woli, dlatego niezasadne jest badanie, czy zostały one podpisany przez osoby uprawnione do reprezentowania wykonawcy.

Klauzula złożenia żądania zapłaty kwoty wadium do gwaranta - banku za pośrednictwem banku prowadzącego rachunek bankowy zamawiającego, który potwierdzi, że podpisy w oryginale widniejące na żądaniu zapłaty zostały złożone przez osoby uprawnione do reprezentowania Zamawiającego jest jedynie formą weryfikacji osób zgłaszających roszczenie, która nie odbiera gwarancji cech bezwarunkowości, nieodwołalności i płatności na pierwsze żądanie.

Przepisy Kodeksu cywilnego dopuszczają również sądową zmianę umowy w sprawie zamówienia publicznego w sytuacjach nadzwyczajnych (nieprzewidywalnych) w granicach klauzuli rebus sic stantibus. Zgodnie z art. 357(1) K.c. jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.

Nowe regulacje prawne, zawarte w art. 55 dyrektywy 2004/18/WE i w dyrektywie 2014/24/UE162 nakładają na zamawiającego obowiązek uzyskania od wykonawców informacji dotyczących lub kosztów proponowanych w ofercie, jeżeli oferta może zawierać rażąco niską cenę.

Dialog konkurencyjny jest stosowany w prawie zamówień publicznych w sytuacji, gdy zamawiający jest w stanie określić swoje potrzeby i wymagania, jednakże nie zna sposobu na ich spełnienie. Dodatkowo ciężko jest im ustalić jakich metod i rozwiązań powinni użyć. Dla rozwiązania tych niejasności przydatny jest właśnie dialog konkurencyjny.

Nowe regulacje unijne wprowadzające zmiany w zamówieniach publicznych odnoszą się również do wspólnych zamówień transgranicznych. Oznacza to, że różne podmioty mogą korzystać z działań realizowanych przez CJZ w innych państwach członkowskich.

W procedurze konkurencyjnej z negocjacjami zamawiający ma obowiązek określić w dokumentach zamówienia kryteria oraz minimalne wymogi udzielenia zamówienia. Ma to na celu zagwarantowanie równego traktowania wszystkich wykonawców.

Po raz kolejny okazuje się, że stosowanie kryterium najniższej ceny, kosztem innych, istotnych elementów wymogów wobec oferenta, prowadzi do poważnych problemów – tym razem o znaczeniu państwowym. Rozstrzygając przetarg na system operacyjny obsługujący wybory samorządowe, PKW wyłoniła wykonawcę w oparciu o kryterium cenowe, z pominięciem kryteriów jakościowych w stosunku do wymagań zamawiającego. Stało się tak mimo istnienia odpowiednich mechanizmów prawnych umożliwiających stosowanie także innych kryteriów aniżeli tylko najniższa cena

Nowa dyrektywa unijna dotycząca zmian w zamówieniach publicznych reguluje kwestie płatności bezpośrednich na rzecz podwykonawców, pozostawiając jednak ostateczną decyzję co do wprowadzenia tych regulacji do prawa krajowego państwom członkowskim. Dyrektywa wprowadza również zmiany w zakresie modyfikacji umów o zamówienia publiczne.

W ramach procedury otwartej, ograniczonej bądź konkurencyjnej w zamówieniach publicznych, zamawiający mogą postanowić o przeprowadzeniu aukcji elektronicznej przed udzieleniem zamówienia. Aukcję można przeprowadzić, jeżeli będzie możliwe precyzyjne określenie specyfikacji technicznych zamówienia.

Ogłoszenie o zamówieniu publicznym jest niczym innym jak zaproszeniem do ubiegania się o zamówienie wedle wszystkich procedur. Ogłoszenie przesyła zamawiający w terminie nie później niż w terminie 30 dni od zawarcia umowy. Nowa dyrektywa unijna skraca minimalne terminy składania ofert i wniosków o udzielenie zamówienia.

Nowa dyrektywa unijna wprowadzająca zmiany w zamówieniach publicznych w zamierzeniu ma zapewnić, aby zamówienia były powierzane wykonawcom przestrzegającym określonych standardów. Jakie obowiązki ciążą na podwykonawcach wynikające z prawa pracy, prawa socjalnego i prawa środowiskowego?

Nowe unijne dyrektywy wprowadzają zmiany w warunkach realizacji zamówień publicznych. Wprowadzają regulacje dotyczące zmiany i rozwiązywania umów o zamówienie publiczne. Rozszerzony został również katalog aspektów związanych z warunkami zamówienia.

Po nowelizacji PZP, zgodnie z art. 46 ust. 4a, zamawiający będzie obowiązany zatrzymać wadium wraz z odsetkami w określonych sytuacjach. W artykule przedstawione zostały 4 przypadki, w których możliwe jest zatrzymanie wadium.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 Pzp po nowelizacji, jeżeli cena oferty będzie wydawać się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzić wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności będzie niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający będzie obowiązany zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.

Jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zamawiający może wybrać ofertę najkorzystniejszą spośród pozostałych ofert bez przeprowadzania ich ponownego badania i oceny, chyba że zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania, o których mowa w art. 93 ust. 1 Pzp.

Od 19 października 2014 r. obowiązują zmienione przepisy prawa zamówień publicznych, które wprowadzają zmiany w zakresie udzielania zamówień na tzw. usługi niepriorytetowe o wartościach poniżej progów unijnych.

Pojęcie zamówienia in – house obejmuje procedurę udzielania zamówień publicznych przez instytucje zamawiające podległym sobie podmiotom. Z regulacji unijnych nie wynika wprost, na czym polega ta procedura. Konstrukcja in-house powstała na podstawie europejskiego orzecznictwa.

Nowa unijna dyrektywa dotycząca zamówień publicznych doprecyzowuje kwestie okresu obowiązywania poszczególnych umów zawartych w umowach ramowych. Dodatkowo znosi dotychczasowy wymóg ilości wykonawców przy jednej umowie ramowej. Wskazuje na trzy sposoby zawierania umów z kilkoma wykonawcami.

Nowa dyrektywa unijna wprowadza wiele istotnych zmian w procedurach udzielania zamówień publicznych. Zmiany dotyczą przede wszystkim katalogu procedur oraz możliwości zastosowania ich w praktyce. Do najważniejszych należy procedura otwarta i ograniczona. Na czym polega udzielanie zamówienia w tych trybach?

28 marca 2014 r. została opublikowana nowa Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady, która ma na celu uproszczenie i lepsze wykorzystanie zamówień publicznych, a także zapewnienie możliwie jak najlepszych warunków dla usług publicznych. Jak według nowych regulacji będą udzielane zamówienia podmiotom kontrolowanym?

Zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych, osoby ubiegające się o udzielenie zamówienia zobowiązane są złożyć pisemne oświadczenie o braku lub istnieniu okoliczności, które wyłączają możliwość występowania w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

19 października 2014 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 18 września 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych. Dla zamawiających oznacza to konieczność zmodyfikowania sposobu przygotowywania dokumentacji przetargowej, w tym kryteriów oceny ofert i procedury badania rażąco niskiej ceny oraz zasad wykluczania wykonawców i zatrzymywania wadium. Z kolei wykonawcy muszą zmodyfikować sposób zastrzegania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa oraz sposób opierania się na zasobach podmiotów trzecich, w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu.

Przy zamówieniu na roboty budowlane może zaistnieć potrzeba udzielenia dodatkowych zamówień. Jakie przesłanki muszą być spełnione, żeby zamawiający mógł udzielić dodatkowych zamówień na roboty budowlane?

Nowelizacja ustawy - Prawo zamówień publicznych wprowadza zasadę, zgodnie z którą zamawiający może stosować cenę, jako jedyne kryterium oceny ofert, wyłącznie w sytuacji, gdy przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępnym o ustalonych standardach jakościowych, natomiast jednostki sektora finansów publicznych, a także państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, inne niż jednostki sektora finansów publicznych, jeżeli dodatkowo wykażą w załączniku do protokołu postępowania, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty ponoszone w całym okresie korzystania z przedmiotu zamówienia. Wyjątkiem jest tryb licytacji elektronicznej, w którym zamawiający dopuszcza do udziału w licytacji elektronicznej i zaprasza do składania ofert wszystkich wykonawców spełniających warunki udziału w postępowaniu, określając w zaproszeniu termin związania ofertą wykonawcy, który zaoferuje najniższą cenę.

Przy realizacji zamówień publicznych uprawnienie zamawiającego do odstąpienia od umowy zawiera art. 145 ust. 1 Pzp, zgodnie z którym w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach. Odstąpieniem od umowy na podstawie art. 145 ust. 1 Pzp jest skuteczne w chwili złożenia jednostronnego oświadczenia.

Zgodnie z brzmieniem art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 25 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (ustawa musi jeszcze przejść przez Senat, a następnie zostać przyjęta ponownie przez Sejm), art. 90 ustawy uzyska brzmienie: „Jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do wartości przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny (…)”. Powstaje jednak pytanie o zgodność powyższego rozwiązania z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”).

Prawo zamówień publicznych dla ważności umowy o zamówienie publiczne zastrzega formę pisemną, pod rygorem nieważności. Przepisy ustawy mogą jednak wymagać formy szczególnej.

Pandemia koronawirusa a unieważnienie zamówienia

Przetarg w dobie pandemii – o tym warto pamiętać

Nowe Pzp: tryb negocjacyjny i waloryzacja wartości kontraktu zachętą dla MŚP

Nowe Prawo zamówień publicznych 2020 - konsultacje

Zamówienia publiczne - e-fakturowanie

Szersze i bezpłatne udostępnianie informacji o przetargach

E- fakturowanie w zamówieniach publicznych od kwietnia 2019 r.

Roszczenie regresowe wobec generalnego wykonawcy

Reforma prawa zamówień publicznych 2018

Zmiany w prawie zamówień publicznych

Dokumentowanie zamówień publicznych

Zmiana wykonawcy zamówienia publicznego po zawarciu umowy

Przetarg a ochrona danych osobowych

Tryb zapytania o cenę

Zmowa przetargowa. Kiedy przedsiębiorca będzie o nią posądzony?

Jak należy interpretować termin „niezwłocznie” w Prawie zamówień publicznych?

Przesłanie zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty za pomocą faksu

Wysokość kary umownej a rażąco wygórowana kara umowna w zamówieniach publicznych

Katalogi elektroniczne w zamówieniach publicznych

Kryteria oceny ofert według nowych przepisów PzP

Wyłączenie z postępowania o udzielenie zamówienia – zasada bezstronności

Złożenie pełnomocnictwa z datą późniejszą

Kto potwierdza zgodność z oryginałem dowodów potwierdzających należyte wykonanie zamówienia?

Klauzula złożenia żądania zapłaty kwoty wadium do gwaranta

Sądowa zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego w granicach klauzuli rebus sic stantibus

Rażąco tanie oferty w zamówieniach publicznych

Dialog konkurencyjny w prawie zamówień publicznych

Wspólne zamówienia transgraniczne

Procedura konkurencyjna z negocjacjami – udzielanie zamówień

W przetargach nie może decydować tylko cena

Płatności bezpośrednie na rzecz podwykonawców

Aukcje elektroniczne w zamówieniach publicznych

Ogłoszenie o zamówienia publiczne i terminy składania ofert

Obowiązki podwykonawców wynikające z prawa pracy, prawa socjalnego i środowiskowego

Realizacja zamówienia publicznego według regulacji unijnych

Zatrzymanie wadium po nowelizacji PZP

Rażąco niska cena oferty po nowelizacji ustawy - Prawo zamówień publicznych

Wybór oferty po uchyleniu się wykonawcy

Usługi niepriorytetowe w zamówieniach publicznych

Stosowanie odwróconego zamówienia in – house w zamówieniach publicznych

Umowy ramowe według nowych regulacji

Procedury udzielania zamówień publicznych – otwarta i ograniczona

Zamówienia udzielane podmiotom kontrolowanym oraz przez podmiot kontrolowany

Składanie oświadczeń dotyczących okoliczności wyłączających udział w Pzp

Zmian Prawa zamówień publicznych

Specyfika zamówień dodatkowych na roboty budowlane

Ograniczenia w stosowaniu ceny, jako jedynego kryterium po zmianach

Odstąpienie od umowy na podstawie art. 145 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych

Rażąco niska cena po nowemu

Forma prawna umowy o zamówienie publiczne