REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Co się staje z umową, jeżeli wykonanie świadczenia okaże się niemożliwe?

Kioskprawny.pl
Kancelaria prawnicza
Skutki niemożliwości wykonania zobowiązania z umów wzajemnych zależą od tego, czy za jej powstanie ponosi odpowiedzialność jedna ze stron.
Skutki niemożliwości wykonania zobowiązania z umów wzajemnych zależą od tego, czy za jej powstanie ponosi odpowiedzialność jedna ze stron.

REKLAMA

REKLAMA

Umowa o świadczenie niemożliwe zawarta pomiędzy przedsiębiorcami (i nie tylko nimi) jest nieważna. Ekspert wyjaśnia, krok po kroku, jakie są następstwa zawarcia umowy o świadczenie niemożliwe.

REKLAMA

Umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna, a strona, która w chwili zawarcia umowy wiedziała o niemożliwości świadczenia, a drugiej strony z błędu nie wyprowadziła, obowiązana jest do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o niemożliwości świadczenia. W przypadku, którego dotyczy omawiany przepis, świadczenie jest niemożliwe w chwili zawierania umowy. Częściej jednak w praktyce życia gospodarczego mamy do czynienia z sytuacją, kiedy to świadczenie okazuje się niemożliwe dopiero po zawarciu umowy.

REKLAMA

Co do zasady, zgodnie z art. 475. § 1 kodeksu cywilnego, jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa. Cytowany przepis nie dotyczy jednak umów wzajemnych, a więc takich, w których  obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej. Umowami wzajemnymi będą więc niemal wszystkie istotne umowy w obrocie gospodarczym, m.in. umowa o dzieło, umowa sprzedaży, umowa o roboty budowlane. Dlatego właśnie niniejszy artykuł poświęcony jest następczej niemożliwości świadczenia w przypadku umów wzajemnych.

Zobacz: Miejsce spełnienia świadczenia

Następcza niemożliwość spełnienia świadczenia

Skutki niemożliwości wykonania zobowiązania z umów wzajemnych zależą od tego, czy za jej powstanie ponosi odpowiedzialność jedna ze stron. Możemy bowiem wyróżnić sytuacje, w której:

  • Świadczenie stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność strona zobowiązana.
  • Jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi.

Odpowiedzialność jednej ze stron

REKLAMA

Pierwszy przypadek reguluje art. 493 § 1, zgodnie z którym jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność strona zobowiązana, druga strona może, według swego wyboru, albo żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania, albo od umowy odstąpić. Powstaje jednak pytanie, kiedy możemy mówić o odpowiedzialności strony umowy? W myśl przepisów z art. 472 i 473 kodeksu cywilnego jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności ( zgodnie z art. 355 § 1, który dotyczy należytej staranności, dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju. Jednakże, zgodnie z § 2 należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pan Antoni prowadzi działalność w zakresie przewozów pasażerskich, wykorzystując do tego swój autobus. Głównie wozi wycieczki szkolne, dzięki którym uczniowie z jego miasteczka mogą odwiedzić warszawskie teatry, Centrum Nauki Kopernik itd. Sympatyczny kierowca przez pomyłkę zgodził się przewieść wycieczki z dwóch szkół w tym samym dniu. Zorientował się jednak dopiero na kilka dni przed terminem, kiedy organizatorki zaczęły do niego dzwonić, aby omówić szczegóły, a bilety do teatru były już kupione.

W omawianym przypadku Pan Antoni nie dochował należytej staranności i ponosi odpowiedzialność wobec tej organizatorki wycieczki, której nie będzie mógł przewieść. Zdenerwowana nauczycielka w zaistniałych okolicznościach może albo od umowy odstąpić, jeżeli np. znajdzie innego kierowcę, albo zażądać odszkodowania ( zwrotu ceny kupionych już biletów do teatru).

Na marginesie wskazać należy, że dłużnik może przez umowę przyjąć odpowiedzialność za niewykonanie lub za nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności, za które na mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi. Natomiast nieważne jest zastrzeżenie, że dłużnik nie będzie odpowiedzialny za szkodę, którą może wyrządzić wierzycielowi umyślnie.  

Z kolei § 2 art. 493 dotyczy sytuacji, w której świadczenie może zostać wykonane tylko częściowo. I tak, w razie częściowej niemożliwości świadczenia jednej ze stron, druga strona może od umowy odstąpić, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez tę stronę cel umowy, wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe.  

Polecamy: Co musi zawierać umowa pośrednictwa?

Żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności

Można wskazać na szereg zdarzeń losowych, które uniemożliwiają spełnienie świadczenia stronie, mimo że trudno jest przypisać jej brak należytej staranności.

Ceniony skrzypek zawarł umowę, w której zobowiązał się do wykonania koncertu na bankiecie organizowanym przez znanego przedsiębiorcę w zamian za wynagrodzenie. Na kilka dni przed koncertem skrzypek uczestniczył jednak w wypadku samochodowym, w wyniku którego zwichnął rękę.Trudno więc przypisać skrzypkowi odpowiedzialność za niemożliwość świadczenia, jako że jej przesłanką jest brak należytej staranności.

Takich przypadków dotyczy art. 495 kodeksu. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.  Jeżeli jednak świadczenie jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo, strona ta traci prawo do odpowiedniej części świadczenia wzajemnego. Jednakże druga strona może od umowy odstąpić, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez tę stronę cel umowy, wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe.  

Należy także pamiętać, że strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, zobowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy (np. zadatek). Może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.  

Ponadto, zgodnie z art. 496  jeżeli wskutek odstąpienia od umowy strony mają dokonać zwrotu świadczeń wzajemnych, każdej z nich przysługuje prawo zatrzymania, dopóki druga strona nie zaofiaruje zwrotu otrzymanego świadczenia albo nie zabezpieczy roszczenia o zwrot.  

Polecamy: Jak uniknąć niedozwolonych klauzul umownych?

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Cyberzagrożenia w 2024: pięć prognoz na następny rok

    Czy sztuczna inteligencja to większe zagrożenie cyberatakami? Czego powinny obawiać się firmy w nadchodzącym roku? Oto pięć prognoz dotyczących zagrożeń w sektorze cyberbezpieczeństwa na rok 2024 z firmy Nestkope.

    Współpraca na styku biznesu i nauki to nieocenione korzyści także dla firm

    Współpraca praktyków biznesu z instytucjami naukowymi wielu z nas kojarzy się głównie z działalnością społeczną. Korzyści dla uczelni i ich studentów są bowiem dość oczywiste. Mowa m.in. o dostępie do najnowszej wiedzy praktycznej i możliwości warsztatowego pogłębiania umiejętności uczniów, co pośrednio buduje także prestiż szkoły wyższej. A co z takiej współpracy może wynieść biznes? Wbrew pozorom to nie tylko poczucie dobrze wypełnionej misji, ale też korzyści ekonomiczne i wizerunkowe.

    Kto zakłada firmę by spełnić swoje marzenia a kto przechodzi na swoje, by skorzystać z okazji

    Daleko za sobą mamy już etap szybkiego przyrostu firm wskutek wymuszania przez dotychczasowych pracodawców przejścia na samozatrudnienie. Teraz rynek młodych firm znormalniał i niewiele różni się od innych, w krajach o ustabilizowanej od dekad gospodarce.

    Przedsiębiorcy z listą oczekiwań do nowego rządu. Na co liczą najbardziej?

    Lista oczekiwań przedsiębiorców wobec nowego rządu jest całkiem długa, a otwierają ją: odblokowanie środków z KPO, przywrócenie dialogu społecznego i stabilności wprowadzania zmian w przepisach czy powrót do poprzedniego sposobu rozliczania składki zdrowotnej.

    REKLAMA

    1000 zł na całe świąteczne zakupy? Taka kwota wystarczy połowie Polaków

    Ponad połowa badanych Polaków planuje przeznaczyć na wszystkie świąteczne (chodzi oczywiście o Święta Bożego Narodzenia) zakupy do 1000 zł - wynika z badania opublikowanego 6 grudnia 2023 r. przez Mastercard. Dodano, że ok. 46 proc. odkłada na ten cel z dużym wyprzedzeniem.

    Prawdziwa szynka, wędlina, kiełbasa, wędzonka – z czego powinny być zrobione? Określi rozporządzenie

    Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotował 5 grudnia 2023 r. projekt rozporządzenia, które ma na celu wprowadzenie zasad stosowania określeń "szynka" „wędlina”, „wędzonka”, „kiełbasa” przy znakowaniu produktów żywnościowych. Po wejściu w życie tych przepisów będzie jasne jakie produkty będą mogły być oznaczane na opakowaniach tymi określeniami. Projekt ten spotkał się ze sprzeciwem polskich producentów żywności roślinnej.

    Do 200 tys. euro i szansa rozwoju w USA. 10-12 polskich startupów zostanie wybranych w I kwartale 2024 roku

    Maverick Nation wyselekcjonuje technologiczne startupy z Polski i umożliwi im rozwój w Stanach Zjednoczonych. Na początku II kwartału 2024 roku swoich sił w USA spróbuje od 10 do 12 polskich startupów, które na ten cel otrzymają do 200 tys. euro i niespotykane dotąd wsparcie biznesowe. To pierwszy polski, całkowicie prywatny projekt tego typu, utworzony bez wsparcia publicznego ze strony Polskiego Funduszu Rozwoju czy Europejskiego Funduszu Innowacji, co jest ewenementem w inicjatywach tego typu.

    Co dostaniemy zamiast podwyżki w 2024 roku? Firmy szukają oszczędności. Ale pracownicy mogą na tym zyskać!

    Widmo wysokich kosztów firmowych skłania pracodawców do szukania rozwiązań, które pozwolą optymalizować wydatki. Jednym z nich jest wdrożenie strategii pozapłacowej bazującej na benefitach żywieniowych, która zapewnia oszczędności zarówno firmie, jak i zatrudnionym. Aby przyciągnąć i zatrzymać talenty, firmy coraz częściej już na etapie rekrutacji informują o wartości finansowej benefitów, ponieważ kandydaci nie mają świadomości, z czego składa się całkowity pakiet wynagrodzeń. 

    REKLAMA

    Branża transportowa najdłużej czeka na pieniądze od kontrahentów

    Branża TSL jest najszybciej rozwijającym się sektorem gospodarki. Najważniejszą składową tego sukcesu jest transport, który w ciągu ostatnich 10 lat zwiększył zatrudnienie o blisko ćwierć miliona osób (najnowszy raport „Transport drogowy w Polsce 2023”). Skąd zatem biorą się finansowe wyzwania i problemy tej branży? Chociażby z długich terminów płatności. 

    Które branże mają najlepsze perspektywy na przyszły rok?

    Pozytywne dane z NBP pokazujące wzrost wskaźnika prognoz popytu dają optymizm firmom. Które branże mają najlepsze perspektywy? 

    REKLAMA