REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dopuszczalność zawarcia czynności z samym sobą

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
zawarcie czynności z samym sobą
zawarcie czynności z samym sobą
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zawarta w art. 108 Kodeksu cywilnego (dalej k.c.) zasada zakazu dokonywania przez pełnomocnika czynności prawnej z sobą samym, została przede wszystkim wprowadzona w celu ochrony interesów mocodawcy. Zakaz ten znajduje zastosowanie zarówno w sytuacji, gdy pełnomocnik jest drugą stroną umowy zawieranej w imieniu mocodawcy, jak również wtedy, gdy reprezentuje on jednocześnie obie strony czynności prawnej.

„Czynnością prawną “z samym sobą” w ścisłym znaczeniu jest czynność, w której jedną stroną jest mocodawca reprezentowany przez pełnomocnika, zaś drugą stroną osoba będąca tym właśnie pełnomocnikiem. Ponadto pojęciem czynności “z samym sobą” można w świetle art. 108 zd. 2 k.c. objąć czynność prawną, w której pełnomocnik reprezentuje obie jej strony. Ustawowy zakaz dotyczy w świetle art. 108 k.c. obu tych grup czynności.” (Katarzyna Kopaczyńska-Pieczniak, Komentarz do art.108 Kodeksu cywilnego, pkt. 1 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna; Kidyba Andrzej (red.), Gawlik Zdzisław, Janiak Andrzej, Jedliński Adam, Kopaczyńska-Pieczniak Katarzyna, Niezbecka Elżbieta, Sokołowski Tomasz; WKP; 2012).

REKLAMA

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Generalna zasada zawarta w Art. 108 k.c. wprowadza zakaz zawierania umów z samym sobą. Od tego zakazu przepis ten przewiduje dwa wyjątki:

1)      jeżeli dopuszczalność dokonania czynności prawnej z “samym sobą” wynika z treści pełnomocnictwa albo

2)      jeżeli ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

„Z brzmienia art. 108 k.c. jednoznacznie wynika, że oba powyższe wyjątki nie muszą zaistnieć kumulatywnie.” (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 czerwca 2005 r., I ACa 1855/04).

Pierwszy z wyjątków polega na tym, że dopuszczalność czynności “z samym sobą” może wynikać z treści pełnomocnictwa.

Drugi natomiast wyraża się w tym, że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy.

Czym jest pełnomocnictwo ogólne?

REKLAMA

Zgodnie z pierwszym wyjątkiem, dopuszczalność czynności prawnej “z samym sobą” powinna wynikać z treści pełnomocnictwa, jednakże nie musi być ona w nim wprost wyrażona. „Wystarczy, gdy na taką wolę mocodawcy wskazuje interpretacja jego oświadczenia woli o udzieleniu umocowania dokonana zgodnie z art. 65 § 1 k.c. Wola mocodawcy może więc zostać wyrażona w sposób wyraźny bądź dorozumiany. W takim przypadku nie ma znaczenia, czy dana czynność zagraża interesom mocodawcy, czy też nie.” (Katarzyna Kopaczyńska-Pieczniak, Komentarz do art.108 Kodeksu cywilnego, pkt. 1 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna; Kidyba Andrzej (red.), Gawlik Zdzisław, Janiak Andrzej, Jedliński Adam, Kopaczyńska-Pieczniak Katarzyna, Niezbecka Elżbieta, Sokołowski Tomasz; WKP; 2012).

Drugi wyjątek polega na dokonaniu analizy i oceny treści czynności prawnej pod kątem możliwości naruszenia interesu mocodawcy. Ocenie poddać powinno się całość treści czynności prawnej, a nie tylko treść oświadczeń woli, okoliczności ich złożenia przez strony oraz skutki prawne wywoływane tą czynność prawną, a wynikające z ustawy, zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów zgodnie z art. 56 k.c. (B. Gawlik (w:) System prawa cywilnego, t. I, 1985, s. 770; M. Piekarski (w:) Komentarz, t. I, 1972, s. 252). Na podstawie tak dokonanej oceny treści czynności prawnej powinna być wyłączona możliwość naruszenia interesów mocodawcy. „Słusznie wskazuje się przy tym na konieczność szerokiego rozumienia pojęcia “interesy”, bez zawężania go tylko do interesów prawnych (prawnie chronionych)” (M. Piekarski (w:) Komentarz, t. I, 1972, s. 252).

Jak udzielić pełnomocnictwa szczególnego?

Wobec czego, czynność prawna “z samym sobą” jest dopuszczalna jeśli zgodnie z jej treścią nie spowoduje ona żadnych negatywnych skutków dla interesów mocodawcy (będzie dla nich indyferentna).

Na marginesie wskazać należy, iż „w literaturze przeważa pogląd, zgodnie z którym dokonanie czynności prawnej z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 108 k.c., nie powoduje bezwzględnej nieważności tej czynności. Wykładnia funkcjonalna powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że mamy w tym wypadku do czynienia z tzw. czynnością niezupełną (negotium claudicans), której skuteczność zależeć będzie od potwierdzenia przez mocodawcę. [...] Ze względu na bezpieczeństwo obrotu należałoby raczej przyjąć, że zakaz z art. 108 ma bardziej surowy charakter, wyrażający się w tym, że jego naruszenie skutkuje jednak nieważnością czynności prawnej.” (Robaczyński Wojciech, Komentarz do art. 108 Kodeksu cywilnego, pkt. 6 [w:] Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz; Pyziak-Szafnicka Małgorzata (red.), Giesen Beata, Katner Wojciech J., Księżak Paweł, Lewaszkiewicz-Petrykowska Biruta, Majda Rafał, Michniewicz-Broda Ewa, Pajor Tomasz, Promińska Urszula, Robaczyński Wojciech, Serwach Małgorzata, Świderski Zbigniew, Wojewoda Michał; LEX, 2009).

Czy można odwołać pełnomocnictwo?

Autor: Piotr Dziurla

Niniejszy wpis jest przedmiotem praw autorskich Kancelarii Prawnej Renata Urowska i Wspólnicy sp.k.

Zapisz się na newsletter
Zakładasz firmę? A może ją rozwijasz? Chcesz jak najbardziej efektywnie prowadzić swój biznes? Z naszym newsletterem będziesz zawsze na bieżąco.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moja firma
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Gdy ogień nie jest przypadkiem. Pożary w punktach handlowo-usługowych

Od stycznia do początku maja 2025 roku straż pożarna odnotowała 306 pożarów w obiektach handlowo-usługowych, z czego aż 18 to celowe podpalenia. Potwierdzony przypadek sabotażu, który doprowadził do pożaru hali Marywilska 44, pokazuje, że bezpieczeństwo pożarowe staje się kluczowym wyzwaniem dla tej branży.

Przedsiębiorcy zyskają nowe narzędzia do analizy rynku. Współpraca GUS i Rzecznika MŚP

Nowe intuicyjne narzędzia analityczne, takie jak Dashboard Regon oraz Dashboard Koniunktura Gospodarcza, pozwolą firmom na skuteczne monitorowanie rynku i podejmowanie trafniejszych decyzji biznesowych.

Firma w Anglii w 2025 roku – czy to się nadal opłaca?

Rok 2025 to czas ogromnych wyzwań dla przedsiębiorców z Polski. Zmiany legislacyjne, niepewne otoczenie podatkowe, rosnąca liczba kontroli oraz nieprzewidywalność polityczna sprawiają, że coraz więcej firm poszukuje bezpiecznych alternatyw dla prowadzenia działalności. Jednym z najczęściej wybieranych kierunków pozostaje Wielka Brytania. Mimo Brexitu, inflacji i globalnych zmian gospodarczych, firma w Anglii to nadal bardzo atrakcyjna opcja dla polskich przedsiębiorców.

Windykacja należności krok po kroku [3 etapy]

Niezapłacone faktury to codzienność, z jaką muszą się mierzyć w swej działalności przedsiębiorcy. Postępowanie windykacyjne obejmuje szereg działań mających na celu ich odzyskanie. Kluczową rolę odgrywa w nim czas. Sprawne rozpoczęcie czynności windykacyjnych zwiększa szanse na skuteczne odzyskanie należności. Windykację możemy podzielić na trzy etapy: przedsądowy, sądowy i egzekucyjny.

REKLAMA

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej. 20 maja 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców

20 maja 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o rozliczenie składki zdrowotnej. Kto musi złożyć dokumenty dotyczące rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2024 r.? Co w przypadku nadpłaty składki zdrowotnej?

Klienci nie płacą za komórki i Internet, operatorzy telekomunikacyjni sami popadają w długi

Na koniec marca w rejestrze widniało niemal 300 tys. osób i firm z przeterminowanymi zobowiązaniami wynikającymi z umów telekomunikacyjnych - zapłata za komórki i Internet. Łączna wartość tych zaległości przekroczyła 1,4 mld zł. Największe obciążenia koncentrują się w stolicy – mieszkańcy Warszawy zalegają z płatnościami na blisko 130 mln zł, w czołówce jest też Kraków, Poznań i Łódź.

Leasing: szykowana jest zmiana przepisów, która dodatkowo ułatwi korzystanie z tej formy finansowania

Branża leasingowa znajduje się obecnie w przededniu zmian legislacyjnych, które jeszcze bardziej ułatwią zawieranie umów. Dziś, by umowa leasingu była ważna, wymagana jest forma pisemna, a więc klient musi złożyć kwalifikowany podpis elektroniczny lub podpisać dokument fizycznie. To jednak już niebawem może się zmienić.

Spółka cywilna – kto jest odpowiedzialny za zobowiązania, kogo pozwać?

Spółka cywilna jest stosunkowo często spotykaną w praktyce formą prowadzenia działalności gospodarczej. Warto wiedzieć, że taka spółka nie ma osobowości prawnej i tak naprawdę nie jest generalnie żadnym samodzielnym podmiotem prawa. Jedynie niektóre ustawy (np. ustawy podatkowe) nadają spółce cywilnej przymiot podmiotu praw i obowiązków. W jaki sposób można pozwać kontrahenta, który prowadzi działalność w formie spółki cywilnej?

REKLAMA

Polskie sklepy internetowe nie wykorzystują możliwości sprzedaży produktów w innych krajach - do zyskania jest wiele

43% sklepów internetowych nie prowadzi sprzedaży zagranicznej, a 40% posiada wyłącznie polską wersję językową. Tracą przez to ogromną możliwość rozwoju, bo w przypadku firm e-handlowych stawiających na globalizację z obrotów poza krajem zyskuje się średnio o 25% wyższe przychody.

Tego zawodu nie zastąpi AI. A które czeka zagłada? Ekspert: Programiści są pierwsi w kolejce

Sztuczna inteligencja na rynku pracy to temat, który budzi coraz większe emocje. W dobie dynamicznego rozwoju technologii jedno jest pewne – wiele profesji czeka poważna transformacja, a niektóre wręcz znikną. Ale są też takie zawody, których AI nie zastąpi – i to raczej nigdy. Jakie branże są najbardziej zagrożone? A gdzie ludzka praca pozostanie niezastąpiona? O tym mówi Jan Oleszczuk - Zygmuntowski z Polskiej Sieci Ekonomii.

REKLAMA