REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Emerytura w niższym wieku emerytalnym a wcześniejsza emerytura

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioletta Wyrzykowska
Emerytura w niższym wieku emerytalnym a wcześniejsza emerytura
Emerytura w niższym wieku emerytalnym a wcześniejsza emerytura

REKLAMA

REKLAMA

Pojęciami emerytury w niższym wieku emerytalnym oraz wcześniejszej emerytury zamiennie posługują się dziennikarze, politycy a nawet prawnicy, mimo że są to odrębne rodzaje świadczeń, o odrębnej konstrukcji prawnej.

REKLAMA

Niższy wiek emerytalny to wiek poniżej 60 roku życia dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym przewidziała dla pracowników urodzonych przed 1.01.1949 r. zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (art.32 ust.1), a także dla pracowników urodzonych po 31.12.1948 r., jeżeli warunki nabycia prawa spełnili do 31.12.2008 r. (art.46) Dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w niższym wieku emerytalnym za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust.2).

REKLAMA

Wykaz takich prac zawiera rozporządzenie Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W ujęciu ustawy emerytalnej za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się m.in.:

  • pracowników organów kontroli państwowej;
  • pracowników organów administracji celnej;
  • pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną;
  • dziennikarzy zatrudnionych w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy;
  • nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela.

REKLAMA

Wiek emerytalny wskazanych pracowników został ustalony na 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a dla niektórych zawodów z branży artystycznej nawet na 40-45 lat. Ponadto, niezbędny warunek nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym to przepracowanie określonego czasu na danym stanowisku lub w danym zawodzie. Wymagany staż wynosił zazwyczaj 15 lat (przy ogólnym stażu dla kobiet 20 lat i 25 lat dla mężczyzn), jakkolwiek spotykany był też wymóg przepracowania aż 20 lat albo tylko 10 lat. Warto zauważyć, że art. 184 ustawy emerytalnej zagwarantował prawo do wcześniejszej emerytury  także tym pracownikom urodzonym po 31 grudnia 1948, zatrudnionym w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, którzy wymagany staż pracy osiągnęli do   1.01.1999 r. Osoby te mogą ukończyć wiek emerytalny także po 2008 r.

Prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym jest prawem nabywanym ex lege (nie na wniosek). Przyjęte kryterium daty urodzenia i daty końcowej nabywania uprawnień statuuje to prawo jako wygaszane.

Polecamy: Składki ZUS 2012

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawo do wcześniejszej emerytury jest rozwiązaniem wychodzącym naprzeciw społecznym oczekiwaniom co do skracania wieku emerytalnego. Wywodzi się z założenia o elastyczności wieku emerytalnego, które umożliwia wybór przez ubezpieczonego czasu wycofania się z pracy zawodowej. Wcześniejsza emerytura to prawo do przejścia na emeryturę mimo nieosiągnięcia wieku emerytalnego. To odróżnia ją od emerytury w niższym wieku emerytalnym przysługującej po osiągnięciu wieku emerytalnego, tyle że ustalonego na niższym poziomie. Z tego względu okoliczności uzasadniające przejście na wcześniejszą emeryturę są dodatkowymi kryteriami nabycia prawa, a nie warunkami ustalania niższego wieku emerytalnego. Warto zaznaczyć, że możliwość nabycia prawa do emerytury mimo nieosiągnięcia wieku emerytalnego wiąże się zazwyczaj z obniżeniem świadczenia.

Wiek przejścia na emeryturę wskazuje sam ubezpieczony, składając wniosek o nabycie prawa. W efekcie prawo do wcześniejszej emerytury nie powstaje ex lege, jak prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym, tylko na wniosek.

Różnica ta ma istotne znaczenie praktyczne- ubezpieczony, który nabył prawo ex lege, może o nie wystąpić (złożyć wniosek o jego realizację) w każdym czasie, a więc także wtedy, gdyby zmieniły się przepisy. Inaczej w odniesieniu do osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury - wniosek może być złożony dopóty, dopóki obowiązują przepisy przewidujące takie prawo. Ich uchylenie powoduje, że wniosek nie może być złożony, a prawo nabyte.  

Z wcześniejszej emerytury pracowniczej mogą skorzystać osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. oraz w praktyce tylko kobiety urodzone w latach 1949-1953 (ponieważ w odniesieniu do ubezpieczonych urodzonych po 31.12.1958 r. proces nabywania uprawnień do wcześniejszej emerytury trwał do 31.12.2008 r.). Jest to również prawo wygaszane. Zgodnie z art. 29 ustawy emerytalnej przejście na wcześniejszą emeryturę co do zasady jest możliwe po spełnieniu następujących warunków:

  • do wieku emerytalnego powszechnego (60/65 lat) brakuje nie więcej niż 5 lat,
  • jest osiągnięty staż emerytalny (20/25 lat),
  • zostało wydane orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy (wystarczy orzeczenie o niezdolności ograniczonej, jeśli jest ona spowodowana m.in. wypadkiem przy pracy czy chorobą zawodową)  albo ubezpieczony ma wyższy o 10 lat staż ubezpieczeniowy

A ponadto:

  • ostatnim tytułem do ubezpieczenia był stosunek pracy,
  • tytuł ten trwał co najmniej 6 miesięcy w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Polecamy: ZUS RMUA 2012, czyli RMUA raz na rok

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

REKLAMA

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

Samozatrudnieni i małe firmy w odwrocie? wzrasta liczba likwidowanych i zawieszanych działalności gospodarczych, co się dzieje

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

Szybki wzrost e-commerce mocno zależny od rozwoju nowych technologii: co pozwoli na zwiększenie zainteresowania zakupami online ze strony klientów

E-commerce czyli zakupy internetowe przestają być jedynie wygodną alternatywą dla handlu tradycyjnego – stają się doświadczeniem, którego jakość wyznaczają nie tylko oferta i cena, lecz także szybkość, elastyczność i przewidywalność dostawy oraz prostota ewentualnego zwrotu.

REKLAMA

Przedsiębiorczość w Polsce ma się dobrze, mikroprzedsiębiorstwa minimalizując ryzyko działalności gospodarczej coraz częściej zaczynają od franczyzy

Najliczniejszą grupę firm zarejestrowanych w Polsce stanowią mikroprzedsiębiorstwa, a wśród nich ponad 87 tys. to podmioty działające w modelu franczyzowym. Jak zwracają uwagę ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlowej, Polska jest liderem franczyzy w Europie Środkowo-Wschodniej.

Rewolucyjne zmiany w prowadzeniu księgi przychodów i rozchodów

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR), co oznacza, że już od 1 stycznia 2026 r. zmieni się sposób ich prowadzenia.

REKLAMA