Niedozwolone klauzule umowne, Forma umowy

Zawieranie umów w formie elektronicznej. Tak jak biznesmeni rozpoczynający swoją karierę w latach 80-tych i 90-tych są przyzwyczajeni do noszenia znacznej ilości gotówki w kieszeni, tak prawnicy są przyzwyczajeni do wszystkiego, co jest „na piśmie”, „stwierdzone pismem”, ma „formę pisemną”, itp. Jak słusznie wskazała Rzecznik Generalna TSUE (w swojej opinii w sprawie C-258/16), teksty zapisuje się od tysięcy lat na różnych nośnikach – na glinianych tabliczkach, papirusie, marmurze czy granicie. Współcześnie coraz powszechniej używa się jednak elektronicznych środków przekazu. Odchodzi się od utożsamiania formy pisemnej wyłącznie z formą papierową (wydrukiem papierowym).

Nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przewiduje więcej uprawnień UOKiK, tak by chronić konsumentów usług finansowych. Przedsiębiorca stosujący niedozwolone klauzule będzie miał możliwość uniknięcia kary, jeżeli sam zobowiąże się do zmiany praktyk. Ustawa została uchwalona przez Sejm.

Wypożyczalnie samochodów zobowiązały się do dostosowania swoich obecnych praktyk do wymogów unijnych, zgodnie z którymi konsument otrzyma czytelniejsze warunki umów, zasad tankowania, przejrzystszą informację o wszystkich obowiązkowych opłatach i dodatkowych kosztach, a także mają być wprowadzone bardziej sprawiedliwe procedury w przypadku uszkodzeń samochodu.

Zgodnie z prawem konsument powinien otrzymać umowę kredytu bezpłatnie, natomiast opłaty naliczane za dodatkowe czynności powinny odpowiadać wysokości kosztów, które poniósł przedsiębiorca - takie praktyki zakwestionował UOKiK w najnowszej decyzji na rynku firm pożyczkowych.

UOKiK wymierzył walkę tzw. łowcom klauzul. Tym mianem określane są stowarzyszenia oraz prawnicy, którzy atakują przedsiębiorców za stosowanie jakiegoś niedozwolonego zapisu w umowie, a następnie straszą ich pozwami w sprawie niedozwolonych przepisów, by wyłudzić pieniądze.

Przedsiębiorcy bardzo często korzystają z wzorców umów, w szczególności z ogólnych warunków umów, wzorów umowy, regulaminów, itp. Często posługują się też formularzami, które następnie są uzupełniane danymi klienta i zamówionej usługi (towaru).

W obrocie konsumenckim funkcjonują tzw. niedozwolone klauzule umowne. Są to postanowienia umów, które nie zostały indywidualnie z konsumentem uzgodnione oraz kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Jakie to ma konsekwencje dla konsumenta, a jakie dla przedsiębiorcy?

Kodeks spółek handlowych dopuszcza zawarcie umowy spółki z o.o. przy wykorzystaniu wzorca znajdującego się w systemie teleinformatycznym. Procedura elektroniczna jest znacznie łatwiejsza niż tradycyjna. Forma umowy odbiega od tradycyjnej – aktu notarialnego i zostaje zawarta po wprowadzeniu wszystkich koniecznych danych wraz z podpisem elektronicznym.

Przez umowę poza lokalem przedsiębiorstwa należy rozumieć taką umowę (sprzedaży lub umowę o świadczenie usług), którą zawiera z jednej strony konsument, z drugiej zaś profesjonalista – przedsiębiorca, który w ten sposób zorganizował swoją działalność, że do zawierania umów z konsumentami dochodzi poza lokalem przedsiębiorstwa (kryterium podmiotowo-przestrzenne).

Przed podpisaniem każdej umowy, należy przede wszystkim zapoznać się z jej treścią. Podpisanie umowy wiąże się z wyrażeniem zgody na zawarte w jej treści warunki. Jak zatem prawidłowo zawierać umowy?

Przygotowywane są zmiany KPC, które mają zmodyfikować procedurę uznawania za niedozwolone postanowień umów stosowanych przez firmy z konsumentami. Zmienią się w dużym stopniu np. przepisy dotyczące mocy wiążącej orzeczeń Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w tych sprawach.