REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone

Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone. /fot. Fotolia
Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik ponosi szczególną odpowiedzialność za szkodę powstałą w mieniu powierzonym mu przez pracodawcę. Jest to rodzaj surowej odpowiedzialności i charakteryzuje się domniemaniem winy, wobec czego pracodawca nie musi jej udowadniać. Pracownik odpowiada zatem w pełnej wysokości za powstałą szkodę.

Pracownik ma jednak możliwość uwolnienia się od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia (art. 124 § 3 k.p.). Obowiązek udowodnienia braku winy został zatem przerzucony na pracownika.

REKLAMA

Pracownik odpowiada ponadto nie tylko za rzeczywistą stratę, ale także za utracone korzyści pracodawcy. Uzasadnieniem tak surowych przepisów (art. 124 § 1 k.p.) jest szczególny obowiązek pracownika związany z pewnego rodzaju zaufaniem pracodawcy w kwestii powierzonego mu mienia.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Odprowadzanie składek od ozusowanych umów zleceń

REKLAMA

Uregulowanie w Kodeksie pracy materialnej odpowiedzialności pracowników nie wyklucza możliwości odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego – nie wyłączając przepisów o czynach niedozwolonych – jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Dotyczy to tylko kwestii nieunormowanych przepisami prawa pracy, np. solidarności, pomocnictwa, odsetek. Odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego na podstawie art. 300 k.p. włącza wynikające z nich dyspozycje do przepisów prawa pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przy mieniu powierzonym zakład pracy nie ma obowiązku udowodnienia winy pracownika i wystarczy wykazanie szkody. W razie powierzenia pracownikowi mienia z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się wystarczy wykazanie przez zakład pracy, że szkoda jest następstwem nierozliczenia się pracownika (art. 124 § 3 k.p. w związku z art. 127 k.p.). Przepis art. 116 k.p., nakładający na zakład pracy obowiązek wykazania okoliczności uzasadniających odpowiedzialność pracownika, nie ma zastosowania do odpowiedzialności za powierzone mu mienie. Z faktu bowiem, że mienie zostało prawidłowo powierzone, wypływa wniosek, że ujawnione w nim braki są następstwem zaniedbań pracownika. Dlatego, gdy twierdzi on, że szkoda powstała z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialności, to na nim – w tym zakresie – spoczywa ciężar dowodu i jeżeli nie zdoła tego wykazać, ponosi odpowiedzialność materialną za szkodę.

W przypadku wyrządzenia szkody przez pracownika w mieniu mu powierzonym pracodawca nie musi udowadniać winy pracownika.

Aby jednak doszło do surowszej odpowiedzialności pracownika za szkodę w mieniu mu powierzonym, musi dojść do prawidłowego powierzenia tego mienia. W razie sporu to na pracodawcy ciąży obowiązek wykazania, że mienie zostało prawidłowo powierzone, a pracownik nie rozliczył się z niego lub go nie zwrócił, przez co spowodował określoną szkodę.

W razie sporu na pracodawcy ciąży obowiązek wykazania, że mienie zostało prawidłowo powierzone, a pracownik nie rozliczył się z niego lub go nie zwrócił, powodując określoną szkodę.

Przedmiotem odpowiedzialności może być wszelkie mienie powierzone: pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze (art. 124 § 1 k.p.). Katalog mienia powierzonego wymieniony w Kodeksie pracy nie jest zamknięty, dlatego należy przyjąć, że każde mienie, które może być powierzone pracownikowi, stanowi podstawę dochodzenia roszczenia przez pracodawcę w razie szkody.

Czy pracodawca może wymagać prywatnego maila od pracownika?

Pracodawcy coraz częściej korzystają z możliwości powierzenia mienia pracownikom z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się, chcąc mieć pewność, że w przypadku szkody odzyskają całą rekompensatę. Jednak powierzenie mienia powinno mieć miejsce głównie w stosunku do pracowników zatrudnianych na stanowiskach związanych z odpowiedzialnością materialną, np. magazyniera, sprzedawcy, handlowca itp., a także na stanowiskach związanych np. z używaniem odzieży ochronnej.

Powierzenie mienia następuje przez sporządzenie spisu z natury, sprawdzenie jego ilości i jakości.

Odpowiedzialność za mienie powierzone może być:

  • indywidualna – gdy mienie zostaje powierzone 1 pracownikowi, lub
  • wspólna – gdy mienie zostaje powierzone co najmniej 2 pracownikom na podstawie umowy o wspólnej odpowiedzialności materialnej.

Powierzając pracownikowi mienie z obowiązkiem wyliczenia się, bez znaczenia pozostaje podpisanie przez pracownika oświadczenia. Służy ono jedynie celom dowodowym. Pracownik ponosi bowiem odpowiedzialność za mienie powierzone od chwili prawidłowego przekazania mu tego mienia z obowiązkiem zwrotu lub rozliczenia się. Nieco inaczej wygląda to przy odpowiedzialności łącznej kilku pracowników.

Wzór powierzenia pracownikowi mienia

Odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji

Wszelkie warunki formalne, jakie powinny być spełnione w celu objęcia pracownika odpowiedzialnością za mienie powierzone, zostały uregulowane w rozporządzeniach:

  • dla pracowników odpowiedzialnych indywidualnie – w rozporządzeniu z 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 662; dalej: rozporządzenie o odpowiedzialności za szkodę),
  • dla wspólnej odpowiedzialności kilku pracowników – w rozporządzeniu z 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 663, dalej: rozporządzenie o wspólnej odpowiedzialności).

Odpowiedzialność za mienie powierzone może być również zastosowana do osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, np. zlecenia lub o dzieło, na podstawie zgodnego oświadczenia stron.

REKLAMA

Mimo że odpowiedzialność pracownika za szkody w mieniu powierzonym z reguły wiąże się z jego pełną odpowiedzialnością, nie oznacza to, że ze względu na szczególne okoliczności odszkodowanie nie może zostać obniżone. Dotyczy to sytuacji, gdy pracownik miał utrudnione sprawowanie nadzoru nad rzeczą powierzoną, np. wskutek złego zabezpieczenia pomieszczeń, przez co dostęp do mienia miały również inne osoby.

Przedstawiciel handlowy firmy Rosomak Sp. z o.o. Józef M. pozostawił powierzony mu samochód przed wejściem do sklepu, w którym dokonywał prezentacji towaru. W tym czasie doszło do kradzieży samochodu, a nieznani sprawcy odjechali, zanim Józef M. zdążył zareagować. Ponieważ kradzież samochodu jest okolicznością niezależną od Józefa M., będzie on odpowiadał za szkodę jedynie w takim zakresie, w jakim przyczynił się do jej powstania. W tym przypadku nie można Józefowi M. zarzucić niewykonania lub nienależytego wykonania pieczy nad powierzonym mu mieniem, gdyż prawidłowo zamknął samochód i włączył alarm. Gdyby jednak Józef M. zapomniał zamknąć samochód lub nie włączył alarmu, to można byłoby przyjąć, że przyczyniłby się do powstania szkody i mógłby być obciążony przynajmniej częściowym odszkodowaniem.

Pracownik może uwolnić się od odpowiedzialności w całości lub w części, gdy wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych. Użyty w art. 124 § 3 k.p. zwrot „w szczególności” świadczy o tym, że wszystkie obiektywne okoliczności, które doprowadziły do powstania szkody, mogą uzasadniać zwolnienie pracownika od odpowiedzialności materialnej.

Pracownik może uwolnić się także od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną w mieniu powierzonym, gdy faktyczna szkoda nie jest wynikiem nierozliczenia się pracownika z powierzonego mienia.

Hanna R. jest akwizytorem w firmie handlowej. Do jej zadań należy pozyskiwanie klientów i sprzedaż produktów firmy. Hanna R. pojechała z zestawem pokazowych produktów do umówionego wcześniej klienta. Ten po prezentacji postanowił je kupić, jednak poprosił o przesłanie faktury pocztą oraz o odroczenie terminu płatności. Hanna R. pozostawiła towar u klienta i wróciła do siedziby firmy z danymi klienta do wystawienia faktury. Ten jednak odesłał fakturę, informując, że żadnego towaru nie otrzymał. Pracodawca zażądał od Hanny R. zapłaty odszkodowania. Pracownica zaprzeczyła twierdzeniu, że klient nie otrzymał prezentowanego towaru i zwróciła się o rozstrzygnięcie do sądu. Klient został wezwany na świadka i zeznał, że rzeczywiście towar zatrzymał, ale ponieważ rozmyślił się, kazał swojemu pracownikowi odesłać go do firmy, w której pracowała Hanna R. Jak się okazało, pracownik nierzetelnego klienta nie zrobił tego, dlatego sąd przychylił się do pozwu Hanny R. i uznał, że szkoda pracodawcy powstała z faktu niezwrócenia towaru (lub zapłaty za niego), a nie z faktu nierozliczenia się przez Hannę R. z powierzonego jej towaru.

Niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy – prawa pracownika

PODSTAWA PRAWNA:

  • art. 231, art. 55 § 11, art. 100, art. 1011–1012, art. 1035, art. 114–127, art. 292–293, art. 295, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. DzU z 2014 r. poz. 208),
  • art. 361, art. 363 § 2, art. 417–421, art. 425, art. 430, art. 4421 § 1 i 2, art. 474, art. 876, art. 878 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (j.t. DzU z 2014 r. poz. 121),
  • art. 16 § 1, art. 17 pkt 4, art. 194 § 3, art. 461 § 1, art. 4841, art. 485, art. 491, art. 4971–498, art. 502 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (j.t. DzU z 2014 r. poz. 101; ost. zm. DzU z 2014 r. poz. 379),
  • art. 101–104 ustawy z 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (DzU nr 37, poz. 282; ost. zm. DzU z 2012 r. poz. 1529),
  • § 3 rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289; ost. zm. DzU z 2003 r. nr 230, poz. 2292),
  • § 2–9 rozporządzenia z 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 662),
  • § 1–19 rozporządzenia z 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 663),
  • art. 19 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (DzU nr 166, poz. 1608; ost. zm. DzU z 2009 r. nr 221, poz. 1737).

Więcej na ten temat przeczytasz w Serwisie Prawno-Pracowniczym. Sprawdź!

Autorzy: Dorota Brzeszczak - Zagrodzka, Sebastian Kryczka

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązek sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w Polsce: wyzwania i możliwości dla firm

Obowiązek sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju dotyczy dużych podmiotów oraz notowanych małych i średnich przedsiębiorstw. Firmy muszą działać w duchu zrównoważonego rozwoju. Jakie zmiany w pakiecie Omnibus mogą wejść w życie?

Nowa funkcja Google: AI Overviews. Czy zagrozi polskim firmom i wywoła spadki ruchu na stronach internetowych?

Po latach dominacji na rynku wyszukiwarek Google odczuwa coraz większą presję ze strony takich rozwiązań, jak ChatGPT czy Perplexity. Dzięki SI internauci zyskali nowe możliwości pozyskiwania informacji, lecz gigant z Mountain View nie odda pola bez walki. AI Overviews – funkcja, która właśnie trafiła do Polski – to jego kolejna próba utrzymania cyfrowego monopolu. Dla firm pozyskujących klientów dzięki widoczności w internecie, jest ona powodem do niepokoju. Czy AI zacznie przejmować ruch, który dotąd trafiał na ich strony? Ekspert uspokaja – na razie rewolucji nie będzie.

Coraz więcej postępowań restrukturyzacyjnych. Ostatnia szansa przed upadłością

Branża handlowa nie ma się najlepiej. Ale przed falą upadłości ratuje ją restrukturyzacja. Przez dwa pierwsze miesiące 2025 r. w porównaniu do roku ubiegłego, odnotowano już 40% wzrost postępowań restrukturyzacyjnych w sektorze spożywczym i 50% wzrost upadłości w handlu odzieżą i obuwiem.

