REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto może pełnić funkcję prokurenta?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lidia Bucka
Adwokat, doktor nauk prawnych
ustanowienie prokurenta, prokura/ Fot. Fotolia
ustanowienie prokurenta, prokura/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa, głównie z uwagi na osobę mocodawcy - może nim być tylko przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Prokurę od „zwykłego” pełnomocnictwa odróżnią jednak także wymogi i ograniczenia dotyczące osoby mogącej pełnić funkcję prokurenta.

Tylko osoba fizyczna

REKLAMA

W kodeksie cywilnym, w którym uregulowana jest instytucja prokury, znajduje się w zasadzie tylko jeden przepis dotyczący wymagań stawianych osobie mającej być prokurentem. Jest to art. 1092 § 2 kc, który w sposób kategoryczny przesądza, że prokurentem może być tylko i wyłącznie osoba fizyczna. A contrario nie mogą być prokurentami osoby prawne i tzw. ułomne osoby prawne. Uzasadnienia takiej regulacji należy upatrywać w powszechnie akceptowanym w doktrynie przeświadczeniu, że prokura opiera się na szczególnej relacji zaufania, która możliwa jest wyłącznie w odniesieniu do osób fizycznych.

REKLAMA

Spośród zaś osób fizycznych prokurentem może być wyłącznie ta, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, a więc jest pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona. Prokurentem nie może być osoba fizyczna nie mająca w ogóle zdolności do czynności prawnych, ani (inaczej aniżeli w przypadku „zwykłego” pełnomocnika: por. art. 100 kc) osoba mająca ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Zapisz się na nasz newsletter

Ograniczenia wynikające z kodeksu spółek handlowych

Kolejne ograniczenia wynikają z kodeksu spółek handlowych. Z treści art. 214 należy mianowicie wyprowadzić wniosek, że funkcji prokurenta spółki z.o.o. nie można łączyć z pełnieniem w tejże spółce funkcji członka rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Identyczne ograniczenie występuje w spółkach akcyjnych. Tam również nie jest dopuszczalne łączenie roli członka zarządu i prokurenta (art. 387 ksh). Ratio legis wskazanej regulacji jest dość oczywiste: chodzi o zagwarantowanie obiektywizmu i prawidłowej kontroli w spółkach kapitałowych, a te nie byłyby osiągnięte, gdyby kontrolowany sam siebie kontrolował.

Ograniczenia wynikające z prawa upadłościowego i naprawczego

Przeszkodą w pełnieniu funkcji prokurenta jest również postanowienie sądu upadłościowego pozbawiające daną osobę fizyczną m.in. prawa pełnienia funkcji pełnomocnika w spółce handlowej, a więc również prokurenta. Zgodnie z art. 373 Prawa upadłościowego i naprawczego orzeczenie takie może zostać wydane w stosunku do osoby, która:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w terminie dwóch tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości wniosku o ogłoszenie upadłości albo
  • po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg handlowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, do których wydania lub wskazania była zobowiązana z mocy ustawy, albo
  • po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości, albo
  • jako upadły w toku postępowania upadłościowego nie wykonała innych obowiązków ciążących na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego-komisarza, albo też w inny sposób utrudniała postępowanie albo
  • już co najmniej raz ogłoszono wobec niej upadłość, z umorzeniem jej długów po zakończeniu postępowania upadłościowego i
  • ogłoszono upadłość nie dawniej niż pięć lat przed ponownym ogłoszeniem upadłości.

Zakaz orzekany jest na okres od 3 do 10 lat. Na stosunkowo zatem długi czas może on wyłączyć daną osobę od uczestnictwa w działalności gospodarczej m.in. w roli prokurenta.

Jak ogłosić upadłość jednoosobowej firmy?


Ograniczenia wynikające z prawa karnego

Zagadnieniem niezwykle interesującym i kontrowersyjnym jest pytanie o wpływ karalności za przestępstwa, w szczególności o charakterze gospodarczym na możność pełnienia funkcji prokurenta.

REKLAMA

Prawomocne skazanie za jakiekolwiek przestępstwo, w tym gospodarcze nie jest równoznaczne z pozbawieniem prawnej możliwości powołania danej osoby na stanowisko prokurenta. Brak bowiem w odniesieniu do prokurenta przepisu analogicznego do art. 18 ksh, w którym ustawodawca enumeratywnie wyliczył funkcje w spółkach kapitałowych, których nie może pełnić osoba fizyczna skazana prawomocnie za przestępstwa określone w rozdziałach XXXIII-XXXVII kodeksu karnego oraz w art. 585, art. 587, art. 590, art. 591 kodeksu spółek handlowych. Potwierdzeniem takiego stanu rzeczy jest art. 21a pkt. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, który wyraźnie stanowi, że sąd rejestrowy otrzymuje z Krajowego Rejestru Karnego informacje o prawomocnych skazaniach za wymienione wyżej przestępstwa tylko w stosunku do osób enumeratywnie wyliczonych w art. 18 ksh, wśród których nie ma prokurenta.

Nie oznacza to, że skazujący wyrok karny nigdy nie będzie ograniczeniem w pełnieniu funkcji prokurenta. Będzie, jeśli sąd karny, uznając oskarżonego winnym popełnienia określonego przestępstwa, wymierzy równocześnie środek karny określony w art. 39 pkt. 2 kk tj. zakaz zajmowania określonego stanowiska - w omawianym przypadku stanowiska pełnomocnika (w orzecznictwie podkreśla się bowiem, że zakaz powinien zostać sformułowany przez sąd w taki sposób, by wskazywał konkretne stanowisko, oznaczone przez wskazanie pełnionej funkcji bądź zajmowanej pozycji w ściśle określonej dziedzinie życia państwowego, społecznego, a także prywatnego, w związku z którą doszło do popełnienia przestępstwa tak: wyrok SN z dnia 14 stycznia 2009 roku V KK 245/08) . Przesłanką zastosowania tego środka jest ustalenie przez sąd, że sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska pełnomocnika albo okazał, że dalsze zajmowanie takiego stanowiska zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Zatem, przestępstwo nie musi być wcale tzw. przestępstwem gospodarczym. Teoretycznie może być to każde przestępstwo pod warunkiem, że jego popełnienie wykazywało silny związek z pełnioną funkcją prokurenta.

Dobitnym potwierdzeniem ograniczonego w czasie pozbawienia danej osoby prawa pełnienia funkcji prokurenta z uwagi na prawomocne orzeczenie wyrokiem karnym omawianego zakazu jest art. 21a pkt. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, który stanowi że sąd rejestrowy otrzymuje z KRK informacje o orzeczonych środkach karnych z art. 39 pkt. 2 kk w stosunku do osób mających być wpisanymi lub już wpisanych m.in. w dziale II rejestru przedsiębiorców, a więc m.in. w stosunku do prokurentów (por. art. 39 pkt. 3 ustawy KRS).

Prokurent w spółkach kapitałowych

Ograniczenia wynikające z przepisów szczególnych

Na koniec wypada jeszcze wspomnieć o szczególnych ograniczeniach w pełnieniu funkcji prokurenta. I tak funkcji tej, przy prowadzeniu działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia państwowego lub komunalnego, nie może pełnić m.in.:

- radny gminy, powiatu i województwa  (art. 24fust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, art. 25b ust. 1 ustawy o samorządzie powiatu, art. 27b ust. 1 o samorządzie województwa

- poseł i senator (art. 34 ust. 1 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora).

Odpowiedzialność prokurenta

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
BCC ostrzega: firmy muszą przyspieszyć wdrażanie KSeF. Ustawa już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Prace legislacyjne nad ustawą wdrażającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) wchodzą w końcową fazę. Sejm skierował projekt nowelizacji VAT do komisji finansów publicznych, która pozytywnie go zaopiniowała wraz z poprawkami.

Zakupy w sklepie stacjonarnym a reklamacja. Co może konsument?

Od wielu lat obowiązuje ustawa o prawach konsumenta. W wyniku implementowania do polskiego systemu prawa regulacji unijnej, od 1 stycznia 2023 r. wprowadzono do tej ustawy bardzo ważne, korzystne dla konsumentów rozwiązania.

Ponad 650 tys. firm skorzystało z wakacji składkowych w pierwszym półroczu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że w pierwszym półroczu 2025 r. z wakacji składkowych skorzystało 657,5 tys. przedsiębiorców. Gdzie można znaleźć informacje o uldze?

Vibe coding - czy AI zredukuje koszty tworzenia oprogramowania, a programiści będą zbędni?

Kiedy pracowałem wczoraj wieczorem nad newsletterem, do szablonu potrzebowałem wołacza imienia – chciałem, żeby mail zaczynał się od “Witaj Marku”, zamiast „Witaj Marek”. W Excelu nie da się tego zrobić w prosty sposób, a na ręczne przerobienie wszystkich rekordów straciłbym długie godziny. Poprosiłem więc ChatGPT o skrypt, który zrobi to za mnie. Po trzech sekundach miałem działający kod, a wołacze przerobiłem w 20 minut. Więcej czasu zapewne zajęłoby spotkanie, na którym zleciłbym komuś to zadanie. Czy coraz więcej takich zadań nie będzie już wymagać udziału człowieka?

REKLAMA

Wellbeing, który naprawdę działa. Arłamów Business Challenge 2025 pokazuje, jak budować silne organizacje w czasach kryzysu zaangażowania

Arłamów, 30 czerwca 2025 – „Zaangażowanie pracowników w Polsce wynosi jedynie 8%. Czas przestać mówić o benefitach i zacząć praktykować realny well-doing” – te słowa Jacka Santorskiego, psychologa biznesu i społecznego, wybrzmiały wyjątkowo mocno w trakcie tegorocznej edycji Arłamów Business Challenge.

Nie uczą się i nie pracują. Polscy NEET często są niewidzialni dla systemu

Jak pokazuje najnowszy raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, około 10% młodych Polaków nie uczy się ani nie pracuje. Kim są polscy NEET i dlaczego jest to realny problem społeczny?

Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

REKLAMA

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

REKLAMA