Arbitraż sposobem rozwiązywania sporów gospodarczych

Jak skorzystać z arbitrażu?

Arbitraż, inaczej sądownictwo polubowne, unormowany jest z przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Strony sporu mogą poddać się pod rozstrzygnięcie sądu polubownego w przypadku, gdy spór dotyczy praw majątkowych, a przy sporach niemajątkowych, wtedy gdy możliwe jest zawarcie ugody sądowej. Arbitraż nie jest jednak dopuszczalny w sprawach o alimenty.

Zapis na sąd polubowny

Najważniejszym warunkiem poddania sprawy pod sądownictwo polubowne jest sporządzenie umowy stron zwanej zapisem na sąd polubowny. Zapis ten musi określać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć. Należy jednak pamiętać, aby przy sporządzaniu zapisu na sąd polubowny nie naruszyć zasady równości stron.

Zapis na sąd polubowny powinien zostać sporządzony na piśmie. Istnieje również możliwość zamieszczenia zapisu w wymienionych między stronami pismach lub oświadczeniach złożonych za pomocą środków porozumiewania się na odległość, które pozwalają utrwalić ich treść.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Wymogi dotyczące formy zapisu na sąd polubowny można również spełnić poprzez powołanie się w umowie na dokument zawierający postanowienie o poddaniu sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, jeżeli umowa ta jest sporządzona na piśmie, a to powołanie się jest tego rodzaju, że czyni zapis częścią składową umowy.

Wiele spółek handlowych w swoich umowach posiadają zapis na sąd polubowny dotyczących sporów ze stosunku spółki. Zapis ten wiąże samą spółkę jak i jej wspólników.

---

Wybór sądu polubownego

W zapisie na sąd polubowny określa się również sąd, w którym ma dojść do arbitrażu pomiędzy stronami. Sądy polubowne działają m.in. przy izbach gospodarczych, izbach budowniczych oraz przemysłowo - handlowych.  

Istnieją również sądy polubowne tworzone wyłącznie na doraźne potrzeby. W takim przypadku strony sami wybierają arbitrów. Należy jednak pamiętać, że arbitrem może być osoba fizyczna bez względu na obywatelstwo, mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Arbitrem nie może być jednak sędzia państwowy, chyba że znajduje się w stanie spoczynku.

Zobacz:  Dziedziczenie firmy po śmierci właściciela

Postępowanie przed sądem polubownym

Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego strony mogą uzgodnić zasady i sposób postępowania przed sądem polubownym. W braku odmiennego uzgodnienia stron, postępowanie przed sądem polubownym rozpoczyna się w dniu, w którym pozwanemu doręczono pismo zawierające żądanie rozpoznania sprawy w postępowaniu przed sądem polubownym (wezwanie na arbitraż).

Wezwanie na arbitraż powinno dokładnie określić strony i przedmiot sporu oraz wskazywać zapis na sąd polubowny, na podstawie którego postępowanie ma być prowadzone, a także zawierać wyznaczenie arbitra, jeżeli należy to do strony, która dokonuje wezwania na arbitraż.

Co więcej w terminie uzgodnionym przez strony lub, jeżeli strony nie postanowiły inaczej, w terminie wyznaczonym przez sąd polubowny powód powinien wnieść pozew, a pozwany może złożyć odpowiedź na zarzuty zawarte w pozwie. Do pozwu i odpowiedzi na ten pozew strony mogą dołączyć dokumenty, jakie uznają za stosowne. Dokumentami tymi będą przede wszystkim dowody potwierdzające tezy zawarte w pozwie i odpowiedzi.

Ugoda i wyrok

Sąd polubowny rozstrzyga spór według prawa właściwego dla danego stosunku, a gdy strony go do tego wyraźnie upoważniły - według ogólnych zasad prawa lub zasad słuszności. W każdym jednak przypadku sąd polubowny bierze pod uwagę postanowienia umowy oraz ustalone zwyczaje mające zastosowanie do danego stosunku prawnego.

Sprawę przed sądem polubownym rozstrzyga ugoda lub wyrok. Co warto przytoczyć, strona, która nie zgadza się z jego treścią może wystąpić w tej samej sprawie na drogę sądownictwa powszechnego.

Sądownictwo polubowne jest dużo szybszym i efektywniejszym  sposobem rozstrzygania sporów gospodarczych. Arbitraż jest również o wiele tańszy od sądownictwa powszechnego.

Zobacz: Zagrożenia dla przedsiębