REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jak i kiedy przedawniają się roszczenia z weksla?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Rafał Mroczkowski Wspólnik w Kancelarii Prawnej Cyman i Wspólnicy sp.k.
przedawnienie roszczeń z weksla
przedawnienie roszczeń z weksla

REKLAMA

REKLAMA

Dla wielu przedsiębiorców weksel to najpewniejsze zabezpieczenie wierzytelności. Nie można jednak zapominać, że upływ czasu powoduje dla wierzyciela negatywne skutki.

Przedawnienie przedawnieniu nierówne

REKLAMA

Przedawnienie ma zdyscyplinować wierzyciela, aby dochodził roszczeń w określonym terminie. Jeśli on minie, a wierzyciel nic nie zrobi, to dłużnik uwalnia się od zobowiązania.

Zgodnie z przyjętą w prawie cywilnym zasadą niemal każde roszczenie majątkowe przedawnia się (art. 117 § 1 Kodeksu cywilnego). Przy wekslach dotyczy to zarówno roszczeń ze stosunku stanowiącego podstawę wystawienia weksla (stosunek podstawowy), jaki i tego powstałego na skutek podpisania i wydania weksla (stosunek wekslowy).

Zobacz: Jakie są skutki podpisania weksla?

W obu wypadkach sąd uwzględnia przedawnienie na zarzut dłużnika. Jeżeli dłużnik w procesie nie podniesie zarzutu przedawnienia, to sąd mimo upływu terminu przedawnienia wyda orzeczenie zasądzające.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Nowe technologie w pracy księgowych

W prawie wekslowym (pw) przedawnienie zostało uregulowane w sposób niepełny i inaczej niż w kodeksie cywilnym. To pierwsze określa terminy przedawnienia (art. 71 pw) oraz jego skutki (art. 76 pw), w zakresie zaś jego zawieszenia i przerwania odsyła do kodeksu cywilnego (art. 72 pw). Podstawowa różnica między tymi regulacjami sprowadza się do skutków prawnych upływu terminu przedawnienia.

Zobacz również serwis: Windykacja

Roszczenie ze stosunku podstawowego

REKLAMA

Różnice te mają szczególne znaczenie, gdy weksel in blanco pełni funkcję zabezpieczającą. Po podpisaniu i wydaniu weksla niezupełnego, obok dotychczasowego stosunku prawnego łączącego dłużnika i wierzyciela (podstawowy), powstaje nowa relacja (stosunek wekslowy). Służy ono zabezpieczeniu tego pierwszego. Istotne jest zatem, jak przedawnienie roszczenia ze stosunku podstawowego wpływa na stosunek wekslowy.

Gdy upływa termin przedawnienia, dłużnik może uchylić się od spełnienia należnego wierzycielowi świadczenia ze stosunku podstawowego (art. 117 § 2 k.c.). Oznacza to, że podnosząc zarzut przedawnienia, dłużnik odmawia wykonania zobowiązania z tego stosunku, a wierzyciel nie ma prawa doprowadzić do przymusowego spełnienia świadczenia w drodze postępowania sądowo-egzekucyjnego.

Zobacz: Jak prawidłowo wystawić weksel?

Zobowiązanie naturalne

Roszczenie to jednak nie wygasa. Staje się tzw. zobowiązaniem naturalnym, tzn. mimo że nadal istnieje, dłużnik może skutecznie uchylać się od jego wykonania.

Jakie skutki przy stosunku wekslowym

Przedawnienie roszczenia ze stosunku podstawowego będzie wpływało na stosunek wekslowy wyłącznie przy wekslu, który pierwotnie został wystawiony jako dokument in blanco. Weksel zupełny to bowiem dokument zawierający zobowiązanie abstrakcyjne, które odrywa się od podstawy gospodarczej, w związku z jaką został wystawiony.

Zobacz również: Wzory weksli


Dla weksla pierwotnie wystawionego jako niezupełny należy rozważyć dwa odrębne przypadki. Po pierwsze, gdy został on uzupełniony po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego. Po drugie, gdy - co prawda wypełniono go przed upływem tego terminu, ale zanim złożono powództwo o zapłatę z weksla - roszczenie ze stosunku podstawowego przedawniło się.

Przedawnienie przed uzupełnieniem...

Weksel in blanco można uzupełnić jedynie przed upływem terminu przedawnienia roszczenia wynikającego ze stosunku podstawowego, które zostało zabezpieczone wekslem. Jeżeli zatem wekslem in blanco gwarantowano transakcję sprzedaży towaru, to można go uzupełnić w ciągu dwóch lat od dnia następującego po upływie terminu płatności ceny sprzedaży (art. 554 Kodeksu cywilnego).

Zadaj pytanie: Forum prawników

Wraz z upływem terminu przedawnienia ze stosunku podstawowego wygasa upoważnienie do uzupełnienia weksla in blanco, udzielone wierzycielowi przez dłużnika wekslowego. Wierzyciel wekslowy, który wypełni weksel po tej dacie, naraża się na zarzut, że uzupełnił dokument z naruszeniem porozumienia.

...i po uzupełnieniu

Jeżeli dłużnikowi w wyniku przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego wolno uchylić się od jego zaspokojenia (art. 117 § 2 k.c.), to trudno odmówić mu prawa odmowy spełnienia świadczenia ze stosunku wekslowego.

Co to oznacza dla wierzyciela?

W obu wypadkach wierzyciel może złożyć powództwo z weksla, a gdy dłużnik nie podniesie zarzutów, sąd zasądzi zgodnie z żądaniem pozwu. Jeśli jednak podniósłby zarzuty, to spór ze stosunku wekslowego przenosi się na poziom stosunku podstawowego. Sąd musi wtedy ocenić okoliczności powoływane przez dłużnika.

Zobacz: Korzystanie z weksla w działalności gospodarczej

Mija termin roszczenia wekslowego

Podstawowa różnica między przedawnieniem z kodeksu cywilnego a z prawa wekslowego dotyczy skutków upływu jego terminu. W wyniku przedawnienia roszczenia wekslowego wygasa zobowiązanie zawarte w wekslu. Po upływie terminu przedawnienia wierzyciel nie może już dochodzić zapłaty z weksla. Nie musi to jednak oznaczać dla niego utraty wszelkich roszczeń wobec dłużnika. Wierzycielowi pozostają do wyboru dwie strategie procesowe - roszczenie ze stosunku podstawowego lub roszczenie z bezpodstawnego wzbogacenia.

Zobacz również serwis: Wierzyciel i dłużnik

Wolno mu dochodzić zapłaty ze stosunku podstawowego, o ile dokument pełnił funkcję zabezpieczającą, a roszczenie pozawekslowe jeszcze się nie przedawniło.
Niezależnie od funkcji, jaką miał weksel, wierzyciel ma także prawo dochodzić zapłaty za bezpodstawne wzbogacanie zgodnie z art. 76 pw. W takim wypadku odpowiedzialność ponosi wyłącznie wystawca weksla własnego, którego zobowiązanie wekslowe wygasło na skutek przedawnienia. Nie ponoszą jej indosanci. Ponadto roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia przedawnia się z upływem trzech lat, licząc od dnia wygaśnięcia zobowiązania wekslowego.


Weksel in blanco inaczej

Przedawnienie praw weksla in blanco nie zaczyna biec przed jego uzupełnieniem. Dopóki zatem taki dokument nie zostanie wypełniony, dopóty zobowiązanie w nim zawarte nie może się przedawnić.
Bieg terminu przedawnienia roszczenia z weksla wręczonego bez daty płatności i bez zastrzeżeń co do tej daty rozpoczyna się z dniem płatności wpisanym na wekslu przez wierzyciela wekslowego.

Słowniczek najważniejszych pojęć

Indosant - inaczej: żyrant - osoba przenosząca weksel przez indos.
Dłużnik wekslowy - każda osoba podpisana na wekslu; akceptant, wystawca, indosant, poręczyciel.
Weksel in blanco - inaczej: niezupełny - dokument, który w chwili jego wystawienia nie zawiera wszystkich lub niektórych istotnych elementów treści weksla, na którym dłużnik wekslowy złożył swój podpis w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, upoważniając jednocześnie wierzyciela do uzupełnienia brakujących elementów treści weksla.
Weksel zupełny - weksel zawierający w swojej treści wszystkie elementy weksla własnego lub trasowanego.

Jakie terminy przedawnienia

Prawo wekslowe przewiduje trzy terminy przedawnienia roszczeń z weksla własnego (art. 72 pw w związku z art. 103 pw).

Rodzaj roszczenia

Termin

Początek biegu terminu przedawnienia

roszczenia wekslowe przeciw wystawcy weksla własnego

3 lata

dzień płatności

roszczenia posiadacza weksla przeciw indosantom

1 rok

dzień protestu dokonanego w należytym czasie, przy klauzuli "bez kosztów" - dzień płatności

roszczenia indosantów między sobą i przeciw wystawcy

6 miesięcy

dzień, w którym indosant wykupił weksel albo w którym sam został pociągnięty do odpowiedzialności sądowej

Oprócz terminów przewidzianych w prawie wekslowym istotny jest też przewidziany w kodeksie cywilnym termin przedawnienia roszczenia (w tym z weksla) stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu powszechnego albo sądu polubownego, jak również roszczenia stwierdzonego ugodą zawartą przed takim sądem. Zgodnie z art. 125 § 1 k.c. takie roszczenia przedawniają się z upływem 10 lat, liczonym od dnia wydania orzeczenia.

Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA  

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Raport Strong Women in IT: zgłoszenia do 31 lipca 2025 r.

Ruszył nabór do raportu Strong Women in IT 2025. Jest to raport mający na celu przybliżenie osiągnięć kobiet w branży technologicznej oraz w działach IT-Tech innych branż. Zgłoszenia do 31 lipca 2025 r.

Gdy ogień nie jest przypadkiem. Pożary w punktach handlowo-usługowych

Od stycznia do początku maja 2025 roku straż pożarna odnotowała 306 pożarów w obiektach handlowo-usługowych, z czego aż 18 to celowe podpalenia. Potwierdzony przypadek sabotażu, który doprowadził do pożaru hali Marywilska 44, pokazuje, że bezpieczeństwo pożarowe staje się kluczowym wyzwaniem dla tej branży.

Przedsiębiorcy zyskają nowe narzędzia do analizy rynku. Współpraca GUS i Rzecznika MŚP

Nowe intuicyjne narzędzia analityczne, takie jak Dashboard Regon oraz Dashboard Koniunktura Gospodarcza, pozwolą firmom na skuteczne monitorowanie rynku i podejmowanie trafniejszych decyzji biznesowych.

Firma w Anglii w 2025 roku – czy to się nadal opłaca?

Rok 2025 to czas ogromnych wyzwań dla przedsiębiorców z Polski. Zmiany legislacyjne, niepewne otoczenie podatkowe, rosnąca liczba kontroli oraz nieprzewidywalność polityczna sprawiają, że coraz więcej firm poszukuje bezpiecznych alternatyw dla prowadzenia działalności. Jednym z najczęściej wybieranych kierunków pozostaje Wielka Brytania. Mimo Brexitu, inflacji i globalnych zmian gospodarczych, firma w Anglii to nadal bardzo atrakcyjna opcja dla polskich przedsiębiorców.

REKLAMA

Windykacja należności krok po kroku [3 etapy]

Niezapłacone faktury to codzienność, z jaką muszą się mierzyć w swej działalności przedsiębiorcy. Postępowanie windykacyjne obejmuje szereg działań mających na celu ich odzyskanie. Kluczową rolę odgrywa w nim czas. Sprawne rozpoczęcie czynności windykacyjnych zwiększa szanse na skuteczne odzyskanie należności. Windykację możemy podzielić na trzy etapy: przedsądowy, sądowy i egzekucyjny.

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej. 20 maja 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców

20 maja 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o rozliczenie składki zdrowotnej. Kto musi złożyć dokumenty dotyczące rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2024 r.? Co w przypadku nadpłaty składki zdrowotnej?

Klienci nie płacą za komórki i Internet, operatorzy telekomunikacyjni sami popadają w długi

Na koniec marca w rejestrze widniało niemal 300 tys. osób i firm z przeterminowanymi zobowiązaniami wynikającymi z umów telekomunikacyjnych - zapłata za komórki i Internet. Łączna wartość tych zaległości przekroczyła 1,4 mld zł. Największe obciążenia koncentrują się w stolicy – mieszkańcy Warszawy zalegają z płatnościami na blisko 130 mln zł, w czołówce jest też Kraków, Poznań i Łódź.

Leasing: szykowana jest zmiana przepisów, która dodatkowo ułatwi korzystanie z tej formy finansowania

Branża leasingowa znajduje się obecnie w przededniu zmian legislacyjnych, które jeszcze bardziej ułatwią zawieranie umów. Dziś, by umowa leasingu była ważna, wymagana jest forma pisemna, a więc klient musi złożyć kwalifikowany podpis elektroniczny lub podpisać dokument fizycznie. To jednak już niebawem może się zmienić.

REKLAMA

Spółka cywilna – kto jest odpowiedzialny za zobowiązania, kogo pozwać?

Spółka cywilna jest stosunkowo często spotykaną w praktyce formą prowadzenia działalności gospodarczej. Warto wiedzieć, że taka spółka nie ma osobowości prawnej i tak naprawdę nie jest generalnie żadnym samodzielnym podmiotem prawa. Jedynie niektóre ustawy (np. ustawy podatkowe) nadają spółce cywilnej przymiot podmiotu praw i obowiązków. W jaki sposób można pozwać kontrahenta, który prowadzi działalność w formie spółki cywilnej?

Polskie sklepy internetowe nie wykorzystują możliwości sprzedaży produktów w innych krajach - do zyskania jest wiele

43% sklepów internetowych nie prowadzi sprzedaży zagranicznej, a 40% posiada wyłącznie polską wersję językową. Tracą przez to ogromną możliwość rozwoju, bo w przypadku firm e-handlowych stawiających na globalizację z obrotów poza krajem zyskuje się średnio o 25% wyższe przychody.

REKLAMA