REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Służebność przesyłu – instytucja oraz procedura ustanowienia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marek Pasiński
Radca prawny
Tomasz Sobaś
Aplikant radcowski
Służebność przesyłu – instytucja oraz procedura ustanowienia
Służebność przesyłu – instytucja oraz procedura ustanowienia
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wiele urządzeń przesyłowych (służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej) wybudowanych na prywatnych gruntach ma nieuregulowany stan prawny. Sytuacja taka prowadziła w wielu przypadkach do konfliktów między właścicielami nieruchomości a przedsiębiorstwami przesyłowymi, które nierzadko swój finał znajdowały przed sądem. Dzięki wejściu w życie nowych przepisów powstała szansa, aby dotychczasową praktykę w tym przedmiocie zmienić, a stan prawny uzdrowić . Przedsiębiorców ta kwestia powinna zainteresować tak jak innych właścicieli nieruchomości, na których znajdują się takie urządzenia.

Od 3 sierpnia 2008 r. obowiązują nowe przepisy kodeksu cywilnego odnoszące się do służebności przesyłu. W ramach działu III tytułu III księgi drugiej poświęconego służebnościom oprócz służebności gruntowych (rozdział I) i osobistych (rozdział II) wprowadzono przepisy regulujące trzeci rodzaj służebności, tj. służebność przesyłu.

REKLAMA

REKLAMA

Służebność przesyłu jest służebnością pozwalająca na umożliwienie prawnego uregulowania dostępu do cudzych nieruchomości, na której posadowione są przykładowo słupy niskiego, średniego oraz wysokiego napięcia, przez które przechodzą napowietrzne linie energetyczne, sieci wodociągowe, gazowe oraz inne urządzenia – wybudowane i eksploatowane przez przedsiębiorstwa przesyłowe (np. wodociągowe, energetyczne).

Zgodnie z zamiarem ustawodawcy przedsiębiorca przesyłowy może korzystać z nieruchomości, na której posadowione są urządzenia przesyłowe w zakresie niezbędnym dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania tychże urządzeń (art. 3051 kodeksu cywilnego).

Zobacz: Ustanowienie hipoteki a podatek od czynności cywilnoprawnych

Ustanowienie służebności

Ustanowienie służebności przesyłu następuje na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego, który jest właścicielem urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 kodeksu cywilnego (są to urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne) lub który zamierza takie urządzenia dopiero wybudować.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W rzeczywistości zdarzą się często, że jest to cała sieć urządzeń przesyłowych zlokalizowanych na nieruchomościach gruntowych. Ustanowienie następuje na podstawie umowy między właścicielem nieruchomości a przedsiębiorcą przesyłowym.

Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 245 § 2 kodeksu cywilnego tylko oświadczenie właściciela nieruchomości wymaga zachowania formy aktu notarialnego.

Ustanowienie tejże służebności może nastąpić odpłatnie albo też nieodpłatnie.

Nie jest możliwe jednak ustawienia służebności w drodze jednostronnego oświadczenia woli właściciela nieruchomości w sytuacji, kiedy przedsiębiorca przesyłowy nie wyraża na takie oświadczenie właściciela zgody.

Treść umowy o ustanowienie służebności przesyłu

Wspomniana umowa powinna w szczególności określać treść ustanowionej służebności, jak również powinna ujmować ewentualne wynagrodzenie przysługujące właścicielowi obciążonej nieruchomości. W praktyce rzadko zdarza się, by w właściciele obciążonej nieruchomości zgadzali się na ustanowienie służebności przesyłu bez jakiegokolwiek ekwiwalentu.

Polecamy: Odsetki od niezwróconej w terminie nadpłaty podatku

Sytuacje, w których służebność przesyłu znajduje zastosowanie

Służebność przesyłu w założeniu ustawodawcy ma mieć zastosowanie nie tylko do stanów faktycznych, w których urządzenia przesyłowe już istnieją na nieruchomościach gruntowych, ale również ma zabezpieczać interes przedsiębiorcy przesyłowego w sytuacji, kiedy inwestycja jest w fazie planowania.

Odmowa ustanowienia służebności przesyłu

REKLAMA

W sytuacji, w której właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z tych urządzeń, (jest o nich mowa w powołanym wcześniej art. 49 § 1 kodeksu cywilnego), przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem (Art. 3052 §1 kodeksu cywilnego).

Podobnie, kiedy przedsiębiorca przesyłowy odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

Tryb dochodzenia roszczenia o ustanowienie służebności przesyłu

Przedsiębiorca przesyłowy jak również właściciel nieruchomości w wypadku przedstawionym powyżej (odmowy wyrażenia zgody na ustawienie służebności przesyłu) może dochodzić swego roszczenia na drodze sądowej z zastosowaniem trybu postępowania nieprocesowego (art. 626 § 3 kodeksu postępowania cywilnego).

Ustawodawca przewidział w związku z tym odpowiednią nowelizację przepisów ustawy, Kodeksu postępowania cywilnego, przez dodanie w art. 626 kodeksu postępowania cywilnego nowego § 3 który mówi, że przepisy dotyczące trybu postępowania w sprawach o ustanowienie służebności drogi koniecznej będą odpowiednio stosowane w sprawach o ustanowienie służebności przesyłu.

Wobec tego, w sytuacji kiedy przedsiębiorstwo przesyłowe odmawia ustanowienia służebności przesyłu w formie umowy, właściciel nieruchomości może żądać ustanowienia tej służebności za odpowiednim wynagrodzeniem. W tym przypadku ustalenie tego wynagrodzenia przerzucone zostało na Sądy rozpoznające sprawę.

Wydaje się, że wynagrodzenie to powinno uwzględniać:

• szkody poniesione przez właściciela nieruchomości (brak możliwości zabudowy i czerpania z przedmiotowej nieruchomości pożytków) na skutek wybudowania na nieruchomości urządzeń przesyłowych;
• zakres ograniczeń własności nieruchomości i powodowanych uciążliwości (tj. rozmiar, rodzaj, położenie, właściwości i sposób eksploatacji urządzeń przesyłowych,
• rodzaj, przeznaczenie i powierzchnię nieruchomości należącej do właściciela nieruchomości;
• niemożność korzystania z nieruchomości, na której posadowiono urządzenia przesyłowe w sposób zgodny z jej społeczno – gospodarczym przeznaczeniem;
• przeznaczenie nieruchomości, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego;
• konieczność zachowania stref ochronnych wyłączonych spod zabudowy wskutek wybudowania urządzeń przesyłowych;
• ograniczenie zdolności inwestycyjnych na nieruchomości;
• obniżenie jakości, funkcjonalności i wartość nieruchomości gruntowych, na których posadowiono urządzenia przesyłowe.

Orzeczenia wskazujące zasadność żądań właściciela nieruchomości

Należy w tym miejscu wskazać, że w wyroku z dnia 11 maja 2005 r. Sąd Najwyższy potwierdził, że właścicielom gruntów należy się od przedsiębiorstw wykorzystujących te urządzenia godziwa rekompensata.

Z kolei w wyroku z dnia 11 maja 2005 r., (III CK 556/2004) Sąd Najwyższy - Izba Cywilna stwierdza:
„(…)Jednakże należy również pamiętać o zapewnieniu ochrony właścicielom gruntów, na których znajdują się urządzenia takie jak słupy i linie energetyczne, telefoniczne, wodociągi i gazociągi wykorzystywane przez firmy przesyłowe”.

Odpowiednie stosowanie przepisów

Przepis z art. 3054 kodeksu cywilnego stanowi, że do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych, dlatego stosując i interpretując przepisy o służebności przesyłu należy odwoływać się (odpowiednio) do uregulowań dotyczących służebności gruntowych.

Konieczność spełnienia określonych wymogów

Wniosek o ustanowienie służebności przesyłu składa się do Sądu właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości.

W sprawach o ustanowienie służebności przesyłu pobiera się opłatę sądową (stałą) w kwocie 40 zł - art. 23 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tak również Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 czerwca 2010 r., V CZ 38/10)

Dokumenty wymagane do złożenia wniosku to m.in.:

- odpis aktualny z księgi wieczystej dla nieruchomości, na której posadowiono urządzenia przesyłowe, na okoliczność potwierdzenia przysługującego właścicielowi prawa własności nieruchomości;
- mapkę do celów prawnych lub inne dokumenty, na okoliczność wykazania istnienia oraz miejsca ulokowania na nieruchomości urządzeń przesyłowych;
- wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (jeśli sporządzono taki plan);
- pismo skierowane przez właściciela nieruchomości do przedsiębiorstwa przesyłowego, na okoliczność stwierdzenia, że właściciel nieruchomości dążył do zawarcia z przedsiębiorstwem przesyłowym umowy o ustanowienie służebności przesyłu, bez konieczności przeprowadzania postępowania sądowego;
- pismo, w którym przedsiębiorstwo przesyłowe odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, na okoliczność wykazania, że spełniona została przesłanka przepisu z art. 3052 § 2 kodeksu cywilnego.

Podsumowanie

Z pewnością wprowadzone przez polskiego ustawodawcę przepisy umożliwią przedsiębiorstwom przesyłowym legalny dostęp do nieruchomości, na których umieszczono urządzenia przesyłowe. Zyskają również właściciele nieruchomości, gdyż będą mogli domagać się odpowiedniego wynagrodzenia w przypadku, kiedy przedsiębiorca przesyłowy permanentnie odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu.

Marek Pasiński – Radca Prawny
Tomasz Sobaś - Prawnik

Kancelaria Radcy Prawnego w Krakowie www.pasinski.pl

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Umowa z influencerem krok po kroku

Szybki rozwój marketingu internetowego otworzył przed markami i twórcami zupełnie nowe perspektywy współpracy. W dobie cyfrowej rewolucji, influencerzy stali się kluczowymi partnerami w promocji produktów i usług, oferując unikatowy sposób docierania do odbiorców (potencjalnych klientów marek). Współpraca z twórcami, choć niezwykle efektywna, wiąże się jednak z szeregiem wyzwań prawnych, które wymagają szczególnej uwagi. Odpowiednie uregulowanie wzajemnych praw i obowiązków jest fundamentem sukcesu i bezpieczeństwa obu stron, minimalizując ryzyko sporów i nieporozumień.

Deregulacja: rząd naprawia prawo, ale przedsiębiorcy nie są zadowoleni z zakresu i tempa zmian w przepisach

Przedsiębiorcy przekonują, że Polska musi być krajem ze sprawną strukturą przepisów. Mimo postępów nadal wiele zagadnień z prawa budowlanego, pozwoleń na zatrudnienie czy przepisów związanych z regulacją handlu i usług zdają się być niepotrzebnym mnożeniem administracji.

Czy konto firmowe jest obowiązkowe?

Przy założeniu firmy musisz dopełnić wielu formalności. O ile wybór nazwy przedsiębiorstwa, wskazanie adresu jego siedziby, czy wskazanie właściwego PKD są obligatoryjne, o tyle otworzenie rachunku firmowego niekoniecznie. Jednak dużo zależy przy tym od tego, jaka forma działalności jest prowadzona, jakie transakcje są wykonywane i wreszcie, czy chce ona korzystać z mechanizmu split payment.

Blisko LUDZI i dla LUDZI. Czym Emtor wyróżnia się jako pracodawca na rynku wózków widłowych?

Na przestrzeni lat firma Emtor udowodniła, że sukces w biznesie nie zależy wyłącznie od produktów czy wyników finansowych, ale przede wszystkim od ludzi, którzy ten biznes tworzą. To dzięki zaangażowaniu, lojalności i codziennej pracy zespołów połączenie tradycji z nowoczesnością jest możliwe. Emtor stawia na człowieka – nie tylko jako pracownika, ale jako partnera w budowaniu wspólnej przyszłości. Bo gdy ludzie czują się docenieni, chcą zostać na dłużej. Jak zatem firma buduje swoją przewagę na konkurencyjnym rynku?

REKLAMA

Poczta Polska nawiązuje partnerstwo z Temu. Wszyscy dołożymy się do chińskiego giganta?

Poczta Polska poinformowała o nawiązaniu współpracy logistycznej z platformą Temu. Państwowe przedsiębiorstwo rozwija obsługę przesyłek e-commerce. Przesyłki zakupione na chińskiej platformie zakupowej będą dostarczane do klientów w ciągu kilku dni.

6 miesięcy vacatio legis i gotowy projekt deregulacyjny to za mało. Deregulacja musi przyspieszyć

Przedsiębiorcy pozytywnie oceniają 6 miesięcy vacatio legis i gotowy projekt deregulacyjny zakładający uproszczenie prowadzenia działalności nierejestrowanej czy milczącą zgodę w wyszczególnionych w ustawie zagadnieniach gospodarczych, ale to za mało. Deregulacja musi przyspieszyć.

Warto udzielić pełnomocnictwa lub prokury w CEIDG

Prowadzenie własnej firmy to nie tylko pasja i satysfakcja, ale także szereg obowiązków, które co do zasady przedsiębiorca powinien wykonywać osobiście sprawując zarząd nad swoim przedsiębiorstwem. Chodzi tu przede wszystkim o zawieranie umów, czy kontakty z urzędami i sądami. Wraz z rozwojem firmy może okazać się, że konieczne będzie delegowanie części zadań związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem na inne osoby. Aktualnie, każdy przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) może ustanowić pełnomocnika lub prokurenta, który będzie reprezentować go w sprawach pozostających w związku z prowadzoną przez tego przedsiębiorcę działalnością gospodarczą.

Biznesowy challenge z dala od zgiełku

Rozmowa z Agnieszką Najberek, dyrektorką sprzedaży MICE w Hotelu Arłamów, o trendach w budowaniu dobrostanu i integracji pracowników.

REKLAMA

Outsourcing obsługi prawnej firmy

Ciągle następujące, dynamiczne i nieprzewidywalne zmiany rynkowe wymuszają na przedsiębiorcach konieczność nieustannego dostosowywania swoich strategii do zmieniających się realiów. W obliczu takich wyzwań, wiele firm zwraca uwagę na konieczność optymalizacji funkcjonowania pozaoperacyjnej części swojej działalności. Niczym nowym nie będzie wskazanie, że takim narzędziem jest właśnie outsourcing, który coraz częściej obejmuje także pracę prawników.

Polubownie czy przez sąd – jak najlepiej dochodzić należności w TSL?

W branży TSL nawet niewielkie opóźnienia w płatnościach mogą prowadzić do utraty płynności, a w skrajnych przypadkach – do upadłości firmy. Skuteczna windykacja to często kwestia przetrwania, a nie tylko egzekwowania prawa. Co zatem wybrać: sąd czy polubowne rozwiązanie?

REKLAMA