REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Umorzenie udziałów a wyłączenie wspólnika w spółce z o. o.

Kancelaria Prawnicza Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k.
Unicestwienie udziału bez zgody wspólnika dysponującego tym udziałem następuje w wyniku umorzenia przymusowego albo umorzenia automatycznego.
Unicestwienie udziału bez zgody wspólnika dysponującego tym udziałem następuje w wyniku umorzenia przymusowego albo umorzenia automatycznego.

REKLAMA

REKLAMA

Konstrukcja prawna spółki z o.o. łączy w sobie elementy kapitałowe z elementami właściwymi spółkom osobowym. Najważniejszym elementem jest jednak współdziałanie wspólników, a więc ich zaangażowanie się w sprawy spółki dla osiągnięcia wspólnego celu (art. 3 k.s.h.). W porównaniu z regulacją drugiej ze spółek kapitałowych – spółki akcyjnej – przepisy ustrojowe spółki z o.o. przyznają wspólnikowi szersze uprawnienia korporacyjne. Umożliwiają one większe zaangażowanie w prowadzenie spraw spółki, w zależności od proporcji jego udziału w kapitale zakładowym. Niekiedy jednak wspólnik może zostać pozbawiony udziału wbrew jego woli.

Udział stanowi tytuł uczestnictwa w spółce i określa zarazem status wspólnika. Zgodnie z art. 157 § 1 k.s.h., umowa spółki powinna obligatoryjnie określać między innymi liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników w zamian za wniesione przez nich wkłady. Zakres praw i obowiązków wspólników w spółce wynika zatem co do zasady z ilości posiadanych przez nich udziałów w stosunku do kapitału zakładowego. Stosunek prawny łączący danego wspólnika ze spółką może jednak ulec zmianie, bądź zniesieniu wskutek umorzenia udziału (udziałów), albo wyłączenia ze spółki.

REKLAMA

Umorzenie udziałów

Przez umorzenie udziału należy rozumieć, według literatury, czynność prawną polegającą na pozbawieniu udziału bytu prawnego, powodującą uchylenie praw i obowiązków wspólnika w zakresie tego udziału oraz na pozbawieniu tego udziału charakteru części składowej kapitału zakładowego.
Na podstawie art. 199 k.s.h. wyróżnić można następujące rodzaje i sposoby umorzenia udziałów: dobrowolne – dokonane za zgodą wspólnika lub przymusowe – bez jego zgody (§ 1), odpłatne (§ 2) lub nieodpłatne (§ 3) oraz tzw. umorzenie automatyczne (§ 4), zwane również szczególnym. Umorzenie udziału może nastąpić, jeżeli przewiduje to umowa spółki. Warto podkreślić, że może ono dotyczyć wyłącznie spółki wpisanej do rejestru przedsiębiorców, a zatem niebędącej w organizacji. Wykluczone jest również umorzenie udziału w spółce będącej w stadium likwidacji, gdyż wypłaty na rzecz wspólników mogą nastąpić dopiero po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli (art. 286 § 1 k.s.h.).

Przeczytaj także: Jak umorzyć udziały w sp. z o.o.?

Unicestwienie udziałów

Unicestwienie udziału bez zgody wspólnika dysponującego tym udziałem następuje w wyniku umorzenia przymusowego albo umorzenia automatycznego.

REKLAMA

Przeprowadzenie przymusowego umorzenia udziału wymaga określenia w umowie spółki jego trybu i przesłanek, czyli okoliczności uprawniających do takiej czynności i wskazania, czy następuje ono z obniżeniem kapitału zakładowego, czy z czystego zysku oraz powzięcia stosownej uchwały przez zgromadzenie wspólników. Uchwała zgromadzenia powinna zawierać podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział oraz uzasadnienie umorzenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Doktryna nie jest zgodna co do tego, jakie wydarzenia mogą stanowić podstawę przymusowego umorzenia udziału. Bezsprzecznym pozostaje jednak, iż zaistnienie przesłanki tego typu umorzenia nie może zależeć od uznania zgromadzenia wspólników lub zarządu.

Umowa spółki może stanowić, że udział ulega umorzeniu w razie zaistnienia określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników (tzw. umorzenie automatyczne). Zdarzenie takie musi być określone na tyle precyzyjnie, by nie wywoływało wątpliwości co do zasadności podjętych przez zarząd czynności. Do umorzenia automatycznego stosuje się przepisy o umorzeniu przymusowym, przy czym uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego podejmuje niezwłocznie zarząd, chyba że umorzenie następuje z czystego zysku (art. 199 § 5 k.s.h.).
Nie ulega wątpliwości, że instytucja umorzenia, a zwłaszcza przymusowego umorzenia udziałów, stanowi atrakcyjną furtkę do „pozbycia się” wspólnika ze spółki. Sąd Najwyższy stanął jednak na stanowisku, iż forma ta nie może być wykorzystywane do usunięcia wspólnika ze spółki z przyczyn stanowiących podstawę do żądania wyłączenia wspólnika (wyrok SN z dnia 12 maja 2005 r., sygn. akt V CK 562/04).

Polecamy serwis Spółka akcyjna

REKLAMA

Zgodnie bowiem z art. 266 § 1 k.s.h., z ważnych przyczyn dotyczących danego wspólnika sąd może orzec jego wyłączenie ze spółki na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, jeżeli udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego.

W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się następujące ważne przyczyny uzasadniające powództwo o wyłączenie wspólnika: działanie na szkodę spółki lub postępowanie sprzeczne z jej interesami, nadużywanie prawa kontroli w celach konkurencyjnych, wykonywanie nadzoru w spółce dla szykany, niemożność bezkonfliktowego współdziałania ze wspólnikiem, będąca następstwem relacji interpersonalnych wewnątrz spółki. Ważna przyczyna musi dotyczyć poszczególnych wspólników, przy czym nie ma przeszkód, by ta sama przyczyna wystąpiła po stronie kilku wspólników jednocześnie. Wyłączenie ma charakter sankcji, a uznanie, iż nastąpiło spełnienie podstawowej przesłanki dla wyłączenia wspólnika w spółce z o.o. – ważnej przyczyny – zależy od sądu. Rozstrzygnięcie sądu ma zatem charakter uznaniowy, oparty na swobodnej ocenie dowodów w konkretnej sprawie. O wyłączeniu wspólnika orzeka sąd gospodarczy właściwy ze względu na siedzibę spółki. Zgodnie z uchwałą SN z dnia 6 czerwca 2007 r. (sygn. akt III CZP 56/07) sprawa o wyłączenie wspólnika ze spółki z o.o. jest sprawą o prawa majątkowe. Skuteczność wyłączenia wspólnika zależy od łącznego spełnienia się dwóch przesłanek: prawomocności orzeczenia sądowego o wyłączeniu danego wspólnika oraz zapłacenia ceny przejęcia udziału (udziałów) wraz z odsetkami, licząc od dnia doręczenia pozwu. Prawomocny wyrok sądu o wyłączeniu wspólnika wywiera skutki od dnia doręczenia mu pozwu.

Z uwagi na okoliczność, że rozpatrywanie sprawy o wyłączenie wspólnika przez sąd może być długotrwałe, a rozstrzygnięcie niepewne, pojawia się pokusa pozostałych wspólników do ominięcia tej procedury i próby przymusowego bądź automatycznego umorzenia udziałów niechcianego wspólnika. Instytucja umorzenia udziałów w praktycznej działalności spółek z o.o. może znaleźć różnorodne zastosowanie, nie może jednak stanowić formy usunięcia wspólnika ze spółki bez konieczności wnoszenia powództwa o jego wyłączenie.

Jędrzej Dokurno aplikant radcowski

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek dochodowy 2025: skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt. Trzeba szybko decydować się na wybór formy opodatkowania, jaki termin - do kiedy

Przedsiębiorcy mogą co roku korzystać z innej – jednej z trzech możliwych – form podatku dochodowego od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Poza wysokością samego podatku, jaki trzeba będzie zapłacić, teraz forma opodatkowania wpływa również na wysokość obciążeń z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Raportowanie ESG: jak się przygotować, wdrażanie, wady i zalety. Czy czekają nas zmiany? [WYWIAD]

Raportowanie ESG: jak firma powinna się przygotować? Czym jest ESG? Jak wdrożyć system ESG w firmie. Czy ESG jest potrzebne? Jak ESG wpływa na rynek pracy? Jakie są wady i zalety ESG? Co należałoby zmienić w przepisach stanowiących o ESG?

Zarządzanie kryzysowe czyli jak przetrwać biznesowy sztorm - wskazówki, przykłady, inspiracje

Załóżmy, że jako kapitan statku (CEO) niespodziewanie napotykasz gwałtowny sztorm (sytuację kryzysową lub problemową). Bez odpowiednich narzędzi nawigacyjnych, takich jak mapa, kompas czy plan awaryjny, Twoje szanse na bezpieczne dotarcie do portu znacząco maleją. Ryzykujesz nawet sam fakt przetrwania. W świecie biznesu takim zestawem narzędzi jest Księga Komunikacji Kryzysowej – kluczowy element, który każda firma, niezależnie od jej wielkości czy branży, powinna mieć zawsze pod ręką.

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Układ likwidacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sprzedaż majątku przedsiębiorstwa w ramach postępowania restrukturyzacyjnego ma sens tylko wtedy, gdy z ekonomicznego punktu widzenia nie ma większych szans na uzdrowienie jego sytuacji, bądź gdy spieniężenie części przedsiębiorstwa może znacznie usprawnić restrukturyzację.

REKLAMA

Ile jednoosobowych firm zamknięto w 2024 r.? A ile zawieszono? [Dane z CEIDG]

W 2024 r. o 4,8 proc. spadła liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy to oznacza lepsze warunki do prowadzenia biznesu? Niekoniecznie. Jak widzą to eksperci?

Rozdzielność majątkowa a upadłość i restrukturyzacja

Ogłoszenie upadłości prowadzi do powstania między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości. Drugi z małżonków, który nie został objęty postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, ma prawo domagać się spłaty równowartości swojej części tego majątku. Otwarcie restrukturyzacji nie powoduje tak daleko idących skutków.

Wygrywamy dzięki pracownikom [WYWIAD]

Rozmowa z Beatą Rosłan, dyrektorką HR w Jacobs Douwe Egberts, o tym, jak skuteczna polityka personalna wspiera budowanie pozycji lidera w branży.

Zespół marketingu w organizacji czy outsourcing usług – które rozwiązanie jest lepsze?

Lepiej inwestować w wewnętrzny zespół marketingowy czy może bardziej opłacalnym rozwiązaniem jest outsourcing usług marketingowych? Marketing odgrywa kluczową rolę w sukcesie każdej organizacji. W dobie cyfryzacji i rosnącej konkurencji firmy muszą stale dbać o swoją obecność na rynku, budować markę oraz skutecznie docierać do klientów.

REKLAMA

Rekompensata dla rolnika za brak zapłaty za sprzedane produkty rolne. Wnioski tylko do 31 marca 2025 r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że od 1 lutego do 31 marca 2025 r. producent rolny lub grupa może złożyć do oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wniosek o przyznanie rekompensaty z tytułu nieotrzymania zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu prowadzącego skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 lub 2024 r. - w rozumieniu ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR).

Zintegrowane raportowanie ESG zaczyna już być standardem. Czy w Polsce też?

96% czołowych firm na świecie raportuje zrównoważony rozwój, a 82% włącza dane ESG do raportów rocznych. W Polsce 89% dużych firm publikuje takie raporty, ale tylko 22% działa zgodnie ze standardami ESRS, co stanowi wyzwanie dla konkurencyjności na rynku UE.

REKLAMA