Mediacja i arbitraż - Przedsiębiorca w sądzie - pozwy, przed procesem, na rozprawie, po wyroku, dokumenty procesowe

Sukcesja biznesu kojarzy się głównie z działaniami o charakterze prawnym i podatkowym; tymczasem są to działania następcze. Najważniejszą kwestią jest wypracowanie optymalnego dla danej rodziny modelu sukcesyjnego. Pomaga w tym mediator oraz doświadczony doradca sukcesyjny.

Wybór arbitrażu jako sposobu rozwiązania sporu jest całkowicie zależny od woli stron sporu – żadna ustawa nie nakłada na nie obowiązku poddania sprawy pod osąd arbitra. W tej procedurze spór rozstrzyga osoba trzecia wybierana przez strony sporu (możliwa jest również jedynie wyrażona przez strony zgoda na osobę arbitra zaproponowaną przez podmiot zewnętrzny), a możliwość wpływu stron na zasady i końcowy efekt orzekania są ograniczone. W ten sposób rola arbitra staje się dość zbliżoną do roli sędziego, ponieważ po wysłuchaniu stron ma on za zadanie wygłosić własną opinię.

Od 10 stycznia 2017 roku obowiązywać zacznie ustawa o pozasądowym rozstrzyganiu sporów konsumenckich, która ma na celu uproszczenie i przyśpieszenie rozstrzygania sporów konsumentów ze sprzedawcami także na drodze polubownej. Sprzedawca m.in. będzie musiał poinformować konsumentów o możliwości polubownego i pozasądowego rozstrzygnięcia sporu. Mediacje między konsumentami a sprzedawcami będą prowadzić specjalne organy przy UOKiK.

Wdrożenie w Polsce dyrektywy w sprawie alternatywnych metod rozwiązywania sporów konsumenckich (ADR) ma nastąpić poprzez przyjęcie ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich. Jakie są różnice pomiędzy polskim projektem ustawy a dyrektywą? Jak wygląda stosowanie tych przepisów w praktyce?

Prowadząc biznes nie można uniknąć sytuacji konfliktowych, czy to z klientami, partnerami czy dostawcami. Coraz więcej przedsiębiorstw rozpoczyna lub przenosi biznes do sieci ze względu na niższe koszty i szerszy zasięg działalności. Co roku wzrasta liczba sklepów internetowych, a wraz z nimi liczba konfliktów związanych z rozpatrywaniem reklamacji lub zwrotów. Prawodawcy unijni oraz RP zauważyli potrzebę dostosowania prawa do nowych realiów, w związku z czym w 2016 r. w polskim prawie pojawią się dwie znaczące zmiany mające na celu propagowanie alternatywnych metod rozwiązywania sporów, w tym mediacji.

Mediacja jest alternatywnym sposobem rozwiązywania sporów. W mediacjach zawsze bierze udział neutralny mediator, który pomaga stronom dojść do porozumienia. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego mediacja jest dobrowolna. W związku z tym każda ze stron może w dowolnym momencie wycofać się z mediacji, jeżeli nie chce brać udziału w dalszych mediacjach bądź nie dostrzega żadnych szans na zawarcie ugody.

Ministerstwo Gospodarki zamierza rozpowszechnić mediację oraz inne pozasądowe sposoby rozwiązywania sporów. Planuje wprowadzenie w tym celu uproszczeń w przepisach oraz zachęt podatkowych i finansowych w postaci np. zmniejszenia kosztów, związanych ze skierowaniem sprawy do rozstrzygnięcia w tym trybie.

Konsument, którego prawa zostały naruszone może dochodzić polubownego rozstrzygnięcia sporu z przedsiębiorcą przez sądem polubownym przy właściwych inspektorach Inspekcji Handlowej. Aby uniknąć drogi sądowej, można wszcząć postępowanie mediacyjne, które zrealizuje Izba Handlowa.

W Polsce wciąż najpopularniejszym sposobem rozwiązywania sporów między przedsiębiorcami jest droga sądowa mimo, że nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego wprowadziła możliwość rozstrzygnięcia konfliktu poprzez mediację już w 2005 r.

Istnieje wiele sposobów rozwiązywania konfliktów. Rozwiązywanie sporów przed sądem często związane jest z dużymi wydatkami oraz upływem czasu od wniesienia pozwu do uprawomocnienia się wyroku. Z tego właśnie powodu szczególnie w biznesie warto docenić rolę negocjacji i mediacji.

O arbitrażu pisaliśmy w pierwszej części artykułu, pora zająć się mediacją. Istotą mediacji jest znalezienie satysfakcjonującego dla stron rozwiązania z udziałem mediatora, który nie posiada kompetencji władczych i nie rozstrzyga sporu. Mediator powinien jedynie ułatwiać stronom osiągnięcie porozumienia, pomóc im doprowadzić do zawarcia ugody. Celem mediacji jest więc wypracowanie rozwiązania, które może zostać zaakceptowane przez strony.

Ciągłe zmiany zarówno w dziedzinie prawa, jak i sądownictwa powodują, że tradycyjne sądownictwo powszechne niestety nie nadąża za tymi zmianami, co wpływa m.in. na długość toczonych postępowań, ich skomplikowanie, jak i koszty. W związku z tym pojawiła się potrzeba stworzenia nowych, szybszych i stosunkowo tanich metod rozwiązywania sporów. Wśród metod rozwiązywania sporów wyodrębniamy: negocjacje, mediacje oraz arbitraż. W pierwszej części artykułu zajmiemy się arbitrażem.

Mediacja jest przedstawiana jako tańsza i szybsza alternatywa dla postępowania sądowego, jednak wielu przedsiębiorców może zastanawiać się, jak wysokie są koszty w mediacji.

