REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zagraniczna podróż służbowa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
zagraniczna podróż służbowa
zagraniczna podróż służbowa
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Pracownikowi - kierowcy w podróży służbowej międzynarodowej należy się ryczałt za nocleg nawet w przypadku zapewnienia mu przez pracodawcę odpowiedniego miejsca do spania w kabinie samochodu.

REKLAMA

Od wielu lat w orzecznictwie i judykaturze próżno było szukać jednolitego stanowiska w kwestii: czy zapewnienie pracownikowi - kierowcy samochodu ciężarowego odpowiedniego miejsca do spania w kabinie tego pojazdu, podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym, może stanowić zapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu[1]. Udzielenie odpowiedzi twierdzącej na to pytanie powodowałoby, że pracodawca byłby zwolniony z konieczności wypłacenia pracownikowi ryczałtu za nocleg, w przypadku korzystania przez pracownika - kierowcę z kabiny samochodu, podczas dobowego odpoczynku w czasie podróży służbowej międzynarodowej.

REKLAMA

Wszelkie wątpliwości i rozbieżności w tej kwestii rozwiał Sąd Najwyższy, który w składzie siedmiu sędziów wydał uchwałę z dnia 12 czerwca 2014 r. w sprawie o sygnaturze II PZP 1/14. Uchwała ta została wydana na skutek przedstawienia przez Sąd Najwyższy rozpoznający sprawę II PK 133/13 w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych zagadnienia prawnego powiększonemu składowi Sądu Najwyższego.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

REKLAMA

Sąd Najwyższy rozpoznając sprawę pracownika - kierowcy przeciwko pracodawcy o  wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, diety, ryczałty za noclegi i wynagrodzenie za czas dyżuru, postanowił przedstawić zagadnienie prawne powiększonemu składowi Sądu Najwyższego. Zagadnienie prawne zostało sformułowane w następujący sposób: „Czy stworzenie kierowcy możliwości spania w nocy (nocnego snu) w kabinie samochodu podczas odbywania podróży służbowych w transporcie międzynarodowym zapewnia bezpłatny nocleg, a w konsekwencji, czy pracownikowi nie przysługuje zwrot kosztów takich noclegów (§ 9 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.), czy też takie należności przysługują i w jakiej wysokości (art. 21a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1155 w związku z § 9 ust. 1 bądź ust. 2 wymienionego rozporządzenia)”[2]?

Sąd Najwyższy w powiększonym składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę o następującej treści: „Zapewnienie pracownikowi - kierowcy samochodu ciężarowego odpowiedniego miejsca do spania w kabinie tego pojazdu podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym nie stanowi zapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu § 9 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.), co powoduje, że pracownikowi przysługuje zwrot kosztów noclegu na warunkach i w wysokości określonych w § 9 ust. 1-3 tego rozporządzenia albo na korzystniejszych warunkach i wysokości, określonych w umowie o pracę, układzie zbiorowym pracy lub innych przepisach prawa pracy”[3].

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podróże służbowe 2015 r.

Orzeczenie nie straciło na swojej aktualności, pomimo tego, że rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.) zostało uchylone 1 marca 2013 r. Obecnie obowiązujący § 16 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z dnia 5 lutego 2013 r.) kwestię ryczałtu za nocleg reguluje identycznie, jak uchylone rozporządzenie.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały II PZP 1/14 wskazał, że kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego ma § 9 ust. 4 rozporządzenia z 2002 r. (tak samo jego odpowiednik § 16 ust. 4 rozporządzenia z 2013 r.), które to przepisy stanowią, że zwrot kosztów noclegu - zarówno w wysokości stwierdzonej rachunkiem hotelowym, w granicach ustalonego na ten cel limitu (ust. 1), jak i w kwocie ryczałtu w wysokości 25% limitu przy braku rachunku - nie będą świadczeniem należnym pracownikowi, gdy pracodawca zapewnia pracownikowi „bezpłatny nocleg”.

Czy podróż służbową wlicza się do czasu pracy?

Jednakże pojęcia „odpowiednie miejsce do spania” i „bezpłatny nocleg” nie mogą być utożsamiane bądź traktowane zamiennie. Świadczyć może o tym chociażby fakt, że ustawodawca używając różnych sformułowań w przepisach traktuje te określenia jako różne pojęcia. Odnosząc się zaś do istoty „ryczałtu” jako świadczenia kompensacyjnego (przeznaczonego na pokrycie kosztów noclegu) wskazać należy, iż świadczenie z założenia jest oderwane od rzeczywistego poniesienia kosztów, tym samym wielokrotnie może się zdarzyć, że nie pokrywa w całości wszystkich wydatków z określonego tytułu (bo nie są one udokumentowane); w zależności od okoliczności konkretnego przypadku kwota ryczałtu - która jako uśredniona i ujednolicona ustalona jest przez prawodawcę - pokryje więc pracownikowi koszty noclegowe w wymiarze mniejszym albo większym niż faktycznie przez niego poniesione[4].

Sąd Najwyższy podsumowując swoje rozważania doszedł do wniosku, że zapewnienie przez pracodawcę pracownikowi (kierowcy wykonującemu przewozy w międzynarodowym transporcie drogowym) odpowiedniego miejsca do spania w kabinie samochodu ciężarowego, czyli wyposażenie samochodu w odpowiednie urządzenia (leżankę, klimatyzację, ogrzewanie itp.) pozwala na wykorzystanie przez kierowcę w samochodzie dobowego (dziennego) odpoczynku, przy spełnieniu warunków określonych w art. 8 ust. 8 rozporządzenia nr 561/06; natomiast nie oznacza zapewnienia mu przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu § 9 ust. 4 rozporządzenia z 2002 r. Taki stan rzeczy uprawnia pracownika do otrzymania od pracodawcy zwrotu kosztów noclegu, co najmniej na warunkach i w wysokości określonych w § 9 ust. 1 lub 2 tego rozporządzenia.

Wydanie tego orzeczenia przez Sąd Najwyższy miało na celu ujednolicenie rozbieżności w wykładni oraz unicestwienie rozbieżności interpretacyjnych dotyczących zagadnienia ryczałtu za nocleg dla pracownika - kierowcy odbywającego międzynarodową podróż służbową. Konsekwencją tegoż orzeczenia może być również wzmożony napływ nowych spraw do sądów pracy, które będą procedować w sprawach o zbliżonym stanie faktycznym do sprawy omówionej w niniejszym artykule.  Biorąc pod uwagę długofalowe skutki zapadłego orzeczenia, można się spodziewać, że część pracodawców, z uwagi na powiększenie kosztów pracy, powstałych na skutek konieczności wypłaty ryczałtu, o którym mowa powyżej, będzie wycofywało swój kapitał z polskiego rynku usług. Orzeczenie to może również przyczynić się do tego, że pracodawcy będą podejmowali próbę umniejszenia wynagrodzenia pracowników, z uwagi na konieczność wypłaty ryczałtów, przenosząc tym samym część obciążeń na pracowników. Niemniej jednak orzeczenie zwiększa szanse na skuteczne dochodzenie przez pracowników - kierowców należnych im świadczeń z tytułu ryczałtu za nocleg, chociażby z uwagi na doniosłe znaczenie w polskim systemie prawnym uchwał Sądu Najwyższego wydanych w składzie siedmiu sędziów. W przypadku orzeczeń Sądu Najwyższego wydanych w konkretnej sprawie, sąd wprawdzie jest związany orzeczeniem wyłączenie w tej konkretnej sprawie, w której orzeczenie zapadło, w stosunku zaś do pozostałych, sądy są nieformalnie związane rangą autorytetu. W praktyce powyższe oznacza, że sądy na niższych szczeblach starają się wydawać orzeczenia zgodne z duchem uchwał Sądu Najwyższego, dając tym samym wyraz jednolitej interpretacji obowiązujących norm.

Podróż służbową można rozliczyć w kosztach firmowych

Autor: Paulina Kopanska

Niniejszy wpis jest przedmiotem praw autorskich Kancelarii Prawnej Renata Urowska i Wspólnicy sp.k.



[1] W rozumieniu § 9 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.) obecnie § 16 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z dnia 5 lutego 2013 r.)

[2] Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 r. II PZP 1/14

[3] Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 r. II PZP 1/14

[4] por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1998 r., I PKN 392/98, OSNAPiUS 1999 Nr 23, poz. 745

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tego zawodu nie zastąpi AI. A które czeka zagłada? Ekspert: Programiści są pierwsi w kolejce

Sztuczna inteligencja na rynku pracy to temat, który budzi coraz większe emocje. W dobie dynamicznego rozwoju technologii jedno jest pewne – wiele profesji czeka poważna transformacja, a niektóre wręcz znikną. Ale są też takie zawody, których AI nie zastąpi – i to raczej nigdy. Jakie branże są najbardziej zagrożone? A gdzie ludzka praca pozostanie niezastąpiona? O tym mówi Jan Oleszczuk - Zygmuntowski z Polskiej Sieci Ekonomii.

