Umowa komisu i kontrakt estymatoryjny - zastosowanie handlowe

Umowa komisu kojarzy się laikom z działalnością punktów handlowych, które pośredniczą przy sprzedaży używanych samochodów, telefonów komórkowych czy też sprzętu narciarskiego. W praktyce obrotu gospodarczego ma ona jednak znacznie szersze zastosowanie. Korzystają z niej powszechnie kupcy prowadzący działalność na niewielką skale, którzy "biorą w komis" towary od producentów lub hurtowników. Korzyści są obopólne. Z jednej strony właściciel punktu handlowego może zatowarować sklep lub stoisko, nie angażując do tego kapitału, którego zazwyczaj brakuje. Jest to jednak korzystne również dla hurtowników i producentów, których towar nie zalega w magazynach, ale trafia na rynek. Można więc przyjąć, że umowa komisu pełni funkcję kredytową, niezwykle ważną wobec chronicznego braku kapitału. Ponadto zawieranie umowy komisu pozwala na ograniczenie ryzyka biznesowego. Właśnie dlatego właściciele galerii sztuki "biorą w komis" obrazy, płacąc artystom dopiero po sprzedaży wystawionego w galerii dzieła. Kupowanie za gotówkę dzieł artystów niezweryfikowanych przez rynek byłoby niezwykle ryzykowne. Wiązałoby się również z zamrożeniem kapitału na nieokreślony czas.

Umowa komisu a kodeks cywilny

Umowa komisu została uregulowana w kodeksie cywilnym . Zgodnie z art. 765  przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.  W związku z tym w umowie komisu występują dwie strony: dający zlecenie  - komitent i przyjmujący zlecenie – komisant.

Przykład komisu sprzedaży: Pani Anna prowadzi sklepik z pamiątkami, w którym sprzedaje między innymi anioły z masy solnej. Anioły wytwarzane są przez uczniów pobliskiej szkoły plastycznej, którzy wystawiają w sklepie swoje prace. Uczniowie wynagrodzenie dostają dopiero wówczas, gdy wystawiony anioł znajdzie swojego amatora. W tym przypadku pani Anna jest komisantem, uczniowie zaś komitentami.

Polecamy: Jak powinno przebiegać wykonanie zobowiązania określonego umową?

Komisant za swoją pracę otrzymuje prowizję, tzn. wynagrodzenie, którego wysokość zależy od ilości lub wartości transakcji. Nie ma jednak przeszkód, aby strony inaczej określiły wynagrodzenie komisanta.  Komisant powinien wydać komitentowi wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, w szczególności powinien przelać na niego wierzytelności, które nabył na jego rachunek. Powyższe uprawnienia komitenta są skuteczne także względem wierzycieli komisanta.