Jak we własnej firmie wliczać w koszty wydatki na samochód

Czy wpisać do ewidencji

Jako przedsiębiorca wykorzystuję do działalności samochód osobowy na podstawie tzw. kilometrówki. Czy mogę go wpisać do ewidencji środków trwałych, by wliczać w koszty wydatki w pełnej wysokości? Czy powinienem jako datę nabycia wpisać datę zakupu?

Tak

Od strony formalnej nie ma przeszkód dla wykonania takiej operacji. Wystarczy, że wpisze pan ten samochód do ewidencji środków trwałych i rozpocznie jego amortyzację. Trzeba przy tym tylko pamiętać, że nie ma podstaw do skrócenia amortyzacji z tytułu zaliczenia do środków trwałych używanego samochodu, jeśli kupił go pan (wówczas prywatnie) jako samochód nowy, gdyż kryterium używalności spełnione być musi przed zakupem. Oznacza to, że choć jako wartość początkową przyjmie pan aktualną wartość samochodu, amortyzacja powinna być rozłożona na 60 rat miesięcznych. Poza amortyzacją będzie pan mógł wliczać w koszty wszelkie wydatki na samochód.

Podatnik prowadzący ewidencję środków trwałych jest zobowiązany podać w niej datę nabycia środka trwałego lub wartości niematerialnych albo prawnych. Niekoniecznie musi to być data równoznaczna z wpisem do ewidencji, czy tym bardziej z datą przyjęcia do używania. Datą nabycia jest zazwyczaj data figurująca na fakturze, rachunku albo umowie cywilnej, przenoszącej prawo do środka trwałego na podatnika, który zamierza prowadzić amortyzację. Szczególnie istotne znaczenie ma data nabycia w przypadku, gdy podatnik decyduje się na zakwalifikowanie do składników majątku firmy rzeczy nabyte dużo wcześniej, zwłaszcza gdy samo nabycie nie było jeszcze bezpośrednio związane z działalnością. Dzięki temu bowiem można ustalić, czy podatnik dokonał w sposób właściwy określenia wartości początkowej środka trwałego.

Podstawa prawna

• Art. 22a, art. 22g-22i oraz art. 22n ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930, z późn. zm.).

Czy stosować amortyzację

Wykorzystuję do działalności gospodarczej samochód moich rodziców. Czy mogę wliczać w koszty jego amortyzację?

Nie

Amortyzować w koszty można tylko taki środek trwały, który stanowi własność podatnika (ujęty jest w jego ewidencji środków trwałych). W opisywanym przypadku taki użyczony samochód można rozliczać w koszty tylko za pośrednictwem tzw. kilometrówki, prowadząc przy tym ewidencję przebiegu pojazdu. I to nawet wówczas, gdy pojazd ten jest na wyłączność przekazany w użytkowanie. By ten stan rzeczy zmienić, rodzice musieliby panu podarować lub sprzedać samochód. Wówczas mógłby pan wpisać go do ewidencji środków trwałych i amortyzować, jak każdy inny środek trwały.

Podstawa prawna

• Art. 22a-23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

Czy ustalić przychód za garażowanie

Czy od nieodpłatnie otrzymanych świadczeń, zwłaszcza usług (np. garażowania samochodu), z których korzystam w ramach prowadzonej działalności, trzeba ustalić przychód?

Tak

Przychodami z działalności gospodarczej są m.in. otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wartość pieniężną takich świadczeń określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się według następujących zasad. Gdy przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców. Gdy przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu. A jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku. We wszelkich innych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Podstawa prawna

• Art. 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

Czy płacić za naprawy i ubezpieczenie

Korzystam z samozatrudnienia jako przedsiębiorca. Wziąłem w leasing samochód osobowy, który wliczam w koszty. Czy obciążają mnie koszty napraw? Czy mogę wliczać w koszty składki na ubezpieczenie tego samochodu?

Tak

Korzystający - czyli leasingobiorca - zgodnie z kodeksem cywilnym powinien na podstawie umowy leasingu używać rzeczy i pobierać z niej pożytki w sposób określony w tej umowie leasingu. Gdy zaś umowa którejś z kwestii w tym zakresie nie reguluje, korzystający powinien to czynić w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.

W szczególności korzystający obowiązany jest utrzymywać rzecz w należytym stanie, dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania, oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy.

Tylko wtedy, gdy w umowie leasingu nie zostało zastrzeżone, że konserwacji i napraw rzeczy dokonuje osoba mająca określone kwalifikacje, korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o konieczności dokonania istotnej naprawy rzeczy.

Z kolei obowiązek ubezpieczenia samochodu obciąża korzystającego (leasingobiorcę). Praktycznie jednak rzecz wygląda tak, że to leasingodawca ubezpiecza pojazd, a kosztami obciąża klienta. Dla obu stron jest to duże ułatwienie. Dla leasingobiorcy, bo oddaje samochód, który jest już ubezpieczony, w tym np. od kradzieży, a dla klienta, bo towarzystwo leasingowe potrafi wynegocjować z towarzystwem ubezpieczeniowym bardzo korzystne warunki ubezpieczenia. Koszty ubezpieczenia mocą umowy leasingowej mogą być wliczone w czynsz leasingowy albo np. zaliczone do pierwszej wpłaty.

Podstawa prawna

• Art. 7096-7 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Czy ryczałtowiec amortyzuje samochód

Prowadzę działalność gospodarczą i korzystam z ryczałtu. Czy muszę prowadzić wykaz środków trwałych i wpisać tam samochód, który wykorzystuję do działalności, skoro i tak nie mogę odliczać od przychodu kosztów?

Tak

Wymagają tego przepisy prawa podatkowego. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że podatnik ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych praktycznie nie może odjąć od przychodu kosztów, bo to przychód w pełnej wysokości stanowi podstawę opodatkowania. Sens tego przepisu polega na tym, iż składniki majątku wpisane do wykazu podlegają amortyzacji na ogólnych zasadach, z tym że na etapie płacenia ryczałtu nie można ich odliczać (nie ma amortyzacji podatkowej). Jednak jeśli podatnik przejdzie na płacenie podatku od dochodu, przepisze z wykazu środków trwałych takie składniki majątku z uwzględnieniem odpisów amortyzacyjnych, tak jak następowałyby one, gdyby podatnik mógł je wliczać w koszty. W efekcie w koszty wliczy tylko część wartości (niezamortyzowaną pro forma) zakupionego wcześniej środka trwałego.

Podstawa prawna

• Art. 15 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

Czy spółka przejmie prawa

Chcę wnieść do spółki cywilnej samochód osobowy, który posiadam na własność. Czy dalej o tym samochodzie nie będę już decydował sam, ale wszyscy wspólnicy?

Tak

Wkład wspólnika do spółki cywilnej może polegać m.in. na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług.

Jednak gdy ta rzecz lub prawo stanie się składnikiem majątku spółki, wspólnik nie może swobodnie rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. Może to czynić jedynie za zgodą i na zasadach ustalonych razem z pozostałymi wspólnikami.

Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki własność rzeczy i zostały one przeznaczone do użytku spółki, korzysta się z nich na zasadach określonych dla najmu. W innych przypadkach do wykonania tego zobowiązania, jak również do odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz do niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Podstawa prawna

• Art. 862-864 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Czy zaliczyć odsetki w koszty

Prowadzę działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Chcę kupić samochód, który będzie własnością firmy. Czy jeśli pożyczę na ten cel pieniądze od żony (na procent), to odsetki będę mógł zaliczyć w koszty?

Nie

Podobnie jak przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą jako osoba fizyczna nie może uznać za koszt uzyskania przychodów (pomniejszający podstawę opodatkowania) wartości pracy własnej, małżonka oraz niepełnoletnich dzieci, tak też nie może za taki koszt uznać ani wartości kapitału, który wniesie on lub żona do swojej firmy na sfinansowanie tej działalności, ani kosztów obsługi takiego kapitału. I to zarówno wtedy, gdy chce ponieść konkretne wydatki inwestycyjne, by dzięki temu w przyszłości mieć większe dochody, większe zyski i tym samym płacić większe podatki, jak i wówczas, gdy taki kapitał wniesiony być musi, bo np. z działalności są straty lub dochody na tyle niskie, że nie wystarczą one na pokrycie obowiązkowych zobowiązań podatków czy składek ZUS.

Natomiast za koszt uzyskania przychodów uznać można wydatki związane z obsługą kredytów zaciągniętych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Można także zasilić firmę, korzystając z pożyczek od osób trzecich, w tym pożyczek prywatnych; odsetki zapłacone pożyczkodawcy stanowić bowiem mogą koszt uzyskania przychodów dokładnie na takich samych zasadach jak koszty obsługi kredytu bankowego.

Podstawa prawna

• Art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

Czy można skrócić amortyzację

Czy jeśli odkupię od brata samochód, którego on używał przez pół roku, zyskam prawo do skróconej amortyzacji?

Tak

Przepisy ustawy o PIT, regulujące zasady amortyzacji, pozwalają na zastosowanie przez podatnika skróconej amortyzacji (maksymalnie przez zastosowanie współczynnika 2,0 do standardowej stawki amortyzacji) m.in. w przypadku, gdy samochód był przed zakupem używany. Za używaną rzecz w przypadku ruchomości uważa się zaś takie, których staż użytkowania wynosi co najmniej pół roku. Ten warunek jest spełniony.

Normatywna stawka amortyzacji dla samochodów osobowych wynosi 20 proc. rocznie. Po zastosowaniu współczynnika 2,0 wyniesie ona 40 proc. (choć podatnik może ten współczynnik przyjąć w niższej wysokości, jeśli tak mu wygodnie), a to oznacza, że przy przyjęciu miesięcznego trybu amortyzowania amortyzacja potrwa 30 miesięcy, czyli podatnik ujmie co miesiąc w koszty z tego tytułu praktycznie dwa razy więcej niż w przypadku, gdyby to on od razu sam kupił ten samochód jako nowy.

Podstawa prawna

• Art. 22i ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

EDYTA DOBROWOLSKA