Mimo iż mediacja jest przedstawiana jako nieformalnego związywanie sporów, porównywalne nierzadko z negocjacjami, to należy mieć na uwadze, że zarówno strony jak i mediator są związani pewnymi zasadami, mającymi wpływ na kształt mediacji.

Przedsiębiorcy, którzy podpisują umowę na rozwiązanie przyszłego sporu poprzez arbitraż często nie zdają sobie sprawy z rozróżnienia pomiędzy arbitrażem ad hoc a arbitrażem stałym. Tymczasem wybór właściwego modelu arbitrażu może spowodować, że będzie ono dostosowane do wymagań stron i spotka się z ich aprobata, niezależnie od ostatecznego rozstrzygnięcia.

W związku z rosnącą popularnością arbitrażu wśród przedsiębiorców, nie tylko zagranicznych, pojawia się kwestia skutecznego zapewnienia, że w przypadku wystąpienia konfliktu sprawa trafi przed trybunał arbitrażowy, a nie przed sąd powszechny.

Podobnie jak w mediacji gdzie główną postacią kontrolującą przebieg postępowania jest mediator tak w arbitrażu arbiter sprawuję pieczę nad właściwym tokiem rozstrzygnięciem sprawy. Arbitraż jednak posiada swoją odrębną charakterystykę, co wpływa na rolę arbitra w postępowaniu.

Jedną z licznych zalet alternatywnych metod rozstrzygania sporu jest niewątpliwie możliwość znacznego zaoszczędzenia pieniędzy. W postępowaniu sądowym musimy być przygotowani do długiego procesowania się, ponosząc opłaty sądowe i koszty reprezentacji procesowej. Arbitraż natomiast pozwala na ograniczenie kosztów, przy czym decydująca jest wartość przedmiotu sporu. Ile zatem zapłacimy decydując się na arbitraż?

Rosnąca popularność ADR, czyli Alternatywnych Rozstrzygnięć Sporu na świecie powinna skłonić niejednego przedsiębiorcę do zastanowienia się nad tą formą rozwiązywana konfliktów, również na gruncie biznesowym. Na czym dokładnie polega instytucja arbitrażu?

Niechęć przedsiębiorców wobec alternatywnych metod rozwiązywania sporu często wynika z fałszywych wyobrażeń na temat skuteczności mediacji bądź arbitrażu. W związku z możliwością poddania sporu pozasądowemu organowi i większej swobodzie w kształtowaniu możliwego porozumienia przez strony przedsiębiorcy uważają, że ugoda jest formą porozumienia się "na słowo", co, w przyszłości może zaowocować niedotrzymaniem jej warunków. Tymczasem w oczach prawa ugoda jest traktowana na równi z orzeczeniem sadowym.

Pomimo że, mediacja jest przedstawiana jako odformalizowany sposób rozwiązania sporu, strony powinny mieć na uwadze, że pewne kwestie dotyczące mediacji zostały zawarte w Kodeksie postępowania cywilnego, w odrębnym rozdziale obejmującym zarówno mediację jak i postępowanie pojednawcze. Jednym z najważniejszych regulacji jest wyznaczenie kryteriów rozpoczęcia mediacji.

Prowadząc działalność gospodarczą przedsiębiorca nieraz będzie musiał stawiać czoła rozmaitym trudnościom, tymi rozgrywającymi się na wokandzie sądowej. Przyczyną takiej sytuacji jest wciąż popularne przekonanie, że proces sądowy jest jedynym i skutecznym rozwiązaniem dla powstałych sporów między przedsiębiorcami. Czy jednak na pewno?

Wielu przedsiębiorców w trakcie swojej działalności spotyka różnego rodzaju trudności, często spowodowane przez swoich kontrahentów. Zanim jednak udamy się do sądu, warto zastanowić się nad alternatywnymi metodami rozwiązywania lub rozstrzygania sporu.

Zarówno w postępowaniu mediacyjnym, jak i w postępowaniu pojednawczym strony mogą zawrzeć ugodę. Czym zatem różnią się te dwie instytucje?

Sąd może aż do zamknięcia pierwszego posiedzenia skierować strony do mediacji. Po zakończeniu tego posiedzenia jest to także możliwe, ale tylko na zgodny wniosek stron. Jak wygląda postępowanie mediacyjne? Czy mediacja jest możliwa także w postępowaniu upominawczym?

Mediacja

Mediacje w firmach rodzinnych jako ważny element procesu sukcesyjnego

Arbitraż w postępowaniu cywilnym

Nowe zasady rozstrzygania sporów z konsumentami od 2017 roku

Alternatywne metody rozwiązywania sporów konsumenckich (ADR) w praktyce

Rozwiązywanie konfliktów w biznesie i mediacje online - zmiany w 2016 r.

Jak można wycofać się z mediacji?

Będą zmiany w przepisach o mediacji

Postępowanie mediacyjne w sprawach konsumenckich

Czy warto skorzystać z mediacji?

Mediacje w biznesie

Rozwiązywanie sporów - arbitraż i mediacja część II

Rozwiązywanie sporów - arbitraż i mediacja część I

Jakie koszty występują w mediacji?

Jakie zasady obowiązują podczas mediacji?

Czym się różni arbitraż stały od arbitrażu ad hoc?

Jak dokonać zapisu na sąd polubowny?

Jakie uprawnienia ma arbiter w sądzie polubownym

Jakie są koszty arbitrażu w postępowaniu sądowym?

Dlaczego warto wybrać arbitraż?

Co oznacza wykonalność ugody?

Kiedy może dojść do mediacji?

Jakie zalety ma mediacja gospodarcza?

Wybierając mediację lub arbitraż - porada

Jaka jest różnica między postępowaniem pojednawczym, a mediacją?

Mediacja a postępowanie upominawcze