Jaka jest różnica między postępowaniem pojednawczym, a mediacją?

Charakter postępowań

Postępowanie mediacyjne może być prowadzone na podstawie umowy o mediację, albo w określonych warunkach na podstawie postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Z kolei w przypadku postępowania pojednawczego, przepisy Kodeksu postępowania stanowią, że w sprawach cywilnych, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane drogą ugody zawartej przed wniesieniem pozwu.

Postępowanie pojednawcze jest postępowaniem procesowym, czyli odbywa się z zachowaniem przepisów procedury cywilnej przed sądem powszechnym, z udziałem sędziego. Postępowanie pojednawcze (podobnie jak postępowanie mediacyjne) może stanowić element toczącego się później procesu.

W każdym jednak przypadku postępowanie pojednawcze wyprzedza proces, bowiem może odbyć się jedynie przed wniesieniem pozwu do sądu. Z kolei mediacja, co już zaznaczono powyżej, może toczyć się na podstawie umowy stron o mediację może stanowić niezależny od rozprawy element. 

Polecamy: Kodeks Postępowania Cywilnego

Różnice między mediacją, a postępowaniem pojednawczym

Najważniejsze różnice między postępowaniem mediacyjnym a pojednawczym są następujące:

•  mediacja odbywa się przed niezależnym i bezstronnym mediatorem i nie stanowi postępowania sądowego, z kolei postępowanie pojednawcze odbywa się według procedury cywilnej;
•  w mediacji strony mają prawo wybrać mediatora, w postępowaniu pojednawczym możliwość taka nie istnieje;
•  postępowanie mediacyjne nie jest jawne, z kolei postępowanie pojednawcze co do zasady jest jawne;
•  w przypadku postępowania mediacyjnego strona składając wniosek o jego przeprowadzenie, nie może być pewna, że mediacja odbędzie się (zależy od woli drugiej strony), z kolei w przypadku postępowania pojednawczego posiedzenie w tej sprawie odbędzie się niezależnie od stanowiska przeciwnika, z którym strona nie musi się nawet wcześniej kontaktować i uzgadniać propozycji układowych.;
•  mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji, chyba że wyrazi zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia – wynagrodzenie i zwrot wydatków obciążają strony. Z kolei opłatę stałą w wysokości 40 złotych pobiera się od wniosku o przeprowadzenie postępowania pojednawczego ( art. 23 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Przeczytaj: Jak zawrzeć ugodę przed sądem?

Zarówno w postępowaniu mediacyjnym, jak i postępowaniu pojednawczym strony mogą zewrzeć ugodę, której treść wciągana jest do protokołu. Ugoda zawarta przed sądem lub mediatorem i zatwierdzona przez sąd może stanowić tytuł egzekucyjny i po nadaniu klauzuli wykonalności stanowić podstawę do prowadzenia egzekucji komorniczej.