Jakie są prawdy i mity na temat polis inwestycyjnych?

Wśród dostępnych produktów inwestycyjnych pojawiły się:
• Ubezpieczenie na życie i dożycie,
• Ubezpieczenie na życie z funduszem inwestycyjnym.

Z czasem polisy na życie z funduszem inwestycyjnym wyparły polisy na życie i dożycie. Te pierwsze najpierw oferowano w wersjach „samodzielnych” – fundusz lub fundusze były zarządzane samodzielnie przez towarzystwa ubezpieczeń, rzadziej funkcję zarządzającego pełnił zewnętrzny asset manager. Obecnie coraz częściej firmy ubezpieczeniowe dołączają do polis fundusze „zewnętrzne”, m.in. zarządzane przez krajowe towarzystwa funduszy inwestycyjnych.

Przełom w funkcjonowaniu tego segmentu rynku nastąpił wraz z reformą emerytalną z 1999 roku. Od tamtej pory polisy inwestycyjne zaczęły bezpośrednio konkurować z ofertą TFI.

W Polsce polisy inwestycyjne stanowiły już trzecią co do wielkości grupę wśród ubezpieczeń na życie w 1997 roku. Na początku XXI wieku ich udział w rynku zwiększył się do ponad 50% wszystkich umów, zawierających ubezpieczenia na życie. W 2007 roku składki z tytułu „polis inwestycyjnych” stanowiły 45% składek.

Firma Mercer Polska dokonała analizy standardowych zapisów ogólnych warunków ubezpieczeń, oferowanych przez wiodących ubezpieczycieli, przy czym w badaniu skupiono się na analizie produktów ubezpieczeniowych z punktu widzenia konstrukcji części inwestycyjnej. Nie uwzględniono warunków w części ochronnej, takich jak wysokość sum ubezpieczenia, zakres ochrony czy wyłączenia. W efekcie pod lupę zostały wzięte programy ubezpieczeniowo-inwestycyjne, tworzone przede wszystkim z myślą o długoterminowym oszczędzaniu, np. o charakterze „polis emerytalnych”.

Przeczytaj również: Jakie były wyniki funduszy akcji zagranicznych w styczniu 2011?

Składki, przekazywane do ubezpieczycieli, są pomniejszane o kilka do kilkunastu procent. Mechanizm ten towarzystwa ubezpieczeń nazywają alokacją składek. Ponadto firmy pobierają szereg dodatkowych opłat, nierzadko w formie umorzenia jednostek. Funkcjonują one pod różnymi nazwami, takimi jak: dystrybucyjna, za zarządzanie, operacyjna, od wypłaty, za przeniesienie środków pomiędzy funduszami, od wypłaty, itd. Taka opłata nie obciąża wówczas aktywów ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, co pozwala wykazać się odpowiednio wysoką stopą zwrotu, zmniejsza natomiast wartość środków zgromadzonych przez inwestora – w efekcie występuje mniej jednostek, choć jednostkowa wartość nie maleje. W związku z tym porównywanie stóp zwrotu funduszy inwestycyjnych (zarządzanych przez TFI) i ubezpieczeniowych nie daje rzeczywistej informacji na temat efektywnej rentowności, wynikającej z działalności inwestycyjnej. Zyski ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych mogą być wysokie, choć rzeczywista wartość środków, zgromadzonych przez właściciela polisy, na skutek mniejszej liczby posiadanych przez niego jednostek maleje.