Koszty sądowe ponoszone przez pracodawcę

Niemniej, jeśli uwzględnimy zwolnienie (tymczasowe) od wydatków (np. wynagrodzenie za opinię biegłych) oraz zwolnienie z opłaty od pełnomocnictwa, to okazuje się, że rzeczywiście dochodzenie roszczeń przez pracownika przed sądem jest stosunkowo "tanie". A jak kształtuje się sytuacja pracodawcy z punktu widzenia kosztów sądowych? Zagadnienie to, z uwagi na pewne niejasności przepisów ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nie jest oczywiste. Z treści art. 35 ust. 1 powołanej ustawy wynika bowiem, że w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednak w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa 50 000 zł pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową. Z kolei art. 96 ust. 1 pkt. 4 stanowi kategorycznie, że nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych pracownik wnoszący powództwo, z zastrzeżeniem jednak ww. art. 35. Jakie zatem konsekwencje wypływają z przytoczonych regulacji dla pracodawcy?

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Polecamy: Serwis Prawno - Pracowniczy - wersja internetowa

Opłaty sądowe obciążające pracodawcę w sprawach z powództwa pracownika

Rozważmy wpierw kwestię opłat sądowych pracodawcy w sprawach, w których powództwo wnosi pracownik.

 Nie ulega wątpliwości, w świetle cytowanych wyżej przepisów, że pracodawca nie jest objęty ustawowym zwolnieniem od opłat sądowych. Oznacza to, że zawsze wtedy kiedy będzie składał pismo procesowe podlegające opłacie, będzie zobowiązany ją uiścić.

Już jednak rodzaj opłaty, a co za tym idzie także jej wysokość, mogą ulegać zmianie, przy czym jest to ściśle związane z wartością dochodzonego przez pracownika żądania (tzw. wartością przedmiotu sporu). Cezurą jest tu kwota 50 000 zł.

Przy wartości przedmiotu sporu nieprzekraczającej 50 000 zł zasady obciążania pozwanego pracodawcę opłatami sądowymi są zdecydowanie łagodniejsze. W razie bowiem zaistnienia konieczności złożenia w sprawie:

• apelacji (od wyroku sądu I instancji),
• zażalenia (np. na postanowienia o zabezpieczeniu),
• skargi kasacyjnej (od wyroku sądu II instancji)
• skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

- pracodawca jest zobligowany uiścić tzw. opłatę podstawową w wysokości 30 zł.

Jeśli jednak zaistnieje konieczność złożenia podlegających opłaci pism procesowych innego rodzaju aniżeli te wymienione wyżej, wówczas pozwany pracodawca będzie musiał uiścić opłaty na zasadach ogólnych.

Jako przykład można powołać sprzeciw od wyroku zaocznego, od którego pozwany pracodawca będzie musiał uiścić opłatę w wysokości połowy opłaty stosunkowej obliczanej od wartości przedmiotu sporu. Jeśli zatem wyrokiem zaocznym sąd zasądzi od pracodawcy na rzecz pracownika kwotę 10 000 zł, to opłata od sprzeciwu będzie wynosiła 250 zł (5 % z 10 000 zł/2).

W sytuacji natomiast, gdy pracownik dochodzi roszczenia o wartości przewyższającej 50 000 zł, pozwany pracodawca, w razie konieczności złożenia jakiegokolwiek pisma procesowego podlegającego opłacie, będzie zmuszony uiszczać opłaty na zasadach ogólnych.

I tak na przykład, składając apelację od wyroku sądu I instancji, którym sąd zasądził na rzecz pracownika kwotę 25 000 zł (a np. w zakresie 30 000 zł oddalił powództwo) pozwany pracodawca będzie musiał uiścić opłatę w wysokości 1 250 zł (5 % z 25 000 zł).

Jak założyć konto w e-sądzie?

Opłaty sądowe obciążające pracodawcę w sprawach z jego powództwa

Zasady określania opłat sądowych pracodawców występujących w roli powodów są identyczne jak te, obowiązujące pracodawców będących pozwanymi. Jednak zmiana roli procesowej sprawia, że zastosowanie tych samych reguł w pewnym sensie prowadzi do nieco odmiennych konsekwencji.

Podstawowa zasada pozostaje niezmienna - pracodawca od każdego pisma procesowego uiszcza opłatę sądową. Rodzaj i wysokość są, identycznie jak wyżej, zależne od wartości dochodzonego przez niego żądania. Granicą jest również kwota 50 000 zł.

Pracodawca dochodzący żądania o wartości nie wyższej niż 50 000 zł uiszcza od:

• apelacji
• zażalenia
• skargi kasacyjnej
• skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

- opłatę podstawową w wysokości 30 zł.

Od pozostałych pism procesowych uiszcza opłatę na zasadach ogólnych. Wśród jednak tych "pozostałych pism" znajduje się pozew, a więc pismo kluczowe, bo wszczynające całe postępowanie. Pracodawca, w odróżnieniu od pracownika, wytaczając powództwo, którego wartość nie przekracza 50 000 zł, ma obowiązek uiścić opłatę stosunkową w wysokości 5 % wartości przedmiotu sporu. Jeśli zatem żąda zasądzenia 30 000 zł tytułem odszkodowania za wyrządzoną szkodę to opłata sądowa od pozwu wyniesie 1 500 zł.

Powództwo pracodawcy, w którym wartość przedmiotu sporu przekroczy 50 000 zł skutkuje koniecznością uiszczania przez niego opłat sądowych od wszelkich pism procesowych, w tym zwłaszcza od pozwu, apelacji, skargi kasacyjnej czy zażalenia, na zasadach ogólnych. 

Wartość przedmiotu sporu a właściwość sądu

Wydatki obciążające pracodawcę

Na koszty sądowe, obok opłat sądowych, składają się także wydatki obejmujące m.in. wynagrodzenia biegłych, czy koszty podróży, noclegu, utraconych zarobków świadków. Z obowiązku ich uiszczania jest niewątpliwe zwolniony pracownik wytaczający powództwo (art. 96 ust. 1 pkt. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) - ponosi je tymczasowo Skarb Państwa, zaś w orzeczeniu kończącym sprawę w danej instancji sąd rozstrzyga o nich, z tym zastrzeżeniem, że obciążenie nimi pracownika powinno mieć charakter wyjątkowy (art. 97 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Brak natomiast przepisów, które regulowałyby w sposób wyjątkowy kwestie wydatków w odniesieniu do pracodawcy. Stąd pracodawca, niezależnie od tego w jakiej roli procesowej występuje: powoda czy pozwanego, jest zobowiązany do ponoszenia ewentualnych wydatków na ogólnych zasadach. Jest to szczególnie istotne (i odczuwalne) przy dopuszczaniu dowodu z opinii biegłych. Pracodawca wnioskujący o ich powołanie musi liczyć się z obowiązkiem wpłacenia zaliczki na pokrycie wynagrodzenia (art. 130⁴ kpc).

Zwolnienie od kosztów sądowych