Ustalenie wysokości składki wypadkowej od 1 kwietnia 2014 r.

Płatnik ma obowiązek opłacać składkę wypadkową za każdą zatrudnioną u siebie osobę, która podlega temu ubezpieczeniu. W odróżnieniu od stopy procentowej składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, jednakowej dla wszystkich ubezpieczonych, stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe dla większości płatników składek jest zróżnicowana. Ustalana jest ona w zależności od poziomu zagrożeń zawodowych i skutków tych zagrożeń.

Sposób ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe uzależniony jest od 2 czynników:

• od tego, czy płatnik składek za 3 kolejne ostatnie lata kalendarzowe przekazywał do ZUS „Informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe” (formularz ZUS IWA),
• od liczby ubezpieczonych zgłaszanych przez danego płatnika składek do ubezpieczenia wypadkowego.

ZUS IWA za dany rok kalendarzowy zobowiązani są przekazywać płatnicy, którzy spełniają łącznie następujące warunki:

• byli zgłoszeni nieprzerwanie w ZUS jako płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe od 1 stycznia do 31 grudnia roku, za który składana jest informacja, i co najmniej 1 dzień w styczniu następnego roku,
• w roku, za który składana jest informacja, zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych,
• byli wpisani do rejestru REGON w dniu 31 grudnia roku, za który jest składana informacja ZUS IWA.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Składka zdrowotna 2014

Firma kurierska zatrudniająca 12 osób podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu, wpisana do rejestru REGON, od 1 stycznia 2011 r. jest płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe. Płatnikiem tym była również przez cały 2011 r., 2012 r., 2013 r. oraz w styczniu 2014 r. W związku z tym za ostatnie 3 lata kalendarzowe firma była zobowiązana do przekazywania ZUS IWA. ZUS ustali tej firmie stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe na okres przypadający od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. Tym samym firma ta nie będzie zobowiązana do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki wypadkowej na najbliższy rok składkowy.

Płatnik składek, wpisany do rejestru REGON, zatrudniał do końca 2012 r. 12 osób podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu i był zobowiązany przekazywać do ZUS informację ZUS IWA. W związku z tym, że od 1 stycznia 2013 r. liczba zatrudnionych w firmie osób spadła do 8, płatnik ten, zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie przekazał informacji na formularzu ZUS IWA za 2013 r. Tym samym ZUS nie ustali mu stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na najbliższy rok składkowy (przypadający od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r.). Płatnik musi sam ustalić stopę procentową składki wypadkowej.

Ustalenie wysokości stopy procentowej składki przez ZUS

Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek, którzy za 3 kolejne ostatnie lata kalendarzowe przekazali formularz ZUS IWA, ustala ZUS. Robi to, biorąc pod uwagę m.in. stopę procentową składki określoną dla grupy działalności, do której należy płatnik.

Płatnicy, którym ZUS ustala stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe, do 20 kwietnia danego roku otrzymują z ZUS, za pośrednictwem poczty, „Zawiadomienie o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe za dany rok składkowy”. Jeśli płatnik nie otrzyma tej informacji do 20 kwietnia 2014 r., powinien zgłosić się do właściwej jednostki ZUS i ustalić, w jakiej wysokości powinien opłacać tę składkę.

Egzekucja składek ZUS

Ustalenie liczby ubezpieczonych

Pozostali płatnicy, którym ZUS nie ustala stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, powinni w pierwszej kolejności ustalić liczbę ubezpieczonych zgłaszanych do ubezpieczenia wypadkowego w 2013 r.

Aby ustalić liczbę ubezpieczonych, płatnik składek musi podzielić sumę ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego (przynajmniej przez 1 dzień) przez liczbę miesięcy, w których przez co najmniej 1 dzień był płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe przynajmniej za 1 ubezpieczonego. Przy ustalaniu liczby ubezpieczonych w ciągu miesiąca daną osobę uwzględnia się jako 1 ubezpieczonego.

Liczba ubezpieczonych podlega zaokrągleniu do jedności w górę, jeśli końcówka jest większa bądź równa 0,5, lub w dół, jeśli jest mniejsza niż 0,5.

Firma była zgłoszona do ZUS jako płatnik składek nieprzerwanie przez cały 2013 r. W poszczególnych miesiącach zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego następującą liczbę pracowników:

miesiąc	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
liczba ubezpieczonych	11	11	15	15	15	18	18	18	22	22	22	22

Łączna liczba ubezpieczonych zgłoszonych przez firmę do ubezpieczenia wypadkowego we wszystkich miesiącach 2013 r. wyniosła 209. W celu ustalenia liczby ubezpieczonych na potrzeby obliczania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym przypadającym od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. należy podzielić tę liczbę przez 12 (17,42), a następnie zaokrąglić uzyskany wynik w dół do 17.

Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego ponownie

Firma była zgłoszona w ZUS jako płatnik składek w okresie od 1 stycznia do 31 maja 2013 r. oraz od 1 października do 31 grudnia 2013 r. W poszczególnych miesiącach 2013 r. zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego następującą liczbę pracowników:

miesiąc	I	II	III	IV	V	X	XI	XII
liczba ubezpieczonych	12	12	10	10	10	11	11	11

Łączna liczba ubezpieczonych zgłoszonych przez firmę do ubezpieczenia wypadkowego we wszystkich miesiącach 2013 r. wyniosła 87. Sumę tę należy podzielić przez 8 (tj. przez liczbę miesięcy, w których firma była zarejestrowana w ZUS jako płatnik składek, i w których zgłaszała pracowników do ubezpieczenia wypadkowego). Uzyskany wynik to 10,88, który należy zaokrąglić w górę do 11.

Przy ustalaniu liczby ubezpieczonych w danym miesiącu płatnik składek nie powinien uwzględniać osób, które:

• nie podlegały ubezpieczeniu wypadkowemu,
• cały miesiąc przebywały na urlopie bezpłatnym, wychowawczym,
• pobierały zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
• zostały powołane do odbywania zasadniczej służby wojskowej,
• oraz osób, za które za dany miesiąc są rozliczane składki lub wykazywane świadczenia po ustaniu tytułu do ubezpieczeń społecznych.

W marcu 2013 r. ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu z 2 tytułów. W okresie od 1 do 14 marca 2013 r. z tytułu wykonywania umowy zlecenia, a w okresie od 15 do 31 marca 2013 r. z tytułu wykonywania umowy o pracę. Przy ustalaniu liczby ubezpieczonych w marcu 2013 r. dla celów ustalenia stopy procentowej składki wypadkowej na okres od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. płatnik składek powinien uwzględnić omawianą osobę jako 1 ubezpieczonego.

Składki ZUS od wynagrodzenia zmarłego pracownika

Odmienne zasady ustalania liczby ubezpieczonych dotyczą płatników składek zgłaszanych w ZUS w okresie od 1 stycznia danego roku do 31 marca następnego roku. W tym przypadku liczbę ubezpieczonych ustala się na podstawie liczby ubezpieczonych podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego w ciągu miesiąca, od którego płatnik składek został zgłoszony w ZUS. Przy ustalaniu liczby ubezpieczonych bierze się pod uwagę miesiąc, w którym podlega ubezpieczeniu wypadkowemu pierwszy ubezpieczony.

Firma złożyła zgłoszenie płatnika składek na formularzu ZUS ZPA od 1 lutego 2013 r. Przez pierwsze cztery miesiące zatrudniała wyłącznie osoby niepodlegające ubezpieczeniu wypadkowemu. Od 1 czerwca 2013 r. zatrudniła 4 pracowników. Liczbę ubezpieczonych dla celów ustalenia stopy procentowej składki wypadkowej na okres od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. firma powinna ustalić na podstawie liczby ubezpieczonych w ciągu miesiąca, od którego stała się płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe za pierwszego ubezpieczonego, tj. na podstawie liczby ubezpieczonych podlegających zgłoszeniu do tego ubezpieczenia w czerwcu 2013 r.

Samodzielne ustalanie wysokości składek

Płatnicy składek podlegający wpisowi do rejestru REGON, zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, którzy nie byli zobowiązani do przekazania formularza ZUS IWA za 3 kolejne ostatnie lata kalendarzowe (tj. 2011–2013), muszą samodzielnie ustalać stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe. Stopa procentowa tej składki wynosi dla nich tyle, ile stopa procentowa składki w wysokości określonej dla grupy działalności, do której dany płatnik należy. Zasadą jest, że płatnik składek bierze w tym przypadku pod uwagę grupę działalności ustaloną dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia poprzedniego roku. Od tej zasady przewidziany jest wyjątek dla płatników składek zgłaszanych w ZUS w okresie od 1 stycznia danego roku do 31 marca następnego roku. Należą oni do grupy działalności ustalonej dla ich rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu, od którego są zgłaszani w ZUS. Dotyczy to płatników, którzy:

• zgłaszani są w ZUS po raz pierwszy,
• w poprzednim roku kalendarzowym nie byli płatnikami składek na ubezpieczenie wypadkowe, tzn. byli zarejestrowani w ZUS, ale w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku nie zgłaszali ani 1 osoby do tego ubezpieczenia,
• byli skreśleni z krajowego rejestru podmiotów gospodarki narodowej REGON na dzień 31 grudnia poprzedniego roku.

Niezapłacenie składki ZUS w terminie - skutki dla przedsiębiorcy

Firma zajmująca się produkcją artykułów gospodarstwa domowego (kod działalności według PKD 2007 – 17.22.Z) na koniec ubiegłego roku zatrudniała 26 pracowników objętych ubezpieczeniem wypadkowym. Dopiero od 2013 r. ma obowiązek przekazywania do ZUS informacji ZUS IWA. Pracodawca jest zatem zobowiązany do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na kolejny rok składkowy rozpoczynający się od 1 kwietnia 2014 r. Działalność firmy została zaklasyfikowana wg „PKD 2007” do działu 17 tej klasyfikacji („Produkcja papieru i wyrobów z papieru”). Zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia w sprawie różnicowania stopy procentowej składki wypadkowej stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla tej grupy działalności (oznaczonej kodem PKD C-17 – 7 kategoria ryzyka) wynosi 2,00%.

Firma zajmująca się produkcją odzieży została zgłoszona do ZUS jako płatnik składek w grudniu 2012 r. Przez cały 2013 r. zatrudniała 16 pracowników. Pierwszy dokument ZUS IWA przekazała w styczniu 2014 r. za 2013 r., dlatego jest zobowiązana samodzielnie ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe na najbliższy rok składkowy trwający od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. Zgodnie z PKD z 2007 r. działalność prowadzona przez firmę zaklasyfikowana jest do działu 14 – „Produkcja odzieży”. Na podstawie załącznika nr 2 do rozporządzenia w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków, stopa procentowa tej składki dla wymienionej grupy działalności (oznaczonej kodem PKD C-14 – 3 kategoria ryzyka) wynosi 0,93%.

Jeśli natomiast płatnik w 2013 r. w przeliczeniu na miesiąc zgłaszał do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 osób, to w nowym okresie składkowym zaczynającym się 1 kwietnia 2014 r. ma obowiązek opłacać składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 50% najwyższej stopy procentowej składki ustalonej dla grup działalności na dany okres. W związku z tym, że najwyższa stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi od 1 kwietnia 2012 r. (nie została zmieniona) 3,86%, płatnicy zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych są zobowiązani do opłacania składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,93%.

Składki ZUS od kosztów dojazdu pracownika do pracy

Płatnicy zgaszający do ubezpieczenia nie więcej niż 9 osób płacą składkę wypadkową w wysokości 1,93%.

Taką samą składkę na ubezpieczenie wypadkowe muszą opłacać płatnicy, którzy nie podlegają wpisowi do rejestru REGON (bez względu na liczbę osób zgłoszonych do tego ubezpieczenia).

Odpowiedzialność płatnika

Jeśli płatnik zobowiązany do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe zaniży lub zawyży tę stopę w wyniku nieprawidłowego ustalenia liczby ubezpieczonych lub grupy działalności, po stwierdzeniu nieprawidłowości jest zobowiązany ponownie ustalić stopę procentową na podstawie prawidłowych danych oraz do złożenia korekt dokumentów rozliczeniowych. Jeśli składka była zaniżona, musi dodatkowo opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. W takim przypadku ZUS w drodze decyzji podwyższa stopę procentową na cały rok składkowy o 50% ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Jeśli natomiast skutkiem błędnego ustalenia liczby ubezpieczonych lub grupy działalności będzie zawyżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, to płatnik we własnym zakresie ustala stopę procentową na podstawie prawidłowych danych. Może również wystąpić do ZUS o zwrot nadpłaconych składek, a jeżeli tego nie zrobi, nadpłacone składki zostaną mu zaliczone na poczet przyszłych składek.

ZUS ZSWA – termin na złożenie informacji

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 27–34 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (j.t. DzU z 2009 r. nr 167, poz. 1322; ost. zm. DzU z 2012 r. poz. 637),

● § 2–5, § 8–9, załącznik nr 1–2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (j.t. DzU z 2013 r. poz. 878),

● załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (DzU nr 251, poz. 1885; ost. zm. DzU z 2009 r. nr 59, poz. 489).

Więcej na ten temat przeczytasz w Serwisie Prawno - Pracowniczym. Sprawdź!

Autor: Maria Gałecka