Metody amortyzacji środków trwałych

Wybór metody amortyzacji

Decyzję o wyborze metody amortyzacji podatnik powinien podjąć najpóźniej w dniu przyjęcia danego składnika majątku do użytkowania. Wybór odpowiedniej metody jest ważny, gdyż ma ona wpływ na kształtowanie się kosztów.

Ustawy PIT oraz CIT przewidują 3 metody amortyzacji środków trwałych:

• metodę liniową,
• metodę degresywną,
• amortyzację jednorazową.

Z art. 22h ust. 4 ustawy PIT oraz  art. 16h ust. 4 ustawy CIT wynika, że podatnicy są uprawnieni do dokonywania odpisów amortyzacyjnych:

• miesięcznie,
• kwartalnie,
• jednorazowo na koniec roku.

Amortyzacja środków trwałych - metoda liniowa

Amortyzacja liniowa jest najprostszą i zarazem najpopularniejszą metodą amortyzacji środków trwałych. Zakłada równomierne zużywanie się składnika majątku w całym okresie jego amortyzowania. Roczne odpisy amortyzujące ustala się zgodnie ze stawką, która w większości przypadków nie zmienia się przez cały okres trwania amortyzacji. Stawki amortyzacji (podane w Wykazie stawek - załącznik nr 1 ustawy PIT  oraz CIT) są ustalane w oparciu o Klasyfikację Środków Trwałych (KŚT).

Kwalifikowalności a środki trwałe, nieruchomości i amortyzacja

W celu wyliczenia rocznej kwoty amortyzacji, wystarczy pomnożyć wartość środka trwałego przez ustaloną procentowo (%) roczną stawkę amortyzacji.

By poznać miesięczną kwotę amortyzacji należy wyliczoną wartość amortyzacji rocznej podzielić przez 12 (liczba miesięcy w roku).

Zasady amortyzacji samochodów osobowych

Przykład 1. Firma ABC w maju 2012 zakupiła maszynę do robót budowlanych o wartości 150 000 zł, która została zakwalifikowana do środków trwałych przedsiębiorstwa. Podatnik wybrał liniową metodę amortyzacji. Stawka amortyzacji zgodnie z wykazem wynosi 20%. wartość amortyzacji rocznej - 150 000 x 20% = 30000 zł wartość amortyzacji miesięcznej - 30000:12 = 2500 zł Firma ABC dokona następujących odpisów amortyzacyjnych: za lipiec 2012 - grudzień 2012 (6 miesięcy) - 2500 x 6 = 15000 zł rok 2013 - 30000 zł rok 2014 - 30000 zł rok 2015 - 30000 zł rok 2016 - 30000 zł w roku 2017 do amortyzacji pozostanie 15000 zł.  Wartość amortyzacji miesięcznej wynosi 2500 zł zatem: 15000 zł : 2500 zł = 6 - miesięcy amortyzacji w 2017 Amortyzacja zakończy się w czerwcu 2017 roku.

Korzyści wynikające z zastosowania amortyzacji jednorazowej

Uwaga! Podatnicy mogą obniżać podane w Wykazie stawki dla poszczególnych środków trwałych począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Czy warto obniżać stawki amortyzacji?

---

Metoda liniowa przyspieszona - używane lub ulepszone środki trwałe

W przypadku używanych lub ulepszonych środków trwałych, które po raz pierwszy wprowadzane są do ewidencji ŚT danego przedsiębiorstwa - podatnik może ustalić stawkę amortyzacji indywidualnie.

W tych przypadkach okres amortyzacji musi wynosić co najmniej:

• dla grup 3-6 oraz 8 KŚT:

• 24 miesiące - gdy wartość początkowa < 25.000 zł,
• 36 miesięcy - gdy 25.000 zł  < wartość początkowa ⥶ 50.000 zł,
• 60 miesięcy - w pozostałych przypadkach;

•  dla środków transportu

•  30 miesięcy

• dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5%

•  40 lat - pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji ŚT oraz WNiP prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat

•  dla pozostałych budynków (lokali) i budowli

•  10 lat (z wyjątkiem trwale związanych z gruntem budynków handlowo-usługowych wymienionych w rodzaju 103 Klasyfikacji i innych budynków niemieszkalnych wymienionych w rodzaju 109 Klasyfikacji, trwale związanych z gruntem, kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m³, domków kempingowych i budynków zastępczych, dla których okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata)

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Aby środek trwały został uznany za używany, podatnik musi udowodnić, że przed jego nabyciem był on wykorzystywany co najmniej przez:

• 6 miesięcy - w przypadku środków trwałych z grup 3-6 oraz 8, a także w przypadku środków transportu
• 60 miesięcy - w przypadku  budynków i budowli, wymienionych w art. 22j ust. 1 pkt 3 ustawy PIT oraz art. 16j ust. 1 pkt 3 ustawy CIT

Aby środek trwały został uznany za ulepszony, ulepszenie musi stanowić co najmniej

•  20% wartości początkowej - w stosunku do środków trwałych zaliczanych do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportu

• 30% wartości początkowej - w stosunku do budynków i budowli

Jak dokonać jednorazowej amortyzacji samochodu ciężarowego?

Metoda liniowa indywidualna - środki trwałe wykorzystywane w sposób szczególny

W przypadku środków trwałych wykorzystywanych w sposób szczególny, stawki amortyzacyjne (podane w Wykazie stawek) mogą zostać powiększone o określony współczynnik. Dla poszczególnych środków trwałych stosuje się jeden wybrany współczynnik, przez który mnoży się stawkę amortyzacyjną właściwą dla danego środka trwałego:

• 1,2 - dla budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych
• 1,4 - dla budynków i budowli używanych w warunkach złych,
• 1,4 - dla maszyn, urządzeń i środków transportu (z wyjątkiem morskiego taboru pływającego) używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej,
• 2,0 - dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 KŚT poddanych szybkiemu postępowi technicznemu

Zasady podwyższenia stawek amortyzacyjnych określone są w art. 22i ust. 2-7 ustawy PIT oraz art. 16i ust. 2-7 ustawy CIT.

Amortyzacja firmowych aut zimą

---

Amortyzacja środków trwałych - metoda degresywna

Metoda amortyzacji degresywnej ma zastosowanie do maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych.

Metoda degresywna zakłada, że użyteczność środka trwałego maleje wraz z upływem czasu.  W pierwszym roku użytkowania środka trwałego, amortyzacji dokonuje się przy zastosowaniu stawki podanej w Wykazie, podwyższonej o współczynnik - nie wyższy niż 2,0. 

Podstawą wyliczania stawki dla kolejnego roku jest wartość netto środka trwałego pomniejszana o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne.

Od momentu kiedy wartość odpisu amortyzacyjnego będzie mniejsza od wartości rocznego odpisu amortyzującego wyznaczonego metodą liniową należy przejść na metodę liniową (momentem przejścia z metody degresywnej ma metodę liniową jest początek roku podatkowego). Podatnicy powinni zatem wraz z początkiem roku obliczyć wysokość rocznego odpisu amortyzacyjnego  liczonego według metody degresywnej i porównać ją z wartością, jaka wynika z metody liniowej.

Przykład 2. Firma ABC w styczniu 2012 r. zakupiła maszynę do robót budowlanych o wartości 150 000 zł, która w tym samym miesiącu została przyjęta do ewidencji środków trwałych. Ze względu, że jest to urządzenie z 5 grupy KŚT firma skorzystała z degresywnej metody amortyzacji. Podatnik skorzystał ze współczynnika 2,0. Stawka z Wykazu wynosi 20% zatem stawka podwyższona - 40%. Zostaną dokonane następujące odpisy amortyzacyjne: rok 2012 r. podstawa obliczenia stawki: 150 000 zł odpis roczny: 150 000 x 40% = 60 000 zł odpis miesięczny 60 000 zł : 12 miesięcy = 5 000 zł ze względu iż amortyzację rozpoczynamy w lutym: w 2012r. dokonamy 11 miesięcznych odpisów amortyzujących:  5 000 zł x 11 miesięcy = 55 000 zł całość można również zapisać w postaci : [(150 000zł x 0,4) : 12 m-cy] x 11 m-cy = 55 000 zł rok 2013 podstawa obliczenia stawki 150 000 zł  - 55 000 zł = 95 000 zł odpis roczny: 95 000 zł x 0,4 = 38 000 zł odpis miesięczny: 3166,66 zł rok 2014 podstawa obliczenia stawki (150 000 zł - 55 000 zł - 38 000 zł) = 57 000 odpis roczny: 57 000 x 0,4 = 22 800 ---> odpis niższy niż w przypadku amortyzacji metodą liniową* OD 2014 r. NALEŻY ROZPOCZĄĆ AMORTYZACJĘ METODĄ LINIOWĄ metoda linowa do zamortyzowania pozostało 57 000 zł odpis roczny: 30 000 zł odpis miesięczny: 2 500 zł rok 2015 do zamortyzowania pozostało 27 000 zł ostatni odpis amortyzujący wystąpi w listopadzie 2015 r. styczeń - październik: 2 500 x 10 m-cy = 25 000 zł do amortyzacji pozostanie 2000 zł listopad - 2000 zł * wartość rocznego odpisu amortyzującego zgodnie z metodą liniową: 30 000 zł

Amortyzacja środków trwałych otrzymanych w spadku - porada

Jednorazowa amortyzacja środków trwałych

Metoda ta ma zastosowanie dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, za wyjątkiem samochodów osobowych.

Z amortyzacji jednorazowej mogą skorzystać przedsiębiorcy rozpoczynający w danym roku działalność gospodarczą oraz tzw. mali podatnicy.

Za małego podatnika uznaje się przedsiębiorcę, którego  wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT nie przekracza w roku poprzedzającym rok podatkowy limitu obrotu wynoszącego 1 200 000 euro. Limit przelicza się na złotówki po średnim kursie euro ogłoszonym przez NBP dnia 1 października. W roku 2015 za małego podatnika uchodzić będzie przedsiębiorca, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) w 2014 roku nie przekroczy 5 015 000 zł.

Łączna wartość jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w danym roku podatkowym nie może przekraczać 50 000 euro. Podaną kwotę należy przeliczyć na złotówki zgodnie ze średnim kursem euro podanym przez NBP.

Jeżeli jednorazowy odpis amortyzacyjny ze względu na limit nie objął całej wartości początkowej środka trwałego, to dalszych odpisów dokonuje się dopiero od następnego roku podatkowego.

Niewykorzystany limit “przepada” - dotyczy on wyłącznie roku wprowadzenia środka trwałego do ewidencji. W kolejnym roku podatkowym będzie dostępny nowy limit 50 000 euro, jednak jedynie w odniesieniu do środków trwałych przekazanych do używania w tym przyszłym roku.

Przykład 3. Przedsiębiorstwo ANNA zakupiło w styczniu 2014 roku maszynę o wartości 300 000 zł i w tym samym miesiącu wprowadziło ją do ewidencji środków trwałych. Urządzenie to zakwalifikowane jest do 5 grupy KŚT, a firma ANNA uznana jest za małego podatnika - co pozwoliło skorzystać z prawa do jednorazowej amortyzacji. Stawka amortyzacji z Wykazu wynosi 14 %. Dokonano następujących odpisów amortyzacyjnych: w styczniu 2014 r. dokonano odpisu w wysokości 211 000 zł (kwota limitu jednorazowej amortyzacji w 2014 r.) w latach następnych dokonuje się odpisów amortyzujących zgodnie z metodą liniową, naliczając odpis od wartości początkowej: odpis roczny 300 000 zł x 14% = 42 000 zł odpis miesięczny 42 000 zł : 12 miesięcy = 3 500 zł do amortyzacji pozostało 89 000 zł (300 000 - 211 000) w 2015 r. - 42 000 zł w 2016 r. - 42 000 zł w 2017 r. do amortyzacji pozostanie 5 000 zł, ostatni odpis amortyzujący zostanie dokonany więc w lutym 2017 r.