REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym jest firma? Ochrona firmy – cz. I

 Dariusz Mojecki Kancelaria Radcy Prawnego
Kompleksowa pomoc prawna dla przedsiębiorców
Czym jest firma? Ochrona firmy – cz. I/ Fot. Fotolia
Czym jest firma? Ochrona firmy – cz. I/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jednym z podstawowych środków służących wyróżnieniu się na konkurencyjnym rynku jest używanie różnego rodzaju oznaczeń. Używanie oznaczeń często może doprowadzić do konfliktów z konkurentami. Przedmiotem tych konfliktów może być np. prawo do pierwszeństwa posługiwania się danym oznaczeniem bądź nieuczciwe wykorzystanie renomy związanej z oznaczeniem przysługującym innemu przedsiębiorcy. Istnienie różnych rodzajów oznaczeń powoduje jednakże trudność w wyborze właściwych środków ochrony.

Jedne oznaczenia służą do wyróżnienia samego przedsiębiorcy, inne do wyróżnienia prowadzonego przedsiębiorstwa (np. nazwa sklepu), a inne do wyróżnienia oferowanych towarów bądź usług.

REKLAMA

Nierzadkie są również przypadki użycia konkurencyjnych oznaczeń w celu zdyskredytowania (oczernienia) konkurenta. Działania konkurentów wykorzystujących oznaczenia innych przedsiębiorców często powodują konieczność podjęcia zdecydowanych działań w celu ochrony pozycji na rynku.

Zobacz: Jak pozyskać dotacje unijne z budżetu 2015 - 2020?

Właściwe zidentyfikowanie podstawy swoich roszczeń może warunkować uzyskanie skutecznej ochrony, w szczególności na drodze sądowej. A w konkretnej sytuacji należy każdorazowo dokonać szczegółowej analizy wszystkich okoliczności sprawy, w tym porównania spornych oznaczeń i funkcji, jakie one pełnią.

Pojęcie firmy

W największym uproszczeniu firma to nazwa, pod którą przedsiębiorca funkcjonuje w obrocie. Kodeks cywilny w art. 43(2) mówi, że przedsiębiorca działa pod firmą. Prawne znaczenie tego pojęcia jest zatem odmienne od jego potocznego rozumienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Świadczenia rodzinne 2015 - pdf

Funkcje firmy

Firma pełni trzy podstawowe funkcje. Po pierwsze, indywidualizuje (identyfikuje) przedsiębiorcę na rynku, a w konsekwencji pozwala na odróżnienie go od innych podmiotów działających na tym rynku. Jest to podstawowa funkcja firmy, która będzie podstawą do dalszych rozważań.

Zobacz też: Intercyza a prowadzenie własnej firmy

Po drugie, firma pełni funkcję reklamową.

Po trzecie firma pełni funkcję gwarancyjną, stając się nośnikiem wizerunku przedsiębiorcy. Klienci mogą wiązać pewne szczególne cechy przedsiębiorcy i jego produktów bądź usług właśnie z firmą.

Firma osoby fizycznej

W przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą firmą jest imię i nazwisko tej osoby. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych. Firmą w takiej sytuacji jest np. „Jan Kowalski Usługi Budowlane XYZ”.

Polecamy: Podatek od spadków i darowizn 2015 - pdf

Firma osoby prawnej

W przypadku osób prawnych (np. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością) oraz jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (np. spółek jawnych) firmą jest ich nazwa, która zawiera określenie formy prawnej (np. spółka jawna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), które może być podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane. Firmą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być zatem np. oznaczenie „Usługi budowlane XYZ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”.

Zobacz: Jak wrzucić reklamę w koszty firmy?

Firma osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną może również zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością osoby prawnej. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i dzieci.

Charakterystyka firmy

Kodeks cywilny zawiera kilka ogólnych wskazówek co do tego, jak powinna brzmieć firma przedsiębiorcy. Oprócz wskazanych już wyżej wytycznych, Kodeks przewiduje, że firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Ponadto firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.

Zobacz serwis: Mała firma

Bardziej szczegółowe wymagania zawiera Kodeks spółek handlowych.

Firma spółki jawnej

Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp. j.”.

Zobacz: Kiedy wpisać spółkę do rejestru spółek zagranicznych

Firma spółki partnerskiej

Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.p.”. Firmy z oznaczeniem „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz skrótu „sp.p.” może używać tylko spółka partnerska.

Firma spółki komandytowej

Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy (a więc wspólników, którzy wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiadają bez ograniczenia) oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.k.”. Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowa”. Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.

Zobacz: Spółkę z o.o. można założyć przez internet

W przypadku spółki komandytowej niezwykle istotna jest regulacja mówiąca, że nazwisko komandytariusza (a więc wspólnika, którego odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest ograniczona) nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz (a więc bez ograniczenia).

