Jak poradzić sobie ze światowym kryzysem?

Ostatnio gorącym tematem jest wojna waluta. Coraz więcej ekonomistów zdaje sobie sprawę z konieczności zastanowienia się nad ustaleniem nowego porządku finansowego świata, który już jakiś czas temu zupełnie oderwał się od gospodarczej rzeczywistości. Zjawisko, które określamy mianem wojny walutowej, świadczy o wkraczaniu globalnego kryzysu finansowego w kolejną fazę. Być może najbardziej niebezpieczną, o największym zasięgu i najpoważniejszych skutkach. W fazę, w której napięcia przenoszą się na najwyższy, międzynarodowy, w pełni globalny poziom. Poziom najwyższy. I pewnie najwyższy już czas, by po trzech latach od jego „narodzin” poważnie porozmawiać na temat wprowadzenia mechanizmów, które spowodują, że finansowy świat będzie kręcił się jak należy, a nie wirował bez opamiętania we własnym rytmie.

By dostrzec naturę, specyfikę oraz skalę kryzysu, z którym mamy obecnie do czynienia, nie ma potrzeby sięgania ani do historycznych analogii, ani akademickich rozważań. Wystarczy obserwować, jak kryzys uwidocznia się i rozwija. On sam zdaje się mówić nam o sobie bardzo wiele.

Zaczęło się dość niewinnie i raczej lokalnie. Spadek cen nieruchomości w Stanach Zjednoczonych i narastające kłopoty ze spłatą kredytów przez tych, którzy nigdy nie powinni ich dostać, uruchomiły lawinę. Uświadamiamy sobie, jak kruche podstawy miał trwający ładnych kilka lat boom na nieruchomości.

Faza pierwsza to właśnie amerykański rynek nieruchomości. To, co się na nim stało, było możliwe dzięki agresywnej polityce kredytowej banków. I one, jako drugie w kolejności, doświadczyły działania stworzonego przez siebie mechanizmu. Tą drugą fazę kryzysu mieliśmy okazję obserwować w najbardziej spektakularny sposób, pojmując coraz bardziej, jak działał świat instytucji finansowych i jak mocno ten świat jest zglobalizowany.

Żadna inna epidemia nie rozprzestrzeniała się tak szybko i skutecznie, jak zaraza niczym niepohamowanego ryzyka i osiągania zysku za wszelką cenę. W tej fazie wydawało się, że kryzys nie wyjdzie poza sferę finansów i że da się go opanować, ratując banki poprzez uwalnianie od toksycznych aktywów bądź zasilanie pieniędzmi. Choć sięgnięto po broń zupełnie niekonwencjonalną. Ignorowano rynkową wycenę aktywów, znajdujących się w bilansach banków oraz wprowadzano państwową kontrolę nad prywatnymi bankami w kraju, który stanowił ikonę wolnej gospodarki i prywatnej własności. Ostatecznie niezbędna okazała się dostawa potężnych ilości pieniędzy.