Wykorzystanie wizerunku a ochrona danych osobowych

Jak pogodzić wykorzystanie wizerunku na gruncie prawa autorskiego z zasadami ochrony danych osobowych?

Kryteria poprawnego wykorzystania utrwalonego wizerunku statuują co do zasady przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, determinując w szczególności przesłanki legalnego jego rozpowszechniania. Niezależnie jednak od regulacji prawnoautorskich nie można pominąć faktu, iż wizerunek stanowi również daną osobową. To z kolei implikuje konieczność równoległego spełnienia wymogów RODO w tym zakresie.

Polecamy: RODO - trudne przypadki, najczęstsze błędy, pierwsze kary - retransmisja webinarium na pendrivie 16 GB

Jak rozumieć rozpowszechnienie?

Rozpowszechnienie to, najkrócej mówiąc, publiczne udostępnienie czegoś nieokreślonemu kręgowi odbiorców, w dowolny sposób. Przekładając powyższe na praktykę, za najczęstsze formy rozpowszechnienia wizerunku należy uznać wykorzystanie fotografii bądź filmów w celach komercyjnych: w materiałach promocyjnych, reklamowych, a obecnie również coraz częściej w mediach społecznościowych. Pracodawcy do realizacji powyższego, zamiast profesjonalnych modeli czy aktorów, chętnie sięgają również po swoich pracowników. Jednak, czy przywołane sytuacje będą różniły się w świetle przepisów, a co ważniejsze w praktyce?

Reguła i wyjątki

W pierwszej kolejności należy podkreślić zasadniczą regułę, stosownie do której rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Niemniej istotne są wyłączające ją wyjątki. Mianowicie zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli: osoba otrzymała za pozowanie umówioną zapłatę, obiektem jest osoba powszechnie znana (jeżeli wizerunek utrwalono w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych) albo obiektem jest osoba stanowiąca jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz czy publiczna impreza.

Treść zgody na rozpowszechnienie wizerunku

Przybliżając wprost przesłanki wyłączeń, przywołane przepisy nie podają jednak wytycznych odnośnie do formy czy treści zgody na rozpowszechnienie wizerunku, wobec czego warto skupić się właśnie na tej kwestii. Obligatoryjne elementy tego oświadczenia ukształtowały się dopiero na przestrzeni lat w praktyce i judykaturze. W rezultacie osoba udzielająca zgodę powinna być świadoma przede wszystkim co do sposobu prezentacji jej wizerunku, miejsca oraz czasu publikacji, zestawienia z innymi wizerunkami czy reklamowego celu.

Treść zgody nie może poprzestawać zatem na ogólnym, blankietowym stwierdzeniu akceptacji rozpowszechnienia wizerunku. Powinna precyzować przytoczone kwestie, spełniając ponadto nieodłączne warunki dobrowolności i swobody jej wyrażenia.