Ostatnie lata to legislacyjny rollercoaster. Przedsiębiorcy oczekują deregulacji, ale nie hurtowo

Ostatnie lata to legislacyjny rollercoaster. Przedsiębiorcy oczekują deregulacji i pozytywnie oceniają większość zmian zaprezentowanych przez Rafała Brzoskę. Deregulacja to tlen dla polskiej gospodarki, ale nie można jej przeprowadzić hurtowo.

REKLAMA

Ekspansja zagraniczna w handlu detalicznym, a zmieniające się przepisy. Jak przygotować systemy IT, by uniknąć kosztownych błędów?

Według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego (Tygodnik Gospodarczy PIE nr 34/2024) co trzecia firma działająca w branży handlowej prowadzi swoją działalność poza granicami naszego kraju. Większość organizacji docenia możliwości, które dają międzynarodowe rynki. Potwierdzają to badania EY (Wyzwania polskich firm w ekspansji zagranicznej), zgodnie z którymi aż 86% polskich podmiotów planuje dalszą ekspansję zagraniczną. Przygotowanie do wejścia na nowe rynki obejmuje przede wszystkim kwestie związane ze szkoleniami (47% odpowiedzi), zakupem sprzętu (45%) oraz infrastrukturą IT (43%). W przypadku branży retail dużą rolę odgrywa integracja systemów fiskalnych z lokalnymi regulacjami prawnymi. O tym, jak firmy mogą rozwijać międzynarodowy handel detaliczny bez obaw oraz o kompatybilności rozwiązań informatycznych, opowiadają eksperci INEOGroup.

Leasing w podatkach i optymalizacja wykupu - praktyczne informacje

Leasing od lat jest jedną z najpopularniejszych form finansowania środków trwałych w biznesie. Przedsiębiorcy chętnie korzystają z tej opcji, ponieważ pozwala ona na rozłożenie kosztów w czasie, a także oferuje korzyści podatkowe. Warto jednak pamiętać, że zarówno leasing operacyjny, jak i finansowy podlegają różnym regulacjom podatkowym, które mogą mieć istotne znaczenie dla rozliczeń firmy. Dodatkowo, wykup przedmiotu leasingu niesie ze sobą określone skutki podatkowe, które warto dobrze zaplanować.

Nie czekaj na cyberatak. Jakie kroki podjąć, aby być przygotowanym?

Czy w dzisiejszych czasach każda organizacja jest zagrożona cyberatakiem? Jak się chronić? Na co zwracać uwagę? Na pytania odpowiadają: Paweł Kulpa i Robert Ługowski - Cybersecurity Architect, Safesqr.

Jak założyć spółkę z o.o. przez S24?

Rejestracja spółki z o.o. przez system S24 w wielu przypadkach jest najlepszą metodą zakładania spółki, ze względu na ograniczenie kosztów, szybkość (np. nie ma konieczności umawiania spotkań z notariuszem) i możliwość działania zdalnego w wielu sytuacjach. Mimo tego, że funkcjonowanie systemu s24 wydaje się niezbyt skomplikowane, to jednak zakładanie spółki wymaga posiadania pewnej wiedzy prawnej.

REKLAMA

Ustawa wiatrakowa 2025 przyjęta: 500 metrów odległości wiatraków od zabudowań

Ustawa wiatrakowa 2025 została przyjęta przez rząd. Przedsiębiorcy, szczególnie województwa zachodniopomorskiego, nie kryją zadowolenia. Wymaganą odległość wiatraków od zabudowań zmniejsza się do 500 metrów.

Piękny umysł. Jakie możliwości poznania preferencji zachowań człowieka daje PRISM Brain Mapping?

Od wielu lat neuronauka znajduje zastosowanie nie tylko w medycynie, lecz także w pracy rozwojowej – indywidualnej i zespołowej. Doskonałym przykładem narzędzia diagnostycznego, którego metodologia jest zbudowana na wiedzy o mózgu, jest PRISM Brain Mapping. Uniwersalność i dokładność tego narzędzia pozwala na jego szerokie wykorzystanie w obszarze HR.

REKLAMA