Opodatkowanie i oskładkowanie szczepień pracowników

Pracodawca nie pobiera zaliczki na podatek dochodowy z tytułu zapewnienia pracownikom możliwości zaszczepienia się, gdy nie osiągają oni przychodu podlegającego opodatkowaniu. W tym przypadku wskazówki, kiedy nie powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń, można znaleźć w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 7/13, patrz: www.ekspert3.inforlex.pl).

Zwolnienie z opodatkowania zależne od przepisów bhp

Do szczepień pracowników zastosowanie mają przepisy dotyczące świadczeń rzeczowych. Świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, są zwolnione z opodatkowania, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw (art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o pdof).

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Warunkiem zastosowania tych zwolnień jest uzasadnienie zakupu szczepionek dla pracowników przez pracodawcę przepisem aktu prawnego innego niż ustawa podatkowa. Organy podatkowe za takie przepisy uznają np. rozporządzenie w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności (dalej: rozporządzenie o zalecanych szczepieniach ochronnych). W załączniku do rozporządzenia zamieszczono wykaz rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u tych osób – np. w poz. 2 zostały wymienione czynności przy produkcji i dystrybucji żywności oraz wymagające kontaktu z żywnością w zakładach zbiorowego żywienia. Rozporządzenie o zalecanych szczepieniach ochronnych zaleca w takich przypadkach szczepienia pracowników przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. Sfinansowanie tego wydatku ze środków pracodawcy nie powoduje powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Szczepienia pracowników są zwolnione z podatku, jeżeli przysługują na podstawie przepisów bhp.

Przy weryfikacji prawa pracowników do zwolnień podatkowych fiskus sprawdza, czy zostały spełnione warunki rozporządzenia Ministra Zdrowia z 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. W przypadku zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych pracodawca ma obowiązek stosować wszelkie dostępne środki eliminujące narażenie, a jeżeli jest to niemożliwe – ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Wskazane rozporządzenie zawiera wykaz prac narażających pracowników na działanie czynników biologicznych (np. praca w zakładach produkujących żywność czy praca w jednostkach ochrony zdrowia). Przepisy rozporządzenia można stosować także do innych prac niż wskazane wprost w wykazie, ale pracodawca musi dysponować potwierdzeniem narażenia pracownika na działanie czynników biologicznych. Istnieją jednak wątpliwości co do sposobu, w jaki pracodawca powinien wykazywać takie narażenie, uzasadniające np. zakup szczepionek na grypę dla pracowników, tak aby fiskus zaakceptował brak konieczności poboru zaliczki na podatek dochodowy.

Zobacz również: Czy zakup soczewek kontaktowych dla pracownika jest opodatkowany?

Brak przychodu

Zapewnienie pracownikom szczepień w sposób niepowodujący konieczności zapłaty podatku dochodowego jest możliwe także wtedy, gdy po stronie pracownika nie powstaje przychód. Brak przychodu zwalnia bowiem od konieczności powoływania się płatnika na zwolnienia podatkowe. Analizując wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 7/13), można określić, kiedy pracownik nie osiągnął przychodu po zapewnieniu mu przez pracodawcę nieodpłatnych świadczeń (np. szczepionek). Według Trybunału Konstytucyjnego podstawowymi cechami wskazującymi na opodatkowanie świadczenia nieodpłatnego jest:

• dobrowolność skorzystania ze świadczenia przez pracownika (najlepiej, aby pracodawca dysponował jego pisemną zgodą wyrażoną przed skorzystaniem ze świadczenia),
• uzyskanie oszczędności przez pracownika dzięki sfinansowaniu np. szczepień przez pracodawcę.

Z uwagi na te kryteria należy przyjąć, że zazwyczaj zapewnienie pracownikom przez pracodawcę szczepień na grypę powoduje powstanie przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Pracodawca nie ma bowiem możliwości zmuszenia pracownika do poddania się szczepieniom (pracownik ma prawo odmówić). Jest to więc świadczenie przyjmowane przez pracownika dobrowolnie.

Pracownik może odmówić poddania się szczepieniom na grypę zapewnionym przez pracodawcę.

Zobacz: Czy składka na grupowe ubezpieczenia stanowi przychód pracownika?