Firma spółki komandytowo-akcyjnej

Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „S.K.A.”. Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowo-akcyjna”. Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.

Zobacz również: Rejestracja spółki cywilnej w CEIDG

Podobnie jak w przypadku spółki komandytowej, istotne jest, że nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Firma spółki z o.o.

W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością firma spółki może być obrana dowolnie. Firma powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „spółka z o.o.” lub „sp. z o.o.”.

Zobacz: Śmierć wspólnika w spółce cywilnej – aspekty prawne i podatkowe

Firma spółki akcyjnej

Również w przypadku spółki akcyjnej firma spółki może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka akcyjna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „S.A.”.

Istnieje również szereg przepisów, które zastrzegają możliwość używania określonych słów dla podmiotów prowadzących konkretną działalność, jak np. „bank”, fundusz inwestycyjny”, „klinika” i wiele innych.

Zobacz też: Umowa o zakazie konkurencji z członkiem zarządu spółki z o.o.

Ochrona firmy

Co zrobić gdy np.:

  • konkurent rozpoczyna działalność pod firmą identyczną bądź łudząco podobną do firmy już funkcjonującej w obrocie?
  • konkurent wykorzystuje firmę innego przedsiębiorcy, rozpowszechniając nieprawdziwe wiadomości na temat jego działalności?
  • konkurent podszywa się pod firmę innego przedsiębiorcy w celu wykorzystania jej renomy?
  • prawo do firmy zostało w jakikolwiek inny sposób zagrożone bądź naruszone?

Zobacz: Umowa o zakazie konkurencji z członkiem zarządu spółki z o.o.

Pierwszy z możliwych sposobów ochrony przewidziany jest w samym Kodeksie cywilnym (art. 43(10) k.c.). Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne.

Z kolei w razie dokonanego naruszenia przedsiębiorca może także żądać:

  • usunięcia jego skutków,
  • złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie,
  • naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej,
  • wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.

Zobacz serwis: Umowy

Najistotniejsze w tym kontekście jest to, że ochrona firmy oparta jest na zasadzie domniemania bezprawności, co oznacza, że to naruszyciel w ewentualnym procesie sądowym powinien udowodnić np. swoje prawo do posługiwania się firmą, a najogólniej, że powinien udowodnić, że jego działanie nie jest bezprawne. Takie odwrócenie ciężaru dowodu ułatwia dochodzenie roszczeń opartych na prawie do firmy.

Nieuczciwa konkurencja

Posłużenie się przez innego przedsiębiorcę cudzą firmą może także stanowić czyn nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Zobacz również: Odpowiedzialność etatowego księgowego w spółce z o.o. za prowadzenie ksiąg rachunkowych

REKLAMA

Czynem nieuczciwej konkurencji jest przykładowo wprowadzenie w błąd co do pochodzenia towarów albo usług, rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest także nieuczciwa reklama bądź reklama porównawcza sprzeczne z dobrymi obyczajami. W konkretnym przypadku można również spróbować powołać się na tzw. klauzulę generalną zawartą w art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z tym przepisem czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Zobacz: Ochrona dóbr osobistych przedsiębiorców

Może się zatem zdarzyć, że naruszenie prawa do firmy da możliwość dochodzenia roszczeń nie tylko na podstawie Kodeksu cywilnego, ale też ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Katalog roszczeń, które poszkodowany może podnosić na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest niemal identyczny, jak w przypadku ochrony firmy na podstawie Kodeksu cywilnego.

W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:

  • zaniechania niedozwolonych działań;
  • usunięcia skutków niedozwolonych działań;
  • złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
  • naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;
  • wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
  • zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.

Zobacz też: Ochrona danych osobowych w mikrofirmach

Sąd, na wniosek uprawnionego, może orzec również o wyrobach, ich opakowaniach, materiałach reklamowych i innych przedmiotach bezpośrednio związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji. W szczególności sąd może orzec ich zniszczenie lub zaliczenie na poczet odszkodowania.

Ciężar dowodu

Różnica pomiędzy Kodeksem cywilnym a ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest taka, że w przypadku ochrony firmy na podstawie Kodeksu cywilnego przewidziane jest wskazane powyżej domniemanie bezprawności. Natomiast ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie zawiera takiego ogólnego domniemania bezprawności, przewidując jedynie, że ciężar dowodu prawdziwości oznaczeń lub informacji umieszczanych na towarach albo ich opakowaniach lub wypowiedzi zawartych w reklamie spoczywa na osobie, której zarzuca się czyn nieuczciwej konkurencji związany z wprowadzeniem w błąd. W pozostałym zakresie ciężar dowodu spoczywa na poszkodowanym. W przypadku zatem ochrony prawa do firmy dochodzenie roszczeń na podstawie Kodeksu cywilnego może być łatwiejsze.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA