REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Arbitraż w postępowaniu cywilnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawnicza Polz & Polz
Kancelaria Prawnicza Polz & Polz działa na rynku od 2004 roku. Świadczymy kompleksowe usługi doradztwa prawnego dla podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, zarówno polskich jak i zagranicznych.
Arbitraż w postępowaniu cywilnym /fot. Fotolia
Arbitraż w postępowaniu cywilnym /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wybór arbitrażu jako sposobu rozwiązania sporu jest całkowicie zależny od woli stron sporu – żadna ustawa nie nakłada na nie obowiązku poddania sprawy pod osąd arbitra. W tej procedurze spór rozstrzyga osoba trzecia wybierana przez strony sporu (możliwa jest również jedynie wyrażona przez strony zgoda na osobę arbitra zaproponowaną przez podmiot zewnętrzny), a możliwość wpływu stron na zasady i końcowy efekt orzekania są ograniczone. W ten sposób rola arbitra staje się dość zbliżoną do roli sędziego, ponieważ po wysłuchaniu stron ma on za zadanie wygłosić własną opinię.

REKLAMA

Arbitraż, a więc sąd polubowny, najczęściej definiuje się jako niepaństwowy sąd, który został powołany na mocy woli stron, a wydany przez niego wyrok jest równy mocą wyrokowi sądu państwowego. W składzie takiego sądu nie może uczestniczyć czynny zawodowo sędzia państwowy, co jednak nie wyklucza przeprowadzenia takiego postępowania przez sędziego w stanie spoczynku. Sąd powszechny jedynie kontroluje zgodność wydanego w ten sposób wyroku z prawem i zasadami współżycia społecznego.

REKLAMA

Podstawą dla działania sądu arbitrażowego jest sformułowany przez strony zapis na sąd polubowny – mogą to uczynić zarówno przed powstaniem sporu (np. już w umowie, z której spory takie mogą w przyszłości wyniknąć), jak i już po jego rozpoczęciu. Zawarcie umowy zapisu na sąd polubowny (czy też umowy, która zawierać będzie taką klauzulę) nie musi mieć formy tradycyjnej, papierowej umowy – dopuszczalna jest również forma elektroniczna, co pozwala na znaczne uproszczenie dokonywania takich zapisów. Co istotne, strony mogą za porozumieniem wskazać zasady, o jakie sąd polubowny ma się oprzeć przy orzekaniu – może to być zarówno określony porządek prawny, określone reguły, jak i zasady słuszności. Ta tzw. zasada autonomii stron odzwierciedlona została zarówno w polskim porządku prawnym w art. 1184 k.p.c., jak i w art. 19 ustawy modelowej UNCITRAL Arbitration Rules. Zaznaczyć należy w tym miejscu, iż przyjmuje się nieograniczoność czasową autonomii stron, co oznacza, iż mogą one w każdym czasie zmienić zasady prowadzenia arbitrażu, jednakże jeżeli arbiter uzna, iż z ważnych przyczyn nie może prowadzić postępowania na nowo ustalonych zasadach może jedynie zaprzestać pełnienia swojej funkcji.

Polecamy: E-wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Postępowanie arbitrażowe na gruncie polskiej procedury cywilnej może być prowadzone – w zależności od woli stron – przez jednego lub kilku arbitrów, przy czym ich liczba nie jest w żaden sposób prawnie ograniczana. W sytuacji, gdy w umowie zapisu na sąd polubowny (lub innej umowie zawierającej adekwatną klauzulę arbitrażową) strony nie wskazały liczby arbitrów, postępowanie, zgodnie z art. 1169 § 2 k.p.c., prowadzone jest przez skład trzyosobowy. Kodeks postępowania cywilnego nie wprowadza wymogu nieparzystej liczby arbitrów, jednakże parzysty skład sądu zwiększa ryzyko powstania sytuacji patowej, zatem ze względów czysto praktycznych wybór taki jest niewskazany – przykładowo, systemy belgijski i francuski wprost zakazują powoływania sądów polubownych, które miałyby składać się z parzystej liczby sędziów.

W literaturze wskazuje się ponadto, iż postępowaniem przed sądem polubownym rządzą następujące zasady, których przestrzeganie jest dla jego przeprowadzenia podstawowe:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1. równouprawnienia stron (zapis na sąd polubowny dokonany z naruszeniem tej zasady jest bezskuteczny na mocy art. 1161 § 2 k.p.c.),

2. nieograniczonej dyspozycyjności,

3. kontradyktoryjności/sporności,

4. prawdy formalnej,

5. koncentracji materiału procesowego,

6. bezpośredniości,

7. ustności,

8. formalizmu postępowania,

9. poufności.

W Polsce najbardziej znaną instytucją arbitrażową, pod której osąd strony mogą poddać swój spór, jest Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie. Inne tego rodzaju instytucje, to m.in. Sąd Polubowny (Arbitrażowy) przy Związku Banków Polskich czy Sąd Arbitrażowy przy Konfederacji Lewiatan, których popularność stale rośnie, co jest zauważalne we wzroście liczby spraw rozpoznawanych przez te sądy oraz w ilości wydawanych wyroków. Zwłaszcza, choć nie tylko, w postępowaniach przed tymi instytucjami przydatna jest pomoc profesjonalnych pełnomocników, którzy będą umieli poprowadzić sprawę tak, by jej zakończenie faktycznie okazało się być najkorzystniejszym z możliwych.

Zobacz serwis: Prawo dla firm

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W świadomej podróży po spokój

Rozmowa z Olą Krzemińską, twórczynią i CEO agencji Power, promotorką aktywnego stylu życia, o mądrym zarządzaniu energią w życiu i biznesie, zmianach w kulturze pracy oraz trendach w organizacji wydarzeń i wyjazdów firmowych.

Upały w pracy – od 2027 roku nowe przepisy. Co musisz wiedzieć już dziś?

Rząd zapowiada zmiany w przepisach BHP. Od 1 stycznia 2027 r. pracodawcy będą musieli przestrzegać nowych zasad dotyczących pracy w wysokich temperaturach. Zanim jednak wejdą one w życie, już teraz warto znać swoje prawa.

Fiskus na tropie! Jak działa kontrola? [Gość Infor.pl]

Podatnik pod lupą fiskusa – co warto wiedzieć o kontrolach skarbowych w Polsce Kontrola skarbowa – hasło, które budzi dreszcze u większości przedsiębiorców. Choć nikt nie chce być sprawdzany przez fiskusa, w praktyce takie sytuacje są coraz częstsze i nierzadko trudne do uniknięcia.

Relaks nie jest dla słabych. Dlaczego liderom tak trudno jest odpoczywać?

Wyobraź sobie, że siedzisz z kubkiem ulubionej herbaty, czujesz bryzę morską, przymykasz oczy, czując promienie słońca na twarzy i… nie masz wyrzutów sumienia. W twojej głowie nie pędzi pendolino tematów, kamieni milowych i zadań, które czekają w kolejce do pilnej realizacji, telefon służbowy milczy. Brzmi jak science fiction? W świecie liderów odpoczynek to często temat tabu, a relaks – luksus, na który prawdziwy przywódca nie może sobie pozwolić. Uważam, że to już najwyższy czas, abyśmy przestali się oszukiwać i zaczęli zadawać niewygodne pytania dotyczące relaksu – przede wszystkim sobie - powiedziała Dyrektorka zarządzająca, dyrektorka Departamentu Zasobów Ludzkich i Organizacji w KIR Dorota Dublanka.

REKLAMA

Polscy wykonawcy działający na rynku niemieckim powinni znać VOB/B

VOB/B nadal jest w Niemczech często stosowanym narzędziem prawnym. Jak w pełni wykorzystać zalety tego sprawdzonego zbioru przepisów, minimalizując jednocześnie ryzyko?

BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

REKLAMA

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

REKLAMA