Stres w pracy - plusy i minusy

Stres to nieodłączny towarzysz naszej codzienności - nie da się go ani uniknąć, ani uciec od skutków jego oddziaływania. Dotyka on w równym stopniu każdego: począwszy od pracodawcy, menedżera, poprzez specjalistę, aż do szeregowego pracownika. Nie skłamię, jeśli powiem, że nie ma na świecie takiego stanowiska, którego wymagania nie postawiłyby przed zatrudnionym na nim pracownikiem jakiejś trudnej sytuacji.

POJĘCIE STRESU

Stres to (oprócz kryzysu) chyba jedno z najbardziej popularnych haseł współczesnych czasów. Kontroluje on reakcje naszego ciała, wpływa na wydajność pracy, efektywność działania, inspiruje do życia, a nawet przyczynia się do nagłej śmierci. Istnieje wiele definicji stresu, które odzwierciedlają różne orientacje metodologiczne badaczy: jedni koncentrują się na fizjologicznej reakcji organizmu, inni na bodźcach wywołujących określone reakcje, jeszcze inni natomiast badają relacje między bodźcem, reakcją a interakcją. Jeśli kogoś interesuje zagłębienie się w temat zachęcam do lektury literatury specjalistycznej.

W skrócie: stres to stan ogólnej mobilizacji sił organizmu jako odpowiedzi na silny bodziec fizyczny lub psychiczny (tzw. stresor). Według R.S. Lazarus’a „Stres to rodzaj relacji między wymaganiami otoczenia a możliwościami osoby do sprostania im bez nadmiernych kosztów”.

STRES W PRACY

R. Kalimo stres w pracy zdefiniował jako stan napięcia psychicznego - wywołany rozbieżnością między wymaganiami otoczenia a możliwościami człowieka - tego rodzaju, że subiektywnie spostrzega on tę rozbieżność jako zagrożenie swego zdrowia, życia lub integralności „ja”. Wg niego człowiek jest w stanie dokonać samodzielnej oceny tego, czy określone wydarzenie lub inny bodziec stanowi dla niego zagrożenie czy też nie (dzieje się tak za sprawą posiadanego przez nas doświadczenia związanego z podobnymi sytuacjami, naszego systemu wiedzy i postrzegania oraz osobistych możliwości tj. siła fizyczna, umiejętność rozwiązywania problemów, a także czynniki zewnętrzne, w tym przede wszystkim wsparcie społeczne). W związku z powyższym to my sami decydujemy (przeważnie odbywa się to na gruncie podświadomości) o tym, co jest dla nas stresujące i destrukcyjne a co może oddziaływać na nas motywująco.

Zobacz: Czy pracownik może przełożyć urlop na inny termin?

Według koncepcji Roberta Karaska i Toresa Theorella natomiast w procesie powstawania stresu zawodowego decydujące znaczenie mają następujące czynniki: poziom wymagań, zdolność sprostania tym wymaganiom, oraz wsparcie społeczne lub jego brak. Model ten zakłada, że największe obciążenie stresem zawodowym występuje wówczas, kiedy pracownik w warunkach niskiej kontroli nad pracą musi sprostać dużym oczekiwaniom, nie mając przy tym zapewnionej odpowiedniej pomocy ze strony przełożonych czy organizacji.