Branża handlowa traci coraz więcej na kradzieżach w sklepach. Jak handlowcy rozwiązują ten problem

Zmorą branży handlowej wciąż są kradzieże sklepowe. Nasiliły się one w okresie wysokiej inflacji, ale teraz nie słabną w oczekiwanym tempie. Kradzieży z powodów ekonomicznych jest mniej, natomiast rozzuchwalili się złodzieje kradnący dla zysku.

Nadchodzi czas pożegnań z papierowymi fakturami. Wszystko co trzeba wiedzieć o e-fakturowaniu i KSeF

Krajowy System eFaktur powstał by ułatwić życie przedsiębiorcom, ale jest też nowym obowiązkiem, którego przestrzeganie narzuca prawo. Firmy, które nie będą przestrzegać jego zasad, muszą liczyć się z dotkliwymi karami, wynoszącymi nawet 100% kwoty podatku z faktury wystawionej poza KSeF.

Dlaczego rezygnują z założenia własnej firmy: kobiety mają inny powód niż mężczyźni

Aż 47 proc. ankietowanych Polaków nie chciałoby prowadzić własnej firmy – wskazują dane z raportu „Polki i przedsiębiorczość 2024: Bariery w zakładaniu firmy”. Kobiety przed założeniem własnej firmy powstrzymuje sytuacja rodzinna, a mężczyzn – stan zdrowia. Nowe dane.

REKLAMA

Branża meblarska mocno traci przez zagraniczną konkurencję, końca kłopotów nie widać

Wysokie koszty produkcji, spadający popyt i silna konkurencja z Azji osłabiają pozycję polskiej branży meblarskiej. Długi sektora, notowane w Krajowym Rejestrze Długów, sięgają już prawie 130 mln zł – coraz więcej przedsiębiorstw musi wybierać między utrzymaniem płynności a spłatą zobowiązań.

Prezydent zawetował. Przedsiębiorcy będą dalej płacić wysoką składkę zdrowotną a może rząd podejmie drugą próbę zmiany

Prezydent zawetował ustawę obniżającą składki zdrowotne dla przedsiębiorców. Rząd jednak nie ustępuje i podejmie kolejną próbę, powtarzając rozwiązania przyjęte w ustawie dokładnie w takiej samej treści. Jaka więc ma być składka zdrowotna gdy uda się przeprowadzić zmiany.

Rolnicy wierzą w dobrą koniunkturę - po dłuższej przerwie znów inwestują w maszyny rolnicze

W I kwartale 2025 roku rolnictwo było branżą z największym udziałem w finansowaniu maszyn i urządzeń przez firmy leasingowe – 28%, wynika z danych Związku Polskiego Leasingu. Rolnicy wracają do inwestowania wierząc w poprawę koniunktury w branży.

Mała firma, duże ryzyko. Dlaczego system ochrony to dziś inwestycja, nie koszt [WYWIAD]

Choć wielu właścicieli małych firm wciąż traktuje ochronę jako zbędny wydatek, rosnąca liczba incydentów – zarówno fizycznych, jak i cyfrowych – pokazuje, że to podejście bywa kosztowne. Dziś zagrożeniem może być nie tylko włamanie, ale też wyciek danych czy przestój operacyjny. W rozmowie z Adamem Śliwińskim, wiceprezesem Seris Konsalnet Security, sprawdzamy, jak MŚP mogą skutecznie zadbać o swoje bezpieczeństwo – bez milionowych budżetów, za to z myśleniem przyszłościowym.

REKLAMA

Polskie firmy chcą eksportować do USA, co z cłami

Polska gospodarka łapie drugi oddech czy walczy o utrzymanie na powierzchni? Jaka będzie przyszłość eksportu do USA? Eksperci podsumowali pierwszy kwartał 2025. Analizie poddany został nie tylko eksport polskich firm, ale i ogólny bilans handlu zagranicznego.

Teraz płatności odroczone także przy zakupach dla firmy

Polskie firmy uzyskują dostęp do płatności odroczonych oraz ratalnych w standardzie zbliżonym do tego oferowanego konsumentom. To duże ułatwienie, z którego skorzystają w pierwszej kolejności małe i średnie firmy.

REKLAMA