Czy można ogłosić zamówienie na towary etyczne?

Ponieważ ograniczałoby dostęp do zamówienia publicznego produktom, które nie mają certyfikatu, ale spełniają podobne standardy zrównoważonego handlu.

Jest to zasada ogólna, która odnosi się nie tylko do etykiet etycznego handlu, ale do wszystkich etykiet, które wymagają uprzedniego uzyskania certyfikatu przez podmioty gospodarcze lub przez ich produkty. Podobnie instytucja zamawiająca, która chce kupić bioprodukty, nie może żądać specjalnej etykiety „eko”, ale może poprosić w dokumentacji przetargowej o zgodność z określonymi kryteriami rolnictwa biologicznego.

Wymagania dotyczące zrównoważonego rozwoju można zamieścić w specyfikacjach technicznych przetargu publicznego przy założeniu, że kryteria te są powiązane z przedmiotem danego zamówienia i zapewniają zgodność z innymi stosownymi przepisami UE dotyczącymi zamówień publicznych, a także z zasadami równego traktowania i przejrzystości.

Instytucja zamawiająca, która chce nabyć etyczne towary handlowe, może to zrobić poprzez zdefiniowanie w specyfikacjach technicznych towarów odpowiednich kryteriów zrównoważonego rozwoju. Po określeniu przedmiotu zamówienia publicznego (jaki ogólny rodzaj produktów należy kupić) instytucja zamawiająca może zdefiniować specyfikacje techniczne tych produktów. Wymagania muszą jednak odnosić się do cech charakterystycznych albo osiągów produktów (takich jak np. wykonanie z surowców wtórnych) lub do procesu wytwarzania tych produktów (np. hodowla organiczna).

W specyfikacjach technicznych nie można uwzględniać wymagań związanych z warunkami pracy osób zaangażowanych w proces wytwarzania produktów, które mają być zakupione, gdyż nie należą one do specyfikacji technicznych w rozumieniu dyrektyw dotyczących zamówień publicznych. Pod pewnymi warunkami można je jednak zamieścić w klauzulach dotyczących wykonania zamówienia.

Polecamy: Jak stosować warianty przy zamówieniach publicznych?

Instytucje zamawiające, które zamierzają nabyć etyczne towary handlowe, nie powinny po prostu „wycinać i wklejać” do specyfikacji technicznych swoich zakupów wszystkich specyfikacji technicznych dotyczących etykiety/certyfikatu etycznego handlu ani tym bardziej wskazywać konkretnej etykiety czy certyfikatu. Mogą natomiast przejrzeć wszystkie kryteria cząstkowe warunkujące nadanie etykiety lub certyfikatu etycznego handlu i wykorzystać tylko te z nich, które są powiązane z przedmiotem ich zakupów.

Instytucje zamawiające mogą określić, które etykiety lub certyfikaty etycznego handlu wydają się spełniać te kryteria, ale muszą także zawsze dopuszczać inne środki potwierdzające spełnienie żądanych kryteriów. Oferenci powinni mieć możliwość udowodnienia zgodności ze zdefiniowanymi wymaganiami albo poprzez okazanie stosownych etykiet/certyfikatów etycznego handlu albo w inny sposób.

Kryteria zrównoważonego rozwoju (w tym kryteria społeczne) można także włączyć do warunków wykonania zamówienia przy założeniu, że są one powiązane z wykonaniem danego zamówienia (np. wynagrodzenie minimalne i godziwe warunki zatrudnienia dla pracowników  zaangażowanych w wykonanie zamówienia) oraz są zgodne mutatis mutandis (czyli po dokonaniu niezbędnych zmian) z innymi wymaganiami wspomnianymi w punkcie powyżej i, bardziej ogólnie, z warunkami określonymi w części niniejszego Przewodnika pt. „Zasady formułowania klauzul dotyczących wykonania zamówienia”.

Jeśli instytucja zamawiająca chce kupić etyczną handlowo kawę lub owoce, może na przykład zamieścić w warunkach dotyczących realizacji zamówienia klauzulę wymagającą od dostawcy zapłacenia producentom ceny umożliwiającej im pokrycie kosztów zrównoważonej produkcji, takich jak koszty godnych płac i warunków zatrudnienia pracowników, przyjaznych dla środowiska metod produkcji oraz usprawnień procesu produkcyjnego i poprawy warunków pracy.

Polecamy: serwis Leasing

Źródło: Komisja Europejska