Ulga na start 2022 - dla kogo, ile wynosi, jak zgłosić

Ulga na start – ZUS 2022

Ulga na start jest dla przedsiębiorców, którzy po raz pierwszy prowadzą działalność gospodarczą lub rozpoczynają ją po raz kolejny po 5 latach od zawieszenia lub zamknięcia poprzedniej działalności. Sprawdź, czy możesz skorzystać z tej ulgi.

• Kto może skorzystać z Ulgi na start
• Z jakich składek zwalnia Ulga na start
• Jak długo można korzystać z Ulgi na start
• Jak zgłosić się do ZUS
• Ile będziesz płacić do ZUS
• Kto nie musi płacić składki zdrowotnej
• Deklaracje ZUS przy Uldze na start
• Konsekwencje korzystania z Ulgi na start
• Jakie składki będziesz płacić po Uldze na start

Ulga na start 2022 - dla kogo?

Kto może skorzystać z Ulgi na start? Z ulgi mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy:

• są osobami fizycznymi, czyli prowadzą działalność jednoosobową albo są wspólnikami spółek cywilnych
• podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmują ją ponownie, po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia
• nie wykonują działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie i wykonywali czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.

Ulga na start dla rolnika Jeżeli jesteś rolnikiem lub domownikiem i zaczynasz prowadzić działalność gospodarczą, również możesz skorzystać z Ulgi na start. W takim wypadku pamiętaj jednak, że nie musisz ubezpieczać się w ZUS, jeśli spełniasz jednocześnie poniższe warunki: podlegałeś ubezpieczeniu w KRUS w pełnym zakresie przez minimum 3 lata nieprzerwanie nadal prowadzisz gospodarstwo rolne lub w nim pracujesz dysponujesz gospodarstwem, którego obszar użytków rolnych przekracza 1ha przeliczeniowego złożyłeś w KRUS oświadczenie o kontynuacji ubezpieczenia w ciągu 14 dni od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej nie jesteś pracownikiem ani pozostajesz w stosunku służbowym nie masz ustalonego prawa do emerytury, renty lub innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty granicznej. Jeśli nie spełniasz co najmniej jednego z tych warunków, musisz płacić składki na ZUS. Przysługuje ci wtedy Ulga na start na zasadach ogólnych.

Ważne! Jeśli jako przedsiębiorca korzystasz z Ulgi na start, twój zleceniodawca nie ma obowiązku odprowadzania za ciebie składek na ubezpieczenia społeczne pod warunkiem, że:

• przedmiot umowy ze zleceniodawcą (agencyjnej, zlecenia lub o świadczenie usług) jest taki sam jak przedmiot prowadzonej przez ciebie działalności
• osiągane przychody są opodatkowane jako przychód z działalności gospodarczej.

Ulga na start - z czego zwalnia?

Każdy przedsiębiorca, który rejestruje firmę w CEIDG i nie jest ubezpieczony z innego tytułu, na przykład pracy na etacie, co do zasady ma obowiązek zgłosić się w ZUS do ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego oraz opłacać składki na te ubezpieczenia w pełnej albo – przez 24 miesiące – w obniżonej wysokości.

Jednak firmy, które dopiero zaczynają działalność gospodarczą, mogą skorzystać z Ulgi na start i obniżyć w ten sposób swoje koszty. W okresie korzystania z Ulgi na start przedsiębiorcy nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Ulga zwalnia przez sześć pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek:

• na ubezpieczenia społeczne, czyli ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe
• na Fundusz Pracy
• na Fundusz Solidarnościowy.

Ulga na start nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. To oznacza, że masz obowiązek zarejestrować się do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać co miesiąc składkę zdrowotną. W okresie korzystania z Ulgi na start masz także prawo zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS członków swojej rodziny.

Zanim zdecydujesz się na skorzystanie z ulgi, pamiętaj, że w okresie, w którym nie płacisz składek, nie odkładasz ich na emeryturę lub rentę. Nie otrzymasz także świadczeń w razie choroby albo wypadku.

Ważne! Zwolnienie z ubezpieczeń społecznych oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy dotyczy tylko osoby prowadzącej działalność, która korzysta z Ulgi na start. Pracownicy, osoby współpracujące lub zleceniobiorcy będą objęci ubezpieczeniami społecznymi od momentu rozpoczęcia działalności. Musisz więc za nich odprowadzać składki od chwili ich zatrudnienia.

Ulga na start - jak długo?

Ulga zwalnia z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne przez sześć pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek:

• jeżeli rozpoczynasz działalność w trakcie miesiąca, nie wliczasz tego miesiąca do 6 miesięcy, w trakcie których możesz korzystać z Ulgi na start
• jeśli działalność rozpoczynasz pierwszego dnia miesiąca, ten miesiąc wliczasz do 6 miesięcy, w których możesz korzystać z ulgi.

Przykład

Jan Kowalski rozpoczął działalność gospodarczą od 7 lutego 2020 roku. Spełniał warunki do skorzystania z ulgi na start. Sześć miesięcy, za które nie będzie opłacać składek na ubezpieczenia społeczne, upłynie 31 sierpnia 2020 roku.

Jeśli w okresie korzystania z Ulgi na start zawiesisz wykonywanie działalności, okres zawieszenia nie przerwie biegu 6 miesięcy, czyli wlicza się do okresu, w którym możesz korzystać z ulgi. W trakcie zawieszenia możesz zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Możesz przestać korzystać z Ulgi na start:

• w dowolnym wybranym przez ciebie momencie przed upływem 6 miesięcy
• po upływie 6 miesięcy.

Ulga na start 2022 - jak zgłosić się do ZUS, kod

Jeżeli chcesz skorzystać z Ulgi na start, to w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności musisz zgłosić się w ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego, z kodem tytułu ubezpieczenia, który zaczyna się od cyfr 05 40. Pozostałe dwie cyfry zależą od tego, czy masz ustalone prawo do emerytury lub renty oraz czy posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności.

Jeśli nie posiadasz ustalonego prawa do emerytury/renty ani orzeczenia o niepełnosprawności, twój kod to 05 40 00.

Jeśli masz prawo do emerytury/renty albo posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności, dwie ostatnie cyfry wpisujesz w zależności od twojej sytuacji, zgodnie z instrukcją poniżej.

Piąta cyfra kodu ZUS:

0 – jeśli nie masz ustalonego prawa do emerytury lub renty,
1 – jeśli masz ustalone prawo do emerytury,
2 – jeśli masz ustalone prawo do renty.

Szósta cyfra kodu ZUS:

0 – jeśli nie posiadasz orzeczenia o niepełnosprawności,
1 – jeśli posiadasz orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności,
2 – jeśli posiadasz orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
3 – jeśli posiadasz orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zgłoszenia dokonujesz na formularzu ZUS ZZA.

Najprościej jest złożyć formularz zgłoszeniowy w trakcie rejestracji firmy w CEIDG.

Zgłoszenie możesz także przekazać do ZUS:

• w formie papierowej – pod warunkiem, że będziesz rozliczać składki maksymalnie za 5 osób. W takim wypadku formularz możesz złożyć osobiście w placówce ZUS, przez pełnomocnika lub wysłać pocztą
• w Programie Płatnik – wypełnij formularz i podpisz go podpisem kwalifikowanym
• w aplikacji ePłatnik na Platformie Usług Elektronicznych (PUE), jeśli masz konto na PUE – podpisz dokumenty podpisem kwalifikowanym lub Profilem Zaufanym.

Pamiętaj, że jeśli członek twojej rodziny, na przykład dziecko lub małżonek, nie ma żadnego tytułu (prawa) do ubezpieczenia zdrowotnego, powinieneś zgłosić go do tego ubezpieczenia w ZUS na formularzu ZUS ZCNA. Za osobę zgłoszoną w taki sposób do ubezpieczenia zdrowotnego nie opłacasz dodatkowej składki zdrowotnej – korzysta ona ze świadczeń na podstawie składki, którą opłacasz za siebie.

Ulga na start 2022 - ile wynosi?

Korzystając z Ulgi na start, opłacasz za siebie wyłącznie składkę zdrowotną. Od początku 2022 roku wysokość składki zdrowotnej zależy od wysokości dochodów oraz wybranej formy opodatkowania.

Jeżeli rozliczasz się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 9% podstawy wymiaru składki.

Jeżeli rozliczasz podatek dochodowy od osób fizycznych w formie podatku liniowego (19%), zapłacisz składkę zdrowotną w wysokości 4,9% podstawy wymiaru składki.

Ważne! 

Jeśli rozliczasz podatki dochodowe na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub liniowo, a twój dochód w danym miesiącu będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, to wysokość składki zdrowotnej w tym miesiącu wyniesie 9% minimalnego wynagrodzenia.

Minimalne wynagrodzenie w 2022 roku wynosi 3010 zł brutto. Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna w 2022 roku wyniesie 270,90 zł.

Jeśli rozliczasz podatki dochodowe ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, twoja miesięczna składka zdrowotna wyniesie 9% zryczałtowanej podstawy. W 2022 roku będzie to kwota od 380 zł do 950 zł, w zależności od twoich przychodów.

Jeśli rozliczasz podatki dochodowe kartą podatkową to podstawą wymiaru twojej składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, a składka zdrowotna w 2022 roku wyniesie 270,90 zł miesięcznie.

Składka zdrowotna - kto nie płaci?

Możesz być zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, również przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności. Stanie się tak, jeśli:

1. jesteś emerytem bądź rencistą i twoje świadczenie nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia oraz twoje przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będziesz opłacać podatek dochodowy w formie karty podatkowej
2. jesteś niepełnosprawny lub niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz twoje przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będziesz opłacać podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
3. pobierasz zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego
4. jesteś pracownikiem i łącznie spełniasz następujące warunki:

• opłacasz składki od wymiaru nie wyższego niż minimalne wynagrodzenie
• uzyskujesz miesięczne przychody z działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia
• opłacasz podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ulga na start - deklaracje ZUS

Jeśli korzystasz z Ulgi na start, to za siebie opłacasz tylko składkę zdrowotną.

Po rozpoczęciu działalności i zgłoszeniu do ubezpieczeń powinieneś złożyć do ZUS deklarację ZUS DRA i zapłacić składkę.

Jeśli zatrudniasz pracowników lub współpracujesz ze zleceniobiorcami, musisz zarejestrować ich w ZUS i płacić za nich składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Ważne! Od stycznia 2022 roku zmieniają się terminy opłacania składek. Obowiązują trzy terminy płatności składek i przekazywania dokumentów rozliczeniowych:

• do 5. dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych
• do 15. dnia następnego miesiąca - dla płatników składek posiadających osobowość prawną
• do 20. dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników składek.

Ulga na start - skutki

Korzystanie z Ulgi na start ma swoje konsekwencje. Jeśli w okresie, w którym korzystasz z ulgi, zachorujesz, będziesz musiał lub musiała opiekować się dzieckiem lub chorym członkiem rodziny albo urodzi Ci się dziecko, nie otrzymasz świadczeń, które przysługują z ubezpieczenia chorobowego, czyli:

• zasiłku chorobowego
• świadczenia rehabilitacyjnego
• zasiłku macierzyńskiego
• zasiłku opiekuńczego.

W okresie korzystania z Ulgi na start nie otrzymasz również zasiłku chorobowego ani świadczenia rehabilitacyjnego z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.

Okres objęty Ulgą na start, w którym nie będziesz opłacać składek na ubezpieczenie emerytalne, nie będzie uwzględniony przy ustalaniu prawa do emerytury (nie wlicza się do okresu składkowego) i nie podwyższy wysokości otrzymywanego w przyszłości świadczenia emerytalnego.

Jakie składki po Uldze na start?

Możesz przestać korzystać z Ulgi na start:

• w dowolnym wybranym przez ciebie momencie przed upływem 6 miesięcy
• po upływie 6 miesięcy.

W obu przypadkach możesz skorzystać z możliwości opłacania obniżonych składek ZUS. Obniżone składki przysługują ci za pełne 24 miesiące – jeśli zrezygnujesz z Ulgi na start w połowie miesiąca, okres obniżonych składek zacznie się liczyć dopiero od kolejnego miesiąca.

Jeśli chcesz płacić obniżone składki, musisz:

• wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 40
• zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA w ramach obniżonych składek z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 70. Jeśli masz prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, twój kod rozpoczyna się cyframi 05 72.

Podstawa prawna:

Art. 18, 19 Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Art. 104 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Art. 18a-18aa, 47 Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Art. 79, 81, 82, 85 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Art. 4 Ustawa z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym

Art. 6. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.

Art. 5a Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2020 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów.