Warunki przyznania ulgi w spłacie należności do ZUS

Badanie zdolności dłużnika do wywiązania się z umowy

Podstawowym zadaniem jednostki ZUS, która opiniuje Twój wniosek o rozłożenie zadłużenia na raty lub odroczenie terminu płatności składek, jest stwierdzenie na podstawie dostępnych danych, czy będziesz zdolny do uregulowania należności objętych umową. W tym celu ZUS musi zbadać dokumentację dostarczoną przez Ciebie.

ZUS może dokonać zabezpieczenia należności poprzez ustanowienie hipoteki lub zastawu na składnikach majątkowych dłużnika. Zawarcie umowy nie wyklucza ustanowienia przez ZUS hipoteki lub zastawu. Po spłacie zadłużenia ZUS wyda zaświadczenie stanowiące podstawę do wykreślenia hipoteki lub podejmie działania w celu odstąpienia od zastawu.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Dlaczego przyznana ulga nie zawsze jest zgodna z propozycją wnioskodawcy?

ZUS stara się uwzględnić propozycję wnioskodawcy, jednak na ostateczne ustalenie warunków spłaty mają wpływ takie czynniki jak:

1) wysokość zadłużenia,

2) ocena sytuacji finansowej wnioskodawcy,

3) inne czynniki, np. sezonowość prowadzonej działalności.

Termin płatności raty (dzień miesiąca) ustala się indywidualnie dla każdego dłużnika.

Wniosek o udzielenie ulgi w spłacie należności do ZUS

Kiedy ZUS może Ci odmówić przyznania ulgi?

ZUS może odmówić przyznania ulgi, jeśli:

1) nie opłaciłeś składek bieżących,

2) nie opłaciłeś kosztów egzekucyjnych należnych Dyrektorowi Oddziału ZUS – chyba że zostały one rozłożone na raty lub umorzone,

3) przeprowadzona analiza finansowa wykazała, że nie będziesz w stanie wywiązać się z zobowiązań wynikających z umowy,

4) z dotychczasowej współpracy z Tobą jako płatnikiem wynika, że Twoje działania nie miały na celu spłaty zadłużenia, lecz na przykład odłożenie w czasie egzekucji, wyprowadzenie składników majątkowych lub uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu ze składkami,

5) ulga ma charakter powtarzającego się czynnika pozwalającego na osiągnięcie pozytywnego wyniku gospodarczego.

Egzekucja składek ZUS

Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy

Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem ZUS w sprawie udzielenia ulgi, możesz wystąpić z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, podając nowe okoliczności i argumenty, które ZUS pominął przy rozpatrywaniu wniosku.

Książka kontroli przedsiębiorcy

Określenie wartości pomocy publicznej

Przyznając ulgę, ZUS musi obliczyć wartość pomocy publicznej. Stosuje wówczas wzory określone przepisami prawa. Wartość pomocy publicznej oblicza się m.in. przy pomocy stopy referencyjnej, która jest ustalana indywidualnie dla każdego przedsiębiorcy w oparciu o dwa elementy. Jeden z nich to wartość ustalona dla Polski przez Komisję Europejską (stopa bazowa), drugi natomiast – ustalany przez ZUS – obrazuje kondycję finansową danej firmy (marża).

Stopa bazowa – wartość ustalona dla Polski

Stopa bazowa jest wartością zmienną, od 1 lipca 2013 r. wynosi ona 3,18%. ZUS posługuje się zawsze obowiązującą w danym czasie wartością stopy bazowej.

Zasady korzystania z pomocy de minimis

Marża – wartość obrazująca kondycję przedsiębiorcy

Marżę ustala się na podstawie dwóch elementów: oceny wiarygodności przedsiębiorcy (rating) i poziomu zabezpieczeń należności. ZUS nadaje ocenę ratingową przedsiębiorcy oraz ustala poziom zabezpieczeń w oparciu o analizę dostarczonych przez przedsiębiorcę dokumentów, a także informacje ogólnie dostępne.

Ocena wiarygodności (rating) przypomina ocenę wiarygodności stosowaną przez banki przy udzielaniu kredytu. Badanemu przedsiębiorcy przypisuje się zatem kategorię odpowiadającą jego kondycji ekonomicznej oraz określającą prawdopodobieństwo utraty zdolności przedsiębiorcy do regulowania zobowiązań wobec ZUS. Na przykład kategoria AAA odpowiada bardzo dobrej kondycji przedsiębiorcy, a CCC – trudnej kondycji przedsiębiorcy. Z kolei poziom zabezpieczeń oznacza możliwe do odzyskania kwoty pochodzące z zabezpieczeń (np. na nieruchomości), gdyby przedsiębiorca nie wywiązał się z płatności zobowiązań w ramach udzielonej ulgi. Poziom zabezpieczeń określa się jako wysoki, standardowy lub niski. Na przykład poziom zabezpieczeń jest niski, gdy z zabezpieczeń dokonanych na majątku firmy można odzyskać mniej niż 40% zaległości objętych ulgą.

Ponieważ – jak powiedzieliśmy wcześniej – marża zależy od dwóch elementów (ratingu i poziomu zabezpieczeń), to wysokość marży dla jednej firmy może się bardzo różnić od wysokości marży dla innej firmy. Również marża ustalana dla tego samego przedsiębiorcy może się zmieniać w czasie.

W praktyce marża wynosi od 0,6% do 10%. Komisja Europejska przypisała do poszczególnych wielkości ratingu powiązanych z odpowiednim poziomem zabezpieczeń ściśle określone wartości marży, np. dla kategorii ratingowej BBB i wysokiego poziomu zabezpieczeń marża wynosi 0,75%.

Stopa referencyjna ma wpływ na wysokość pomocy publicznej

Na podstawie stopy bazowej i marży ustala się kolejną wartość – stopę referencyjną dla danego przedsiębiorcy. Ma ona bezpośredni wpływ na wartość pomocy publicznej, ponieważ podstawiana jest do wzorów służących do jej obliczenia. Stopę referencyjną dla danego przedsiębiorcy otrzymuje się, dodając stopę bazową określoną dla Polski do marży ustalonej przez ZUS dla tego przedsiębiorcy. Stopa referencyjna do obliczenia wartości pomocy publicznej w przypadku przedsiębiorcy, dla którego określono poziom wiarygodności (rating) na poziomie BB oraz poziom zabezpieczeń na poziomie standardowym, wynosi:

3,18% + 2,2% = 5,38%

(stopa bazowa) (marża) (stopa referencyjna)

Ustalona dla przedsiębiorcy kategoria ratingowa oraz poziom zabezpieczeń wyznaczają (zgodnie z tabelą marż przyjętą przez Komisję Europejską) marżę w wysokości 220 punktów bazowych, co daje 2,2%, ponieważ 100 punktów bazowych = 1 punktowi procentowemu.

Jakie są obciążenia firm?

Informacja o stopie referencyjnej i zgoda przedsiębiorcy

Jeżeli ulga w spłacie należności, o którą się ubiegasz, będzie pomocą publiczną, wówczas przed podpisaniem umowy (o odroczenie terminu płatności składek lub o rozłożenie na raty należności z tytułu składek) ZUS poinformuje Cię o wysokości stopy referencyjnej, którą ustalił. Możesz zakwestionować wyznaczoną wartość stopy referencyjnej – wówczas ZUS jest zobowiązany rozważyć Twoje argumenty. Jeśli ZUS przyzna Ci rację, to dokona korekty jej wysokości. W sytuacji, gdy ZUS nie uzna Twoich argumentów – potwierdzi wcześniej ustaloną wysokość stopy referencyjnej. W przypadku, gdy nie zaakceptujesz ustalonej ostatecznie przez ZUS wartości stopy referencyjnej, nie dojdzie do podpisania umowy, a więc nie otrzymasz ulgi (pomocy publicznej).

Jeśli nie zgodzisz się pisemnie na ustaloną lub skorygowaną przez ZUS wartość stopy referencyjnej, nie będziesz mógł otrzymać pomocy publicznej.

Zaświadczenie o udzielonej pomocy de minimis

ZUS ma obowiązek wydać Ci zaświadczenie stwierdzające, że udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis8. ZUS wydaje to zaświadczenie z urzędu w dniu udzielenia pomocy. W przypadku umorzenia należności z tytułu składek ZUS zamiast wydania zaświadczenia o pomocy de minimis może zamieścić stosowną informację w treści decyzji. Zmiana wartości udzielonej pomocy publicznej, a co za tym idzie konieczność wydania skorygowanego zaświadczenia, może mieć miejsce m.in. w przypadku, gdy:

1) w ramach zawartego układu ratalnego dokonałeś wpłaty niezgodnie z ustalonym harmonogramem spłaty,

2) umowa o rozłożenie należności na raty została rozwiązana,

3) zmieniono warunki umowy poprzez zawarcie aneksu do umowy.

ZUS jest zobowiązany wydać Ci jako przedsiębiorcy, który otrzymał pomoc de minimis, nowe zaświadczenie (skorygowane) w terminie 14 dni od dnia, w którym stwierdzi zmianę wartości udzielonej pomocy publicznej.

Wniosek o udzielenie ulgi w spłacie należności do ZUS

Fragment pochodzi z poradnika "Jak otrzymać ulgę w spłacie lub umorzeniu należności wobec ZUS" wydanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych