REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone

Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone. /fot. Fotolia
Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik ponosi szczególną odpowiedzialność za szkodę powstałą w mieniu powierzonym mu przez pracodawcę. Jest to rodzaj surowej odpowiedzialności i charakteryzuje się domniemaniem winy, wobec czego pracodawca nie musi jej udowadniać. Pracownik odpowiada zatem w pełnej wysokości za powstałą szkodę.

Pracownik ma jednak możliwość uwolnienia się od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia (art. 124 § 3 k.p.). Obowiązek udowodnienia braku winy został zatem przerzucony na pracownika.

REKLAMA

Pracownik odpowiada ponadto nie tylko za rzeczywistą stratę, ale także za utracone korzyści pracodawcy. Uzasadnieniem tak surowych przepisów (art. 124 § 1 k.p.) jest szczególny obowiązek pracownika związany z pewnego rodzaju zaufaniem pracodawcy w kwestii powierzonego mu mienia.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Odprowadzanie składek od ozusowanych umów zleceń

REKLAMA

Uregulowanie w Kodeksie pracy materialnej odpowiedzialności pracowników nie wyklucza możliwości odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego – nie wyłączając przepisów o czynach niedozwolonych – jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Dotyczy to tylko kwestii nieunormowanych przepisami prawa pracy, np. solidarności, pomocnictwa, odsetek. Odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego na podstawie art. 300 k.p. włącza wynikające z nich dyspozycje do przepisów prawa pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przy mieniu powierzonym zakład pracy nie ma obowiązku udowodnienia winy pracownika i wystarczy wykazanie szkody. W razie powierzenia pracownikowi mienia z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się wystarczy wykazanie przez zakład pracy, że szkoda jest następstwem nierozliczenia się pracownika (art. 124 § 3 k.p. w związku z art. 127 k.p.). Przepis art. 116 k.p., nakładający na zakład pracy obowiązek wykazania okoliczności uzasadniających odpowiedzialność pracownika, nie ma zastosowania do odpowiedzialności za powierzone mu mienie. Z faktu bowiem, że mienie zostało prawidłowo powierzone, wypływa wniosek, że ujawnione w nim braki są następstwem zaniedbań pracownika. Dlatego, gdy twierdzi on, że szkoda powstała z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialności, to na nim – w tym zakresie – spoczywa ciężar dowodu i jeżeli nie zdoła tego wykazać, ponosi odpowiedzialność materialną za szkodę.

W przypadku wyrządzenia szkody przez pracownika w mieniu mu powierzonym pracodawca nie musi udowadniać winy pracownika.

Aby jednak doszło do surowszej odpowiedzialności pracownika za szkodę w mieniu mu powierzonym, musi dojść do prawidłowego powierzenia tego mienia. W razie sporu to na pracodawcy ciąży obowiązek wykazania, że mienie zostało prawidłowo powierzone, a pracownik nie rozliczył się z niego lub go nie zwrócił, przez co spowodował określoną szkodę.

W razie sporu na pracodawcy ciąży obowiązek wykazania, że mienie zostało prawidłowo powierzone, a pracownik nie rozliczył się z niego lub go nie zwrócił, powodując określoną szkodę.

Przedmiotem odpowiedzialności może być wszelkie mienie powierzone: pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze (art. 124 § 1 k.p.). Katalog mienia powierzonego wymieniony w Kodeksie pracy nie jest zamknięty, dlatego należy przyjąć, że każde mienie, które może być powierzone pracownikowi, stanowi podstawę dochodzenia roszczenia przez pracodawcę w razie szkody.

Czy pracodawca może wymagać prywatnego maila od pracownika?

Pracodawcy coraz częściej korzystają z możliwości powierzenia mienia pracownikom z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się, chcąc mieć pewność, że w przypadku szkody odzyskają całą rekompensatę. Jednak powierzenie mienia powinno mieć miejsce głównie w stosunku do pracowników zatrudnianych na stanowiskach związanych z odpowiedzialnością materialną, np. magazyniera, sprzedawcy, handlowca itp., a także na stanowiskach związanych np. z używaniem odzieży ochronnej.

Powierzenie mienia następuje przez sporządzenie spisu z natury, sprawdzenie jego ilości i jakości.

Odpowiedzialność za mienie powierzone może być:

  • indywidualna – gdy mienie zostaje powierzone 1 pracownikowi, lub
  • wspólna – gdy mienie zostaje powierzone co najmniej 2 pracownikom na podstawie umowy o wspólnej odpowiedzialności materialnej.

Powierzając pracownikowi mienie z obowiązkiem wyliczenia się, bez znaczenia pozostaje podpisanie przez pracownika oświadczenia. Służy ono jedynie celom dowodowym. Pracownik ponosi bowiem odpowiedzialność za mienie powierzone od chwili prawidłowego przekazania mu tego mienia z obowiązkiem zwrotu lub rozliczenia się. Nieco inaczej wygląda to przy odpowiedzialności łącznej kilku pracowników.

