Rozwiązanie, czy likwidacja spółki cywilnej?

W nauce prawa wskazuje się, że "rozwiązanie" odnosi się do umowy spółki, a pojęcie "likwidacja" do jej majątku. Chociaż w kodeksie cywilnym czynności związane z rozdysponowaniem majątkiem wspólników i zakończeniem jej interesów nie zostały nazwane likwidacją, w orzecznictwie Sądu Najwyższego i w nauce prawa nie budzi to wątpliwości. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 września 1977 r.III CRN 76/77 stwierdził: "Likwidację majątku wspólnego wspólników po rozwiązaniu spółki cywilnej przeprowadza sąd w trybie właściwym dla zniesienia współwłasności(...)"

Rozwiązanie spółki wiąże się ze wszystkimi tymi zdarzeniami, które powodują, że stosunek prawny spółki ustaje w względem wszystkich wspólników. Rozwiązanie spółki poprzedza jej likwidację. Ta z kolei oznacza podejmowanie działań zmierzających do zakończenia interesów spółki oraz rozdysponowania wspólnym majątkiem wspólników. Proces ten trwa aż do chwili ostatecznego rozliczenia między dotychczasowymi wspólnikami.

Zobacz: Czy można zawiesić działalność spółki cywilnej?

Do przyczyn rozwiązania spółki cywilnej możemy zaliczyć:

• Wystąpienie zdarzenia, z którym umowa wiąże skutek w postaci ustania stosunku spółki. Takim zdarzeniem może być na przykład nadejście terminu, jeżeli umowa spółki została zawarta na czas oznaczony.

• Realizacja celu spółki. Na przykład dokonanie transakcji, na potrzeby której spółka została zawiązana.

• Zmiana okoliczności, powodująca niemożność realizacji celu, dla którego spółka została zawiązana

• Jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o rozwiązaniu spółki

• Jeżeli sąd orzeknie rozwiązanie spółki, z ważnych powodów na żądanie wspólnika.

• Spółka ulega rozwiązaniu z dniem ogłoszenia upadłości wspólnika.

Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki cywilnej

Warto ponadto zwrócić uwagę na wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 października 1993 r. I ACr 492/93. Według Sądu:

"W przypadku dwuosobowej spółki cywilnej ulega ona rozwiązaniu w przypadku dokonania skutecznego wypowiedzenia udziału. Wspólnik nie ma wówczas interesu prawnego w dochodzeniu rozwiązania spółki na drodze sądowej w trybie art. 874 kc. Ma on bowiem zastosowanie w odniesieniu do spółki wieloosobowej."

W związku z tym przyczyną rozwiązania spółki jest także sytuacja, w której w spółce miałby pozostać tylko jeden wspólnik (nawet jeżeli tym jednym wspólnikiem jest podmiot wieloosobowy, na przykład spółdzielnia).

Zobacz: Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną