REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Nadzór i kontrola w spółce z o.o. - porada

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kioskprawny.pl
Kancelaria prawnicza
W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.
W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.

REKLAMA

REKLAMA

Pojęcia kontrola i nadzór używane są zamiennie, mimo że niosą za sobą inną treść. Różnice doskonale widać na przykładzie spółki z o.o., gdzie można rozróżnić uprawnienia kontrolne, przysługując wspólnikom, komisji rewizyjnej, a także radzie nadzorczej, jak i uprawnienia w zakresie nadzoru, w które wyposażona jest rada nadzorcza.

Przez uprawnienia kontrolne należy rozumieć możliwość żądania informacji i wyjaśnień. Nadzór zaś obejmuje – poza uprawnieniami kontrolnymi – także możliwość podejmowania decyzji, które wiążą kontrolowanego.

REKLAMA

Kontrola w spółce z o.o.

  • Uprawnienia kontrolne wspólników.

REKLAMA

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaliczana jest do spółek kapitałowych. Ma jednak pewne elementy charakterystyczne dla spółek osobowym. Należy do nich przysługujące wspólnikom prawo indywidualnej kontroli spraw spółki. Wynika ono z art. 212. § 1 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. W tym celu wspólnik lub wspólnik z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu. 

W związku z tym wspólnik, który ze względu na brak wiedzy z zakresu rachunkowości lub prawa nie jest w stanie samodzielnie dokonywać czynności kontrolnych, może przybrać w tym celu zaufaną osobę,  np. księgowego lub prawnika.  Chociaż nie wynika to bezpośrednio z przepisów kodeksu, przyjąć należy, że osoba upoważniona przez wspólnika może przeglądać księgi i dokumenty spółki wyłącznie w jego obecności.

Prawo indywidualnej kontroli może (ale nie musi) być wyłączone, jeżeli ustanowiono radę nadzorczą lub komisję rewizyjną. Możliwość ta wynika z  art. 213 § 3 kodeksu,  zgodnie z którym: W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć albo ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników. W związku z tym, aby skutecznie wyłączyć prawo kontroli, nie wystarczy podjęcie uchwały w tym przedmiocie, chyba że dotyczy ona zmiany umowy spółki. Jeżeli bowiem prawo kontroli nie zostało wyłączone w pierwotnej umowie spółki, jedyną drogą do pozbawienia wspólników uprawnienia z art. 212 jest zmiana tejże umowy.

Polecamy: Kiedy wspólnicy spółki z o.o. mają obowiązek wniesienia dopłat?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zakres uprawnień kontrolnych, przysługujących wspólnikowi obejmuje:
1) prawo do przeglądania w każdym czasie ksiąg i dokumentów spółki; w doktrynie przyjmuje się, że kontrola może dotyczyć wszystkich dokumentów spółki.
2) sporządzanie bilansu dla swego użytku; jest to bilans na dzień określony przez wspólnika; bilans sporządzony przez wspólnika nie jest bilansem w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości.
3) żądanie wyjaśnień od zarządu.

Z uprawnień kontrolnych, przysługujących wspólnikom, nie należy wywodzić prawa do dowolnego dysponowania wiadomościami uzyskanymi w wyniku kontroli. W szczególności wspólnik nie może rozpowszechniać wiadomości stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, przez którą rozumie się  nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Zarząd może w związku z tym odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi spółce znaczną szkodę. W takim przypadku wspólnik może żądać rozstrzygnięcia sprawy uchwałą wspólników. Wówczas wspólnicy powinni powziąć taką uchwałę w terminie miesiąca od dnia zgłoszenia żądania. 

Jeżeli wspólnikowi odmówiono złożenia wyjaśnień lub wglądu do dokumentów bądź ksiąg spółki, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienia tych dokumentów. Wniosek taki należy złożyć w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania zawiadomienia o uchwale lub od upływu terminu miesięcznego, jeżeli w tym terminie uchwała nie zostanie powzięta.

Polecamy: Poradnik: Zamknięcie roku obrotowego w spółkach z o.o.

Wobec istnienia prawa do indywidualnej kontroli, ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej jest co do zasady fakultatywne. W niektórych przypadkach ustanowienie tych organów jest jednak niezbędne. Mianowicie w spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.  Obowiązek ustanowienia rady nadzorczej wynika także z Ustawy o gospodarce komunalnej, której art. 18 ust. 1 stanowi: W spółce powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego działa rada nadzorcza. Ponadto obowiązek ustanowienia rady nadzorczej może wynikać z przepisów szczególnych, jak też z umowy spółki.

  • Zewnętrzna profesjonalna kontrola spółki

Sąd rejestrowy, na żądanie wspólnika lub wspólników reprezentujących co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego, może, po wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia, wyznaczyć podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych w celu zbadania rachunkowości oraz działalności spółki. 

  • Uprawnienia kontrolne komisji rewizyjnej.

Kontrolę w spółce z o.o. sprawować może także komisja rewizyjna.  Organ ten ustanowiony może zostać obok rady nadzorczej, jak również samodzielnie. Komisja liczy co najmniej 3 członków, powoływanych i odwoływanych według tych samych zasad, jak członkowie rady nadzorczej, a więc co do zasady uchwałą wspólników. Jeżeli ustanowiono wyłącznie komisję rewizyjną, zakres jej kompetencji może zostać umownie poszerzony o nadzór nad działalnością spółki. Możliwość taką daje art. 221 §2, zgodnie z którym  W spółce niemającej rady nadzorczej umowa spółki może rozszerzyć obowiązki komisji rewizyjnej.

Komisja rewizyjna realizuje swoje kompetencje kontrolne po upływie roku obrotowego, a więc periodycznie. Kompetenecje komisji rewizyjnej określone zostały w art. 221 kodeksu. Zgodnie z tym artykułem do obowiązków  komisji  należy:
1) ocena sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowe za ubiegły rok obrotowy,
2) ocenia wnioski zarządu dotyczące podziału zysku lub pokrycia straty,
3) składa zgromadzeniu wspólników coroczne pisemne sprawozdanie z wyników tej oceny, w trybie i w zakresie określonych dla wykonywania tych czynności przez radę nadzorczą.

Ponadto komisja rewizyjna ma jeszcze inne kompetencje, wynikające z dalszych przepisów kodeksu. I tak, zgodnie z art. 235. § 2: Rada nadzorcza, jak również komisja rewizyjna mają prawo zwołania zwyczajnego zgromadzenia wspólników, jeżeli zarząd nie zwoła go w terminie określonym w niniejszym dziale lub w umowie spółki, oraz nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, jeżeli zwołanie go uznają za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia wspólników w terminie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia odpowiedniego żądania przez radę nadzorczą lub komisję rewizyjną.  Ponadto, zgodnie z art. 250 pkt. 1 kodeksu, komisji rewizyjnej przysługuje prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały wspólników.

Polecamy: Absolutorium w spółce z o.o. - czy można indywidualnie ocenić poszczególnych członków zarządu?

Nadzór w spółce z o.o.

Jak zostało wskazane na wstępie, nadzór jest pojęciem szerszym i zawiera w sobie również uprawnienia kontrolne. Siłą rzeczy więc organ nadzorczy jest również organem uprawnionym do przeprowadzania kontroli. Takie funkcje w spółce z o.o. pełni wyłącznie rada nadzorcza. Jednakże, jak wskazałem wyżej, jeżeli w spółce nie utworzono rady nadzorczej, wówczas na podstawie umowy spółki, uprawnienia nadzorcze wykonywać może również komisja rewizyjna. Pomiędzy komisją rewizyjną a radą nadzorczą występuje cały szereg różnic, przede wszystkim:
1) rada nadzorcza ma nie tylko uprawnienia kontrolne, ale także nadzorcze,
2) rada nadzorcza działa permanentnie, podczas gdy komisja rewizyjna może działać tylko okresowo – na zakończenie roku obrotowego.

Rada liczy co najmniej 3 członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników. Umowa spółki może jednak przewidywać inny sposób ich powoływania i odwoływania. Zgodnie z art. 219. § 1:  Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Rada nadzorcza nie ma jednak prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.

Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań zarządu z działalności spółki oraz sprawozdań finansowych za ubiegły rok obrotowy,  w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny. 

W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.  Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.  Umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, a w szczególności stanowić, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej przed dokonaniem oznaczonych w umowie spółki czynności, oraz przekazać radzie nadzorczej prawo zawieszania w czynnościach, z ważnych powodów, poszczególnych lub wszystkich członków zarządu.

Polecamy: Umorzenie udziałów a wyłączenie wspólnika w spółce z o. o.

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polska inwestycyjna zapaść – co hamuje rozwój i jak to zmienić?

Od 2015 roku stopa inwestycji w Polsce systematycznie spada. Choć może się to wydawać abstrakcyjnym wskaźnikiem makroekonomicznym, jego skutki odczuwamy wszyscy – wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego, mniejszy przyrost zamożności, trudniejsza pogoń za Zachodem. Dlaczego tak się dzieje i czy można to odwrócić? O tym rozmawiali Szymon Glonek oraz dr Anna Szymańska z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Firma za granicą jako narzędzie legalnej optymalizacji podatkowej. Fakty i mity

W dzisiejszych czasach, gdy przedsiębiorcy coraz częściej stają przed koniecznością konkurowania na globalnym rynku, pojęcie optymalizacji podatkowej staje się jednym z kluczowych elementów strategii biznesowej. Wiele osób kojarzy jednak przenoszenie firmy za granicę głównie z próbą unikania podatków lub wręcz z działaniami nielegalnymi. Tymczasem, właściwie zaplanowana firma za granicą może być w pełni legalnym i etycznym narzędziem zarządzania obciążeniami fiskalnymi. W tym artykule obalimy popularne mity, przedstawimy fakty, wyjaśnimy, które rozwiązania są legalne, a które mogą być uznane za agresywną optymalizację. Odpowiemy też na kluczowe pytanie: czy polski przedsiębiorca faktycznie zyskuje, przenosząc działalność poza Polskę?

5 sprawdzonych metod pozyskiwania klientów B2B, które działają w 2025 roku

Pozyskiwanie klientów biznesowych w 2025 roku wymaga elastyczności, innowacyjności i umiejętnego łączenia tradycyjnych oraz nowoczesnych metod sprzedaży. Zmieniające się preferencje klientów, rozwój technologii i rosnące znaczenie relacji międzyludzkich sprawiają, że firmy muszą dostosować swoje strategie, aby skutecznie docierać do nowych odbiorców. Dobry prawnik zadba o zgodność strategii z przepisami prawa oraz zapewni ochronę interesów firmy. Oto pięć sprawdzonych metod, które pomogą w pozyskiwaniu klientów w obecnym roku.

Family Business Future Summit - podsumowanie po konferencji

Pod koniec kwietnia niniejszego roku, odbyła się druga edycja wydarzenia Family Business Future Summit, które dedykowane jest przedsiębiorczości rodzinnej. Stolica Warmii i Mazur przez dwa dni gościła firmy rodzinne z całej Polski, aby esencjonalnie, inspirująco i innowacyjne opowiadać i rozmawiać o sukcesach oraz wyzwaniach stojących przed pionierami polskiej przedsiębiorczości.

REKLAMA

Fundacja rodzinna po dwóch latach – jak zmienia się myślenie o sukcesji?

Jeszcze kilka lat temu o sukcesji w firmach mówiło się niewiele. Przedsiębiorcy odsuwali tę kwestię na później, często z uwagi na brak gotowości, aby się z nią zmierzyć. Mówienie o śmierci właściciela, przekazaniu firmy i zabezpieczeniu rodziny wciąż należało do tematów „na później”.

Potencjał 33 GW z wiatraków na polskim morzu. To 57% zapotrzebowania kraju na energię. Co dalej z farmami wiatrowymi w 2026 i 2027 r.

Polski potencjał na wytwarzanie energii elektrycznej z wiatraków na morzu (offshore) wynosi 33 GW. To aż 57% rocznego zapotrzebowania kraju na energię. W 2026 i 2027 r. powstaną nowe farmy wiatrowe Baltic Power i Baltica 2. Jak zmieniają się przepisy? Co dalej?

Jak zwiększyć rentowność biura rachunkowego bez dodatkowych wydatków?

Branża księgowa to jedna z dziedzin, w których wynagrodzenie za świadczone usługi często jest mocno niedoszacowane, mimo tego, że błędy w księgowości mogą skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. W związku z tak doniosłą rolą biur rachunkowych powinny one dbać o poziom rentowności, który pozwoli właścicielom skupić się na podnoszeniu jakości świadczonych usług oraz większego spokoju, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na dobrostan właścicieli biur oraz ich pracowników.

Samozatrudnieni i małe firmy w odwrocie? wzrasta liczba likwidowanych i zawieszanych działalności gospodarczych, co się dzieje

Według znawców tematu, czynniki decydujące ostatnio o likwidacji takich firm nie różnią się od tych sprzed roku. Znaczenie mają m.in. koszty prowadzenia biznesu, w tym składki zusowskie, a także oczekiwania finansowe pracowników.

REKLAMA

Szybki wzrost e-commerce mocno zależny od rozwoju nowych technologii: co pozwoli na zwiększenie zainteresowania zakupami online ze strony klientów

E-commerce czyli zakupy internetowe przestają być jedynie wygodną alternatywą dla handlu tradycyjnego – stają się doświadczeniem, którego jakość wyznaczają nie tylko oferta i cena, lecz także szybkość, elastyczność i przewidywalność dostawy oraz prostota ewentualnego zwrotu.

Przedsiębiorczość w Polsce ma się dobrze, mikroprzedsiębiorstwa minimalizując ryzyko działalności gospodarczej coraz częściej zaczynają od franczyzy

Najliczniejszą grupę firm zarejestrowanych w Polsce stanowią mikroprzedsiębiorstwa, a wśród nich ponad 87 tys. to podmioty działające w modelu franczyzowym. Jak zwracają uwagę ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlowej, Polska jest liderem franczyzy w Europie Środkowo-Wschodniej.

REKLAMA