Wzór powierzenia pracownikowi mienia

Odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji

Wszelkie warunki formalne, jakie powinny być spełnione w celu objęcia pracownika odpowiedzialnością za mienie powierzone, zostały uregulowane w rozporządzeniach:

  • dla pracowników odpowiedzialnych indywidualnie – w rozporządzeniu z 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 662; dalej: rozporządzenie o odpowiedzialności za szkodę),
  • dla wspólnej odpowiedzialności kilku pracowników – w rozporządzeniu z 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 663, dalej: rozporządzenie o wspólnej odpowiedzialności).

Odpowiedzialność za mienie powierzone może być również zastosowana do osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, np. zlecenia lub o dzieło, na podstawie zgodnego oświadczenia stron.

REKLAMA

Mimo że odpowiedzialność pracownika za szkody w mieniu powierzonym z reguły wiąże się z jego pełną odpowiedzialnością, nie oznacza to, że ze względu na szczególne okoliczności odszkodowanie nie może zostać obniżone. Dotyczy to sytuacji, gdy pracownik miał utrudnione sprawowanie nadzoru nad rzeczą powierzoną, np. wskutek złego zabezpieczenia pomieszczeń, przez co dostęp do mienia miały również inne osoby.

Przedstawiciel handlowy firmy Rosomak Sp. z o.o. Józef M. pozostawił powierzony mu samochód przed wejściem do sklepu, w którym dokonywał prezentacji towaru. W tym czasie doszło do kradzieży samochodu, a nieznani sprawcy odjechali, zanim Józef M. zdążył zareagować. Ponieważ kradzież samochodu jest okolicznością niezależną od Józefa M., będzie on odpowiadał za szkodę jedynie w takim zakresie, w jakim przyczynił się do jej powstania. W tym przypadku nie można Józefowi M. zarzucić niewykonania lub nienależytego wykonania pieczy nad powierzonym mu mieniem, gdyż prawidłowo zamknął samochód i włączył alarm. Gdyby jednak Józef M. zapomniał zamknąć samochód lub nie włączył alarmu, to można byłoby przyjąć, że przyczyniłby się do powstania szkody i mógłby być obciążony przynajmniej częściowym odszkodowaniem.

Pracownik może uwolnić się od odpowiedzialności w całości lub w części, gdy wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych. Użyty w art. 124 § 3 k.p. zwrot „w szczególności” świadczy o tym, że wszystkie obiektywne okoliczności, które doprowadziły do powstania szkody, mogą uzasadniać zwolnienie pracownika od odpowiedzialności materialnej.

Pracownik może uwolnić się także od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną w mieniu powierzonym, gdy faktyczna szkoda nie jest wynikiem nierozliczenia się pracownika z powierzonego mienia.

Hanna R. jest akwizytorem w firmie handlowej. Do jej zadań należy pozyskiwanie klientów i sprzedaż produktów firmy. Hanna R. pojechała z zestawem pokazowych produktów do umówionego wcześniej klienta. Ten po prezentacji postanowił je kupić, jednak poprosił o przesłanie faktury pocztą oraz o odroczenie terminu płatności. Hanna R. pozostawiła towar u klienta i wróciła do siedziby firmy z danymi klienta do wystawienia faktury. Ten jednak odesłał fakturę, informując, że żadnego towaru nie otrzymał. Pracodawca zażądał od Hanny R. zapłaty odszkodowania. Pracownica zaprzeczyła twierdzeniu, że klient nie otrzymał prezentowanego towaru i zwróciła się o rozstrzygnięcie do sądu. Klient został wezwany na świadka i zeznał, że rzeczywiście towar zatrzymał, ale ponieważ rozmyślił się, kazał swojemu pracownikowi odesłać go do firmy, w której pracowała Hanna R. Jak się okazało, pracownik nierzetelnego klienta nie zrobił tego, dlatego sąd przychylił się do pozwu Hanny R. i uznał, że szkoda pracodawcy powstała z faktu niezwrócenia towaru (lub zapłaty za niego), a nie z faktu nierozliczenia się przez Hannę R. z powierzonego jej towaru.

Niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy – prawa pracownika

PODSTAWA PRAWNA:

  • art. 231, art. 55 § 11, art. 100, art. 1011–1012, art. 1035, art. 114–127, art. 292–293, art. 295, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. DzU z 2014 r. poz. 208),
  • art. 361, art. 363 § 2, art. 417–421, art. 425, art. 430, art. 4421 § 1 i 2, art. 474, art. 876, art. 878 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (j.t. DzU z 2014 r. poz. 121),
  • art. 16 § 1, art. 17 pkt 4, art. 194 § 3, art. 461 § 1, art. 4841, art. 485, art. 491, art. 4971–498, art. 502 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (j.t. DzU z 2014 r. poz. 101; ost. zm. DzU z 2014 r. poz. 379),
  • art. 101–104 ustawy z 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (DzU nr 37, poz. 282; ost. zm. DzU z 2012 r. poz. 1529),
  • § 3 rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289; ost. zm. DzU z 2003 r. nr 230, poz. 2292),
  • § 2–9 rozporządzenia z 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 662),
  • § 1–19 rozporządzenia z 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 663),
  • art. 19 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (DzU nr 166, poz. 1608; ost. zm. DzU z 2009 r. nr 221, poz. 1737).

Więcej na ten temat przeczytasz w Serwisie Prawno-Pracowniczym. Sprawdź!

Autorzy: Dorota Brzeszczak - Zagrodzka, Sebastian Kryczka

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA