REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zabezpieczyć tajemnice przedsiębiorstwa na wypadek odejścia pracownika?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Dariusz Mojecki Kancelaria Radcy Prawnego
Kompleksowa pomoc prawna dla przedsiębiorców
Jak zabezpieczyć tajemnice przedsiębiorstwa na wypadek odejścia kluczowego pracownika?/fot.Fotolia
Jak zabezpieczyć tajemnice przedsiębiorstwa na wypadek odejścia kluczowego pracownika?/fot.Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Z firmy odchodzi kluczowy pracownik. Miał dostęp do istotnych informacji technicznych, technologicznych, organizacyjnych i handlowych firmy, w tym do strategii, listy klientów, stosowanej polityki cenowej itp. I istnieje niebezpieczeństwo, że pracownik ten przejdzie do konkurencyjnej firmy. W jaki sposób można przeciwdziałać niekorzystnym skutkom odejścia pracownika w sferze tajemnic przedsiębiorstwa?

Generalny zakaz przekazania, ujawniania lub wykorzystania tajemnic przedsiębiorstwa wynika z art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przepis ten stosuje się również do osoby, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego - przez okres trzech lat od jego ustania. Czy jest to jednak wystarczająca ochrona? Niekoniecznie. A o tym, jak chronić tajemnicę przedsiębiorstwa po odejściu pracownika, należy pomyśleć już na etapie jego zatrudniania oraz w czasie jego pracy w przedsiębiorstwie. W chwili bowiem, gdy pracownik odchodzi już z firmy, na podjęcie niektórych działań może być za późno.

REKLAMA

O jakich zabezpieczeniach należy pomyśleć? Przede wszystkim o:

  • umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy,
  • umowie o zachowaniu poufności, również po ustaniu stosunku pracy,
  • podjęciu niezbędnych działań w celu zachowania poufności informacji.

Redakcja poleca: Zmiany w prawie pracy + kodeks pracy gratis

W pierwszej kolejności należy pamiętać, że zawarcie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy tylko w pośredni sposób chroni tajemnice przedsiębiorstwa. Umowa taka, jak i ustawowy obowiązek zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa realizują odmienne cele. I zawarcie takiej umowy nie jest samo przez się równoznaczne z określeniem granic obowiązku zachowania tajemnicy. Niemniej jednak zawarcie umowy może przeciwdziałać przynajmniej wykorzystaniu tajemnic przedsiębiorstwa w działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy. Jeśli były pracownik nie będzie mógł prowadzić działalności konkurencyjnej, to istotnie zmniejsza się prawdopodobieństwo, że informacje stanowiące tajemnice przedsiębiorstwa zostaną przez niego przekazane, ujawnione lub wykorzystane.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W tym miejscu warto tylko przypomnieć, że zawarcie takiej umowy możliwe jest z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. A sama umowa powinna zawierać odszkodowanie dla pracownika oraz okres obowiązywania zakazu.

Po ustaniu stosunku pracy ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa wynika z art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W czasie trwania stosunku pracy dodatkowo na podstawie art. 100 § 2 pkt 4 Kodeksu pracy pracownik ma obowiązek zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Aby jednak wzmocnić przysługującą pracodawcy ochronę, warto zastanowić się nad zawarciem równocześnie z umową o pracę umowy o zachowaniu poufności, szczególnie na okres po ustaniu stosunku pracy. Treścią tej umowy byłyby m.in.:

  • zakaz przekazywania, ujawniania i wykorzystywania poufnych informacji,
  • obowiązek pracownika zabezpieczenia poufnych informacji w taki sposób, aby nie miały do nich dostępu inne osoby,
  • zdefiniowanie informacji poufnych, w tym w szczególności określenie, jakie konkretne informacje bądź kategorie informacji są przez strony uważane za poufne,
  • określenie skutków naruszenia przez pracownika zakazów lub obowiązków wynikających z umowy, w tym np. zastrzeżenie kar umownych.

Zawarcie takiej umowy będzie nie tylko źródłem praw i obowiązków pracodawcy i byłego pracownika, ale także pozwoli na bardziej efektywną ochronę na podstawie art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, o czym poniżej.

Powyższy przepis chroni informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które:

  • nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej,
  • co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Kluczowe w każdej sytuacji jest wykazanie, że w stosunku do konkretnej spornej informacji pracodawca podjął niezbędne działania, aby utrzymać stan tajemnicy. Jednym z takich działań jest poinformowanie pracowników, że konkretna informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa. A taki właśnie cel spełnia m.in. omówiona powyżej umowa o zachowaniu poufności definiująca, co pracodawca i pracownik rozumieją pod pojęciem tajemnicy oraz nakładająca na pracownika określone obowiązki w zakresie ochrony informacji. Oczywiście poinformowanie pracowników o poufnym charakterze informacji może nastąpić również w inny sposób (np. wewnętrzne regulaminy, informacja pisemna, mailowa itp.). Do niezbędnych działań w rozumieniu powyższego przepisu mogą zaliczać się zarówno środki fizyczne (np. kontrola dostępu do pomieszczeń, w których przetwarzane są poufne informacje), informatyczne, prawne, jak i organizacyjne. O tym, jakie działania są niezbędne, będzie każdorazowo decydował m.in. charakter informacji, wielkość firmy itp. Niemniej jednak podjęcie tych środków, w tym w szczególności poinformowanie pracowników o poufnym charakterze informacji, jest kluczowe dla ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa.

Podjęcie wskazanych wyżej czynności na etapie zatrudniania pracownika i w czasie jego pracy w przedsiębiorstwie nie powoduje, że podczas odchodzenia pracownika z firmy pracodawca nie powinien już podejmować dalszych działań w celu ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa.

Bez względu na to, z jakich przyczyn i w jakich okolicznościach pracownik odchodzi, warto odbyć z nim rozmowę i przypomnieć o jego zobowiązaniach wynikających bądź z umów (o zakazanie konkurencji i/lub o zachowaniu poufności) bądź z ustawy (w szczególności art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji). Podczas takiej rozmowy należy jeszcze raz przypomnieć pracownikowi, jakie konkretne informacje są objęte ochroną.

I na koniec można sprawdzić, czy odchodzący pracownik nie podjął już próby zgromadzenia poufnych informacji w celu ich wykorzystania w działalności konkurencyjnej. Jeśli określone informacje są przechowywane np. w systemie informatycznym, to często w systemie tym mogą zostać ślady po np. ich kopiowaniu lub przesyłaniu pocztą elektroniczną. Sprawdzenie, czy takie działania zostały podjęte, da możliwość szybkiej reakcji w sytuacji, gdy być może jeszcze nie doszło do ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa.

Podsumowując, należy pamiętać, że rozpoczęcie działań w celu ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa dopiero w momencie, gdy kluczowy pracownik odchodzi z firmy, może nie przynieść zamierzonych skutków. Skuteczną ochronę poufnych informacji należy rozpocząć już na etapie zatrudniania pracownika i kontynuować ją w czasie jego pracy, jak i w czasie, kiedy wiadomo już, że pracownik opuszcza firmę. Tylko kompleksowe działania w tym zakresie mogą zapewnić sukces.

Dołącz do nas na Facebooku!

Autor: Dariusz Mojecki

Radca prawny zajmujący się m.in. prawem zwalczania nieuczciwej konkurencji, prawem reklamy i prawem gospodarczym. Autor bloga (Nie)uczciwa konkurencja – www.kancelariamojecki.pl/blog-nieuczciwa-konkurencja/

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Relaks nie jest dla słabych. Dlaczego liderom tak trudno jest odpoczywać?

Wyobraź sobie, że siedzisz z kubkiem ulubionej herbaty, czujesz bryzę morską, przymykasz oczy, czując promienie słońca na twarzy i… nie masz wyrzutów sumienia. W twojej głowie nie pędzi pendolino tematów, kamieni milowych i zadań, które czekają w kolejce do pilnej realizacji, telefon służbowy milczy. Brzmi jak science fiction? W świecie liderów odpoczynek to często temat tabu, a relaks – luksus, na który prawdziwy przywódca nie może sobie pozwolić. Uważam, że to już najwyższy czas, abyśmy przestali się oszukiwać i zaczęli zadawać niewygodne pytania dotyczące relaksu – przede wszystkim sobie - powiedziała Dyrektorka zarządzająca, dyrektorka Departamentu Zasobów Ludzkich i Organizacji w KIR Dorota Dublanka.

Polscy wykonawcy działający na rynku niemieckim powinni znać VOB/B

VOB/B nadal jest w Niemczech często stosowanym narzędziem prawnym. Jak w pełni wykorzystać zalety tego sprawdzonego zbioru przepisów, minimalizując jednocześnie ryzyko?

BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

REKLAMA

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

REKLAMA

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

REKLAMA