Jeden podmiot w wielu ofertach przetargowych – czy to dopuszczalne ?

Na wstępie należy przytoczyć regulacje prawne w tym zakresie wynikające z ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2004 Nr 19 poz. 177 z późn. zm.). Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 82 ust. 1 „wykonawca może złożyć jedną ofertę.” Z powyższym artykułem koreluje art. 89 ust. 1 pkt. 1 ustawy PZP, który mówi, że zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli ta jest niezgodna z ustawą, a za taką można uznać ofertę/oferty złożone przez jednego wykonawcę, gdyż złożenie dwóch lub więcej ofert przez jednego wykonawcę narusza przepis art. 82 ust. 1.

Jak jednak należy podejść do tematu, gdy jedna oferta będzie złożona przez samodzielnego wykonawcę, zaś druga przez np. spółkę cywilną (a więc w gruncie rzeczy przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia), której wspólnikiem będzie również ten sam wykonawca?

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

W dużym uproszczeniu stwierdzić należy, iż sytuacja taka jest analogiczna do tej, gdyby dwie oferty zostały złożone przez jednego oferenta. Zatem w opisanej sytuacji złożenie takich ofert stanowiłoby, pomimo innej konfiguracji prawnej, złożenie ofert przez tego samego  wykonawcę, co w konsekwencji prowadziłoby do odrzucenia oferty/ofert. Powyższe dotyczy także sytuacji, w której w postępowaniu przetargowym jeden wykonawca ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego jako uczestnik dwóch konsorcjów.

Należy w tym miejscu również wspomnieć, iż oprócz naruszenia art. 82 ust. 1 ustawy PZP, złożenie takich ofert stanowi czyn nieuczciwej konkurencji mogący skutkować odrzuceniem ofert przez zamawiającego na mocy art. 89 ust. 1 pkt. 3.

Unieważnienie postępowania spowodowane wykluczeniem jedynego oferenta

Powyższe zdecydowanie potwierdzają orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej. Jednym z takich wyroków jest wyrok KIO 121/10; KIO 122/10; KIO 123/10, w którego uzasadnieniu Izba podniosła, że:

Ustawa nie tylko nie przyznaje konsorcjum wykonawców odrębnej podmiotowości prawnej (osobowości prawnej, zdolności sądowej, etc…) ale w ogóle tego typu terminem się nie posługuje, a jego używanie w obrocie i języku prawniczym jest jedynie pewnym zwyczajowo przyjętym skrótem myślowym dla określenia wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie, o których mowa w art. 23 Pzp. W świetle powyżej konstatacji wydaje się notoryjne, że zarówno oferta złożona przez wykonawcę samodzielnie i oferta złożona przezeń wraz z innymi wykonawcami, w znaczeniu przedmiotowym (zobowiązaniowym) pozostają jego ofertami. Jedyną różnicą jest tutaj fakt, iż z tytułu złożenia pierwszej oferty wykonawca będzie zobowiązany samodzielnie natomiast w przypadku oferty wspólnej wraz z innymi wykonawcami. Jednakże ciągle pozostają to dwa oświadczenia woli (oferty) złożone przez wykonawcę w tym samym postępowaniu.

Powyższe nie ma związku z oceną, iż do wnoszenia środków ochrony prawnej uprawnione są jedynie wszystkie podmioty, które złożyły wspólną ofertę, tzn. wszystkie takie podmioty muszą działać łącznie. W żadnym razie nie zmienia to faktu, iż wykonawca, który w postępowaniu złożył ofertę w składzie dwóch różnych konsorcjów albo złożył ofertę samodzielnie i jednocześnie drugą ofertę wraz z innymi wykonawcami, złożył dwie oferty w postępowaniu. 
Na marginesie Izba wskazuje, iż stanowisko przeciwne prowadziłoby do możliwości masowego obchodzenia zakazu składania więcej niż jednej oferty sformułowanego w art. 82 ust. 1 Pzp.

Oferty konkurencyjne złożone przez małżonków

---

Warto w tym miejscu przywołać również inny wyrok KIO 1542/12, w którym Izba odniosła się do kwestii składania ofert przez tego samego wykonawcę. W uzasadnieniu można przeczytać, iż: „w konsekwencji stroną umowy są wszyscy uczestnicy konsorcjum. Podobną sytuację prawną przedstawia spółka cywilna, która na gruncie prawa cywilnego nie jest podmiotem praw i obowiązków odrębnych od wspólników, a jedynie wielostronnym stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wspólników. W związku z tym wspólników spółki cywilnej należy traktować jak wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Udział tego samego podmiotu w wielu ofertach składanych wraz z innymi podmiotami wspólnie ubiegającymi się o udzielenie zamówienia publicznego, tj. jako uczestnik konsorcjum i jako wspólnik spółki cywilnej, należy rozumieć jako złożenie dwóch ofert w tym samym postępowaniu. (…)

Podkreślić należy, że spółka cywilna jest stosunkiem zobowiązaniowym łączącym jej wspólników. W obrocie prawnym występują więc wspólnicy spółki cywilnej, a sama spółka nie jest podmiotem praw i obowiązków, nie może zatem składać oświadczeń woli. W konsekwencji, oświadczenie woli jakim jest złożenie oferty, jest składane nie przez spółkę cywilną, a przez jej wspólników – wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Również wspólnicy, a nie spółka, mogą być stroną przyszłej umowy o zamówienie publiczne.

Powyższa analiza prowadzi zatem to jednoznacznego wniosku, iż niedopuszczalny jest udział tego samego podmiotu w wielu ofertach składanych wraz z innymi podmiotami wspólnie ubiegającymi się o udzielenie zamówienia publicznego, tj. np. jako uczestnik konsorcjum i jako samodzielny wykonawca oraz jako członek konsorcjum oraz jako wspólnik spółki cywilnej.

Rażąco niska cena składników oferty w kontekście zamówienia publicznego