Jakie są skutki błędnego opłacenia pozwu?

Gdy pozew składa przedsiębiorca osobiście

Przedsiębiorca nie reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie traktowany jest w postępowaniu gospodarczym inaczej niż w postępowaniu zwykłym. Zastosowanie do niego ma art. 130 kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, iż jeśli pismo nie zostało należycie opłacone sąd wzywa stronę do uzupełnienia braków. Co ważne, wskazuje wówczas jaka jest właściwa opłata (co jest przydatnym rozwiązaniem, jeśli nie wiemy w jaki sposób opłacić pismo) i daje tygodniowy termin na jej wniesienie. Jeśli powództwo składa podmiot z siedzibą za granicami Polski, termin nie może być krótszy niż miesiąc.

Po upływie terminu wskazanego w zarządzeniu pismo jest zwracane i nie wywołuje żadnych skutków związanych z powództwem (strona może natomiast wnosić o przywrócenie terminu jeśli nie opłaciła pisma nie ze swojej winy). Błędnie opłacony sprzeciw lub zarzuty od nakazu zapłaty sąd odrzuca.

Gdy pismo składa profesjonalny pełnomocnik

Jeśli strona reprezentowana jest przez profesjonalnego pełnomocnika (adwokata lub radcę prawnego), sprawa wygląda trochę inaczej (mimo, że fizycznie opłatę i tak wnosi strona reprezentowana). Zgodnie z art. 1302 kpc nieopłacone właściwie pismo przewodniczący zwraca bez wezwania o uiszczenie opłaty (jeżeli pismo podlega opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu). Pismo można jednak konwalidować (naprawić)- przez wniesienie opłaty w terminie tygodnia od daty otrzymania zarządzenia o zwrocie.

Zobacz: Co powinien wiedzieć pozwany w postępowaniu grupowym?

Problem w tym, że sąd w zarządzeniu nie musi wskazywać jaka jest właściwa opłata (co w przypadku np. nowelizacji przepisów nie zawsze jest jasne) pozostając jedynie przy wskazaniu, iż wniesiona opłata jest błędna.

W przypadku środków zaskarżenia (m.in. apelacji) brak opłaty skutkuje odrzuceniem pisma i jednocześnie skierowaniem przez sąd zawiadomienia do samorządu zawodowego pełnomocnika i wszczęcia postępowania dyscyplinarnego.

Błąd pełnomocnika

Strona działająca przez pełnomocnika ufa, że przedstawi jej rzetelne informacje, w tym m.in. wartość wpisu, numer rachunku sądu itp. Jeśli pełnomocnik źle wskaże wartość wpisu i z tego powodu pozew zostanie zwrócony (lub np. odrzucona zostanie apelacja) – możemy od niego dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych (adwokaci i radcowie prawni są na tą okoliczność ubezpieczeni korporacyjnie).

Zobacz: Kiedy można dochodzić roszczeń w postępowaniu grupowym?

Czym skutkuje zwrócenie pozwu

Pozew zwrócony nie wywołuje żadnych skutków prawnych związanych z jego wniesieniem. Najbardziej doniosłym jest przerwanie biegu przedawnienia. Skutecznie wniesiony pozew (niezależnie od tego, jak zakończy się postępowanie) skutkuje tym, że termin biegu przedawnienia liczony jest od początku. W sytuacji zwrotu pozwu nie ma to miejsca- a jeśli termin jest bliski (np. w stosunkach handlowych pomiędzy przedsiębiorcami wynosi 2 lata) może się okazać, że nie zdążymy
ponownie wytoczyć powództwa.