Modyfikacje właściwości ogólnej sądu - powództwo przeciwko przedsiębiorcy

Przepisy kodeksu postępowania cywilnego precyzyjnie określają zasady ustalania właściwości miejscowej sądu, a więc określenia, który sąd, ze względu na położenie, będzie kompetentny do prowadzenia owego postępowania.

Zgodnie z podstawową zasadą, powództwo wytacza się przed sądem pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania, które ustala się według przepisów kodeksu cywilnego. Dotyczy to oczywiście sytuacji, gdy pozwany prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Natomiast jeżeli powództwo wytaczane jest przeciwko osobie prawnej lub innemu podmiotowi nie będącemu osobą fizyczną, wytacza się je według miejsca ich siedziby. Siedziba ta jest zawsze ujawniona w rejestrze przedsiębiorców.

Po ustaleniu właściwości miejscowej, warto jeszcze upewnić się co do właściwości rzeczowej sądu, a więc czy odpowiedni będzie sąd rejonowy, czy okręgowy. Decyduje tutaj wartość przedmiotu sporu, która w sprawach gospodarczych wynosi sto tysięcy złotych. Należy jeszcze wspomnieć, że rozstrzyganie spraw  może się odbywać przed sądami gospodarczymi, które utworzono przy następujących sądach okręgowych: w Warszawie (trzy wydziały gospodarcze), Warszawie-Pradze, Białymstoku, Bielsku-Białej, Bydgoszczy, Częstochowie, Gdańsku, Gliwicach, Katowicach (trzy wydziały), Kielcach, Koszalinie, Krakowie (dwa wydziały), Legnicy, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu (dwa wydziały), Rzeszowie, Szczecinie, Świdnicy, Toruniu, Wrocławiu i Zielonej Górze. Natomiast wydziały gospodarcze w sądach rejonowych, utworzono w tych sądach, które mają siedziby w miastach będących siedzibą sądów okręgowych.

Opisane powyżej zasady ustalania właściwości sądu są zasadami podstawowymi i mogą być modyfikowane przez poszczególne, indywidualne sytuacje. Właśnie tutaj pojawia nam się tzw. właściwość przemienna sądu ustalona według położenia zakładu głównego lub oddziału, pozwanego, jeśli roszczenie roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału, a jednocześnie jest roszczeniem majątkowym. Właściwość przemienna jest modyfikacją właściwości podstawowej. Jest to bardzo dobre rozwiązanie, wynikające z faktu, że wielu przedsiębiorców posiada oddziały w różnych miejscowościach. Przepisy wychodzą im naprzeciw i dają powodowi możliwość wyboru miejsca wytoczenia powództwa przed sądem właściwym ze względu na siedzibę przedsiębiorcy lub ze względu na siedzibę oddziału przedsiębiorcy. Może mieć to duże znaczenie między innymi w przypadku sporów z zakładami zaopatrującymi przedsiębiorcę w media, np. prąd, czy wodę, a także z zakładami ubezpieczeń, czy bankami.

Polecamy: Źródła obowiązków z zakresu ochrony środowiska