REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym a odszkodowanie z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów

Obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym a odszkodowanie z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
Obowiązek naprawienia szkody w prawie karnym a odszkodowanie z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów

REKLAMA

REKLAMA

Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ma w Polsce charakter obowiązkowy. Jego podstawową funkcją jest ułatwienie poszkodowanemu dochodzenia odszkodowania. Może się jednak zdarzyć, że do naprawienia szkody będzie zobowiązany zarówno ubezpieczyciel – w zakresie polisy OC – jak i sprawca – z uwagi na nałożony środek karny.

Szkoda – zarówno majątkowa (np. zniszczony samochód), jak i osobowa (np. koszty leczenia czy rehabilitacji) – podlega rekompensacie w oparciu o różne instrumenty prawne, zarówno na gruncie prawa cywilnego, jak i karnego.

REKLAMA

W przypadku wypadku komunikacyjnego, podstawą cywilnej odpowiedzialności sprawcy jest art. 436 kodeksu cywilnego.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela jest natomiast odpowiedzialnością gwarancyjną – odszkodowanie z ubezpieczenia przysługuje, gdy sprawca wypadku jest odpowiedzialny za szkodę.

Instrumenty dochodzenia roszczeń majątkowych

Ponieważ spowodowanie wypadku komunikacyjnego jest najczęściej przestępstwem bądź wykroczeniem, ustawodawca przewidział w kodeksie karnym i kodeksie postępowania karnego instrumenty dochodzenia roszczeń majątkowych bez uciekania się do odrębnego powództwa cywilnego.

Należy do nich powództwo adhezyjne (powództwo cywilne w ramach postępowania karnego), a także środki karne: nawiązka, zadośćuczynienie czy wreszcie obowiązek naprawienia szkody.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Cywilna i karna droga zaspokojenia roszczeń są od siebie niezależne. Istnieje więc możliwość, że poszkodowany uzyska odszkodowanie od ubezpieczyciela w pełnej kwocie, a sąd w postępowaniu karnym nałoży na sprawcę środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody.

Z perspektywy poszkodowanego sytuacja taka może wydawać się korzystna. Natomiast sprawca – mimo posiadania ubezpieczenia OC – może zostać zmuszony do zapłaty poszkodowanemu dodatkowej kwoty z „własnej kieszeni”. Czy w takiej sytuacji może zwrócić się do ubezpieczyciela o zwrot pieniędzy?

Czy sprawca może dochodzić zwrotu kwoty środka karnego od ubezpieczyciela?

Przez długi czas w orzecznictwie sądów utrzymywał się pogląd, że sprawca nie może dochodzić od ubezpieczyciela zwrotu kwoty, która została orzeczona jako środek karny (obowiązek naprawienia szkody czy nawiązka).

Sądy argumentowały, że środek karny pełni funkcję penalną, a więc sens jego nałożenia polega na tym, że to sprawca ma sam odczuć (finansowo) niewłaściwość popełnionego przez siebie czynu zabronionego. Co więcej – wiele osób twierdzi, że gdyby można było żądać zwrotu kwoty środka karnego, oznaczałoby to, że można się „ubezpieczyć” od odpowiedzialności karnej.

Oczywiście „ubezpieczenie od popełnienia przestępstwa” nie może istnieć w obecnym stanie prawnym. Ale kwestia tego czy możemy domagać się zwrotu kwoty środka karnego, nie jest bynajmniej oczywista.

Sąd Najwyższy w 2011 r. wydał uchwałę (sygn. III CZP 31/2011), w której stwierdził, że „sprawca wypadku komunikacyjnego, wobec którego zastosowano środek karny polegający na obowiązku naprawienia szkody (…) może domagać się od ubezpieczyciela - na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (…) zwrotu świadczenia zapłaconego na rzecz pokrzywdzonego”.

Kiedy można dochodzić od ubezpieczyciela zwrotu kwoty środka karnego?

Sąd Najwyższy podkreślał, że obowiązek naprawienia szkody, mimo umieszczenia w kodeksie karnym, wykazuje wiele zbieżnych cech z odszkodowaniem cywilnym. Jego podstawową funkcją jest bowiem naprawienie wyrządzonemu poszkodowanemu szkody.

Warto pamiętać, że sąd karny nie może nałożyć tego obowiązku, jeżeli szkoda została już w całości naprawiona przez inny podmiot, np. przez ubezpieczyciela.

Jak wynika z uzasadnienia do wspomnianej uchwały, odmówienie sprawcy roszczenia o zwrot kwoty zapłaconej poszkodowanemu jest sprzeczne z ideą umowy ubezpieczenia.

Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów mechanicznych

Kiedy zakład ubezpieczeń nie wypłaci odszkodowania?

REKLAMA

Jak pamiętamy, umowa ubezpieczenia ma charakter dwustronnie zobowiązujący. Ubezpieczający zobowiązuje się do zapłaty składki, a ubezpieczyciel do wypłaty odszkodowania w określonym ustawami i umową zakresie. Gdyby sprawcy nie przysługiwało roszczenie o zwrot kwoty, oznaczałoby to „pustą ochronę” ubezpieczeniową.

Kiedy więc możemy dochodzić od ubezpieczyciela zwrotu kwoty środka karnego? Po pierwsze, należy pamiętać, że domagać można się dopiero zwrotu już zapłaconej kwoty. Nie jest więc możliwe „scedowanie” na ubezpieczyciela obowiązku wypełnienia środka karnego. Byłoby to sprzeczne z zasadami odpowiedzialności karnej. Po drugie – odpowiedzialność ubezpieczyciela zawsze jest limitowana, poprzez umowę łączącą go ze sprawcą. Jeżeli więc wysokość wypłaconej poszkodowanemu kwoty przekroczy sumę ubezpieczenia, sprawca będzie ponosił samodzielną odpowiedzialność za nadwyżkę.

W ostatnich dwóch latach obserwujemy tendencje do rozszerzania zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Czy możemy zaliczyć do niej także zwrot kwoty środka karnego? Obserwując aktualne trendy w orzecznictwie, na pytanie to należy odpowiedzieć twierdząco.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Posiadanie własnej firmy to plan na przyszłość ponad 80 proc. młodych w wieku 8-14 lat

    Młode pokolenie już zarabia. Ma też sprecyzowane plany dotyczące tego, co chce robić w przyszłości. I tak, 81 proc. osób z Polski w wieku 8-14 lat chce posiadać przedsiębiorstwo, prowadzić małą firmę albo mieć poboczny biznes. Pracę dla kogoś innego wybrałoby natomiast 11 proc. badanych.

    Szef OPZZ: dodatkowe niedziele handlowe w grudniu zaskoczeniem dla pracowników

    Wprowadzenie dodatkowych niedziel handlowych jest zaskoczeniem dla pracowników, którzy niemal w ostatniej chwili dowiadują się, że muszą stawić się do pracy 10 i 17 grudnia - powiedział PAP przewodniczący Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych Piotr Ostrowski.

    Nawet 130 - z tylu różnych aplikacji SaaS korzystały firmy w 2022 r.

    Rosnący poziom cyfryzacji i powszechny model pracy rozproszonej niesie duże wyzwania związane z ochroną danych poufnych i wrażliwych. W 2022 r. firmy korzystały przeciętnie nawet ze 130 różnych aplikacji SaaS. Jak zapewnić ochronę danych poufnych w tak rozbudowanym środowisku?

    Jak karty podarunkowe mogą uchronić przed poświątecznym spadkiem sprzedaży

    Karta podarunkowa jako narzędzie generowania przychodów? Jak najbardziej. Specjaliści od marketingu nie mają wątpliwości, że nowoczesne technologie wykorzystywane w kartach mogą być kluczem do zwiększania lojalności klientów i zapewniania stałego źródła dochodów. 

    REKLAMA

    Zaskakujący rok na giełdzie. Czego spodziewać się na ostatniej prostej 2023 r.?

    To był zaskakujący rok dla rynków, wyjątkowo pomyślny. Zwłaszcza biorąc pod uwagę widmo recesji, które groziło nam jeszcze na jego początku. Czy ostatnie tygodnie roku znów są obiecujące dla giełdy?

    Branża gastronomiczna chętnie korzysta z nowych technologii. Kody QR zamiast tradycyjnego menu będą już standardem?

    Nowe technologie napędzają branżę gastronomiczną. Usprawniają pracę, zmniejszają marnowanie produktów, ułatwiają kontakt z klientem. Rozwój będzie postępował i digitalizacja to jeden z najważniejszych kierunków w rozwoju tego biznesu.

    Firmy nie są zainteresowane ulgą B+R? A może nie wiedzą, że mogą skorzystać

    Ulga B+R. Dane dotyczące wybranych ulg z rozliczenia PIT za 2022 rok są zaskakujące. W porównaniu z rokiem wcześniejszym, skorzystano z ponad 36% mniej odliczeń zmniejszających podstawę opodatkowania z tytułu kosztów uzyskania przychodów, poniesionych na działalność badawczo-rozwojową. Jak komentują to eksperci?

    Wzrost płacy minimalnej: pracodawcy będą ciąć koszty a pracownicy stracą zapał do pracy?

    Wzrost płacy minimalnej w 2024 r. będzie wyzwaniem dla przedsiębiorców. Niektórzy eksperci prognozują, że paradoksalnie może wpłynąć negatywnie na nastroje pracowników i spowodować kolejne podwyżki. 

    REKLAMA

    Akcje, obligacje, giełda, rynek kapitałowy – komentarz rynkowy - listopad 2023 r. Jak rynek zareagował na wynik wyborów?

    W listopadowym komentarzu rynkowym eksperciVIG/C-QUADRAT TFI sprawdzają jak zachowują się obligacje korporacyjne oraz skarbowe w aktualnym otoczeniu makroekonomicznym; zastanawiają się, czy rynki akcji mogą kontynuować wzrosty z początku listopada. A także analizują jak wynik wyborów przełożył się na krajowy rynek akcji. 

    Złota jesień dla branży reklamowej. Politycy dali zarobić. Nowe trendy w bilboardach

    Politycy zapewnili polskiej branży reklamowej w 2023 roku owocne jesienne zbiory. W przypadku reklamy outdoor przychody wzrosły o 25% w porównaniu z anabolicznym okresem minionego roku. To dla tego segmentu rynku dobry znak, choćby dlatego, że niebawem czekają nas dwie kampanie wyborcze. Jednak najważniejsze dla branży reklamy jest to, że nie musi ona “wisieć” na pasku polityków. Nadal tę formę reklamy najczęściej wybierają firmy z sektora handlowego. To on stoi za najbardziej kreatywnymi rozwiązaniami i inwestycjami w cyfrową część reklamy zewnętrznej. 

    REKLAMA