REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie grupowe - szanse i zagrożenia dla przedsiębiorcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Roszczenia wszystkich członków grupy muszą być oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej.
Roszczenia wszystkich członków grupy muszą być oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej.

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 19 lipca 2010 r. weszła w życie ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Polska regulacja stanowi odpowiednik instytucji class action, która funkcjonuje w wielu krajach świata. Od samego początku procesu legislacyjnego, zamysł wprowadzenia przedmiotowej regulacji do polskiego systemu prawnego budził niemałe kontrowersje.

Jakie roszczenia mogą być dochodzone w postępowaniu grupowym?

REKLAMA

REKLAMA

Początkowo ustawodawca przewidywał nieograniczony wachlarz spraw, które mogłyby być rozpoznawane w ramach postępowania grupowego. Jednakże mając na uwadze możliwość nadużywania tego rodzaju instytucji, jak miało to miejsce w Stanach Zjednoczonych, ostatecznie ograniczył zakres jej zastosowania do spraw:
1. o ochronę konsumentów,
2. z tytułu szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny,
3. z tytułu czynów niedozwolonych, z wyłączeniem roszczeń o ochronę dóbr osobistych.

Zmianom nie uległ zakres przedmiotowy ustawy, który stanowi, że z powództwem w postępowaniu grupowym (powództwem grupowym) może wystąpić reprezentant grupy na rzecz co najmniej 10 osób (członków grupy), za które zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego należy rozumieć wszelkie podmioty, którym przysługuje zdolność sądowa, a więc:
1. osoby fizyczne,
2. osoby prawne,
3. jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, a także
4. organizacje społeczne dopuszczone do działania na podstawie obowiązujących przepisów, choćby nie posiadały osobowości prawnej.

Roszczenia wszystkich członków grupy muszą być oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Zatem wymogiem prowadzenia postępowania grupowego jest ponadto tożsamość lub co najmniej jednorodzajowość elementów stanu faktycznego, z którego wynikają roszczenia.

Przytoczone wskazanie jest stwierdzeniem nad wyraz abstrakcyjnym, trudnym do określenia dla osób nie posiadających wiedzy prawniczej, jak również doświadczenia związanego z prawem, dlatego też ustawodawca przewidział zasadę obligatoryjnego zastępstwa reprezentanta grupy przez profesjonalnego pełnomocnika profesjonalnego – adwokata, bądź radcę prawnego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wskazać należy, że reprezentant grupy stanowi jedynego powoda. Członkowie grupy nie stanowią zatem strony procesowej, jednakże stosuje się wobec nich określone przepisy dotyczące stron. Są one również objęte wydanym w postępowaniu grupowym wyrokiem.

Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym – szanse i zagrożenia dla przedsiębiorców

REKLAMA

Powołując przepis z art. 4392 kodeksu postępowania cywilnego, pod pojęciem przedsiębiorcy należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Poszukując możliwości i zagrożeń wynikających z wprowadzenia do polskiego systemu prawa instytucji postępowania grupowego, kluczowe znaczenie odgrywa zakres spraw, które w jej ramach mogą być prowadzone. Jak wspomniano do tego zakresu należą sprawy:
- o ochronę konsumentów,
- z tytułu szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny,
- z tytułu czynów niedozwolonych, z wyłączeniem roszczeń o ochronę dóbr osobistych.

Konieczne jest zatem ich przybliżenie.

Sprawy konsumenckie

W celu określenia pierwszej kategorii spraw, przywołać należy definicję pojęcia konsument. Zgodnie z przepisem z art. 221 kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną, która dokonuje czynności prawnej niezwiązanej z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Pojęcie konsumenta przeciwstawiane jest zatem pojęciu przedsiębiorcy. Wobec takiego unormowania uznaje się, że sprawami o ochronę konsumentów są sprawy dotyczące roszczeń konsumentów w stosunku do przedsiębiorcy, które mogą wynikać z różnorodnych stosunków prawnych.

Polecamy: Karta podatkowa - poradnik użytkownika

W konsekwencji, w obrębie spraw o ochronę konsumentów, przedsiębiorcy mogą być jedynie pozywani. Nie mogą stanowić członków grupy, która występuje do sądu z żądaniem ochrony prawnej.

Szkody wyrządzone przez produkt niebezpieczny

Drugą kategorią spraw, które znajdują zastosowanie w postępowaniu grupowym są sprawy z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Odpowiedzialność za produkt niebezpieczny normują przepisy z art. 4491 - 44911 kodeksu cywilnego.

Wskazać należy, że polski ustawodawca w zakresie odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny w całości implementował przepisy dyrektywy 85/374/EWG z dnia 25 lipca 1985 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich dotyczących odpowiedzialności za produkty wadliwe.

Wobec takiego unormowania, odpowiedzialność za produkt niebezpieczny ponoszą zarówno producenci, jak i dystrybutorzy. Przez producenta, zgodnie z ustawą z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów należy rozumieć:
1. przedsiębiorcę prowadzącego w Unii Europejskiej lub na terytorium państw członkowskich EFTA działalność polegającą na wytwarzaniu produktu albo każdą inną osobę, która występuje jako wytwórca, umieszczając na produkcie, bądź do niego dołączając swoje nazwisko, nazwę, znak towarowy bądź inne odróżniające oznaczenie, a także osobę, która naprawia lub regeneruje produkt,
2. przedstawiciela wytwórcy, a jeżeli wytwórca nie wyznaczył przedstawiciela - importera produktu, w przypadkach gdy wytwórca nie prowadzi działalności w Unii Europejskiej lub na terytorium państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
3. przedsiębiorcę uczestniczącego w dowolnym etapie procesu dostarczania lub udostępniania produktu, jeżeli jego działanie może wpływać na właściwości produktu związane z jego bezpieczeństwem.

Z kolei dystrybutorem w świetle powoływanej ustawy jest przedsiębiorca uczestniczący w dowolnym etapie procesu dostarczania lub udostępniania produktu, którego działalność nie wpływa na właściwości produktu odnoszące się do jego bezpieczeństwa.

Należy również wskazać, że poza producentem odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, na podstawie przepisów szczególnych ponoszą:
1. wytwórca materiału, surowca albo części składowej produktu, chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa konstrukcja produktu lub wskazówki producenta (art. 4495 § 1 k.c.),
2. podmiot podający się za producenta oraz importer (art. 4495 § 2 k.c.)

W oparciu o powyższe wskazać należy, że w obrębie roszczeń z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, przedsiębiorcy w postępowaniu grupowym będą w każdym wypadku stroną pozwaną.

Co jednak istotne to fakt, że mogą oni również występować w charakterze członków grupy, którzy wystąpili z powództwem grupowym. Podkreślić należy, że przepisy regulujące odpowiedzialność za produkt niebezpieczny nie ograniczają się wyłącznie do szkód powstałych w mieniu konsumentów.

Uznać zatem należy, że w sytuacjach, w których przedsiębiorca zakupił produkt niebezpieczny, który następnie wyrządził szkodę w jego mieniu, będzie on uprawniony do dochodzenia odszkodowania w postępowaniu grupowym.

Delikty, czyli czyny niedozwolone

Ostatnią grupę spraw, które mogą być rozpoznawane w postępowaniu grupowym stanowią sprawy z tytułu czynów niedozwolonych, zwanych inaczej deliktami. Odpowiedzialność deliktowa powstaje co do zasady w sytuacji, gdy określony podmiot ze swej winy (zasada winy) wyrządził drugiemu szkodę. Jednakże, kodeks cywilny dopuszcza wystąpienie omawianej odpowiedzialności również w oparciu o zasadę ryzyka, czy też zasadę słuszności. Istotne jest przy tym, aby pomiędzy wystąpieniem szkody, a zdarzeniem, za które odpowiedzialny jest określony podmiot, istniał adekwatny związek przyczynowo-skutkowy.

Szkodę należy rozumieć jako uszczerbek w dobrach chronionych osoby poszkodowanej. Wyróżnia się dwa rodzaje szkód: na osobie oraz na mieniu. W obrębie szkód na osobie wyróżnić można szkody o charakterze majątkowym oraz niemajątkowym.

Podkreślić jednak należy, że z zakresu zastosowaniu ustawy wyłączone zostały sprawy z tytułu ochrony dóbr osobistych, czyli szkody na osobie o charakterze niemajątkowym. Z kolei szkody na mieniu posiadają charakter szkód majątkowych.

Polecamy: Podatek od spadków i darowizn

W obrębie ostatniej grupy spraw wskazać należy, że przedsiębiorcy występować mogą zarówno po stronie pozwanej, jak również w charakterze członków grupy, która dochodzi roszczeń z tytułu odpowiedzialności deliktowej w ramach postępowania grupowego. Równie istotny jest fakt, że grupa 10 osób nie musi składać się wyłącznie z przedsiębiorców. Może to być grupa mieszana.

Podsumowując powyższe rozważania wskazać należy, że ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym umożliwia przedsiębiorcom ochronę ich praw, choć w ograniczonym zakresie. Należy jednak podkreślić, że w większości przypadków, przedsiębiorcy stanowić będą stronę bierną procesu (stronę pozwaną), z uwagi na fakt, że instytucja postępowania grupowego umożliwia dojście do głosu większej liczbie osób, co sprzyja przede wszystkim podjęciu decyzji na wszczęcie postępowania sądowego, zebraniu obfitego materiału dowodowego, jak również obniżeniu kosztów postępowania poprzez ich podział na grupę kilku osób.

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Gdy ogień nie jest przypadkiem. Pożary w punktach handlowo-usługowych

Od stycznia do początku maja 2025 roku straż pożarna odnotowała 306 pożarów w obiektach handlowo-usługowych, z czego aż 18 to celowe podpalenia. Potwierdzony przypadek sabotażu, który doprowadził do pożaru hali Marywilska 44, pokazuje, że bezpieczeństwo pożarowe staje się kluczowym wyzwaniem dla tej branży.

Przedsiębiorcy zyskają nowe narzędzia do analizy rynku. Współpraca GUS i Rzecznika MŚP

Nowe intuicyjne narzędzia analityczne, takie jak Dashboard Regon oraz Dashboard Koniunktura Gospodarcza, pozwolą firmom na skuteczne monitorowanie rynku i podejmowanie trafniejszych decyzji biznesowych.

Firma w Anglii w 2025 roku – czy to się nadal opłaca?

Rok 2025 to czas ogromnych wyzwań dla przedsiębiorców z Polski. Zmiany legislacyjne, niepewne otoczenie podatkowe, rosnąca liczba kontroli oraz nieprzewidywalność polityczna sprawiają, że coraz więcej firm poszukuje bezpiecznych alternatyw dla prowadzenia działalności. Jednym z najczęściej wybieranych kierunków pozostaje Wielka Brytania. Mimo Brexitu, inflacji i globalnych zmian gospodarczych, firma w Anglii to nadal bardzo atrakcyjna opcja dla polskich przedsiębiorców.

Windykacja należności krok po kroku [3 etapy]

Niezapłacone faktury to codzienność, z jaką muszą się mierzyć w swej działalności przedsiębiorcy. Postępowanie windykacyjne obejmuje szereg działań mających na celu ich odzyskanie. Kluczową rolę odgrywa w nim czas. Sprawne rozpoczęcie czynności windykacyjnych zwiększa szanse na skuteczne odzyskanie należności. Windykację możemy podzielić na trzy etapy: przedsądowy, sądowy i egzekucyjny.

REKLAMA

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej. 20 maja 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców

20 maja 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o rozliczenie składki zdrowotnej. Kto musi złożyć dokumenty dotyczące rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2024 r.? Co w przypadku nadpłaty składki zdrowotnej?

Klienci nie płacą za komórki i Internet, operatorzy telekomunikacyjni sami popadają w długi

Na koniec marca w rejestrze widniało niemal 300 tys. osób i firm z przeterminowanymi zobowiązaniami wynikającymi z umów telekomunikacyjnych - zapłata za komórki i Internet. Łączna wartość tych zaległości przekroczyła 1,4 mld zł. Największe obciążenia koncentrują się w stolicy – mieszkańcy Warszawy zalegają z płatnościami na blisko 130 mln zł, w czołówce jest też Kraków, Poznań i Łódź.

Leasing: szykowana jest zmiana przepisów, która dodatkowo ułatwi korzystanie z tej formy finansowania

Branża leasingowa znajduje się obecnie w przededniu zmian legislacyjnych, które jeszcze bardziej ułatwią zawieranie umów. Dziś, by umowa leasingu była ważna, wymagana jest forma pisemna, a więc klient musi złożyć kwalifikowany podpis elektroniczny lub podpisać dokument fizycznie. To jednak już niebawem może się zmienić.

Spółka cywilna – kto jest odpowiedzialny za zobowiązania, kogo pozwać?

Spółka cywilna jest stosunkowo często spotykaną w praktyce formą prowadzenia działalności gospodarczej. Warto wiedzieć, że taka spółka nie ma osobowości prawnej i tak naprawdę nie jest generalnie żadnym samodzielnym podmiotem prawa. Jedynie niektóre ustawy (np. ustawy podatkowe) nadają spółce cywilnej przymiot podmiotu praw i obowiązków. W jaki sposób można pozwać kontrahenta, który prowadzi działalność w formie spółki cywilnej?

REKLAMA

Polskie sklepy internetowe nie wykorzystują możliwości sprzedaży produktów w innych krajach - do zyskania jest wiele

43% sklepów internetowych nie prowadzi sprzedaży zagranicznej, a 40% posiada wyłącznie polską wersję językową. Tracą przez to ogromną możliwość rozwoju, bo w przypadku firm e-handlowych stawiających na globalizację z obrotów poza krajem zyskuje się średnio o 25% wyższe przychody.

Tego zawodu nie zastąpi AI. A które czeka zagłada? Ekspert: Programiści są pierwsi w kolejce

Sztuczna inteligencja na rynku pracy to temat, który budzi coraz większe emocje. W dobie dynamicznego rozwoju technologii jedno jest pewne – wiele profesji czeka poważna transformacja, a niektóre wręcz znikną. Ale są też takie zawody, których AI nie zastąpi – i to raczej nigdy. Jakie branże są najbardziej zagrożone? A gdzie ludzka praca pozostanie niezastąpiona? O tym mówi Jan Oleszczuk - Zygmuntowski z Polskiej Sieci Ekonomii.

REKLAMA