Czy spółka cywilna może posiadać własny majątek?

Na wstępie należy podkreślić, że spółka cywilna nie jest, w przeciwieństwie do spółek osobowych (jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo – akcyjnej), jak również kapitałowych ( z o.o, i akcyjnej) spółką handlową. Czym więc jest?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy odwołać się do regulujących spółkę cywilną przepisów kodeksu cywilnego. Według art. 860 tejże ustawy przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Spółka cywilna jest więc umową i należy ją traktować jak każde inne zobowiązanie. Spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, która stanowi, że za przedsiębiorców uważa się jej wspólników, nie zaś samą spółkę.

Żaden przepis nie przyznaje jej osobowości, ani nawet podmiotowości prawnej (chociaż na gruncie prawa podatkowego jest uznawana za odrębny od innych podmiotów byt prawny).

Spółka cywilna, nie będąc odrębnym od wspólników podmiotem prawa, nie ma również swojego majątku. Często jednak słyszymy o majątku spółki cywilnej. Tego rodzaju sformułowania stanowią skrót myślowy.

Zawarcie przez wspólników spółki cywilnej powoduje powstanie między wspólnikami specyficznej wspólności łącznej. Domyślam się, że przytaczane pojęcia mogą być dla większości Czytelników nie będących prawnikami abstrakcyjne. Śpieszę więc wyjaśnić, że wspólność łączna dotyczy również majątku wspólnego małżonków, przez co małżeństwo jako takie nie staje się odrębnym od małżonków podmiotem prawa.

Oczywiście wspólność łączna wspólników spółki cywilnej, zwana wspólnością do niepodzielnej ręki, ma nieco inny charakter. Wspólność łączna wspólników zawiera w sobie zarówno wkłady wniesione przez przedsiębiorców tworzących spółkę, jak również składniki majątku nabyte w toku jej działalności. Należy jednak podkreślić, że majątek ten jest wspólną własnością wspólników, nie zaś spółki. Wspólność łączna stanowi odrębną masę majątkową, która nie wchodzi do majątków poszczególnych wspólników.

Polecamy: Czy wspólnik spółki cywilnej może rozporządzać swoim udziałem?

W czasie trwania spółki integralność tejże masy jest chroniona przez przepisy kodeksu, m.in. art. 863, zgodnie z którym:
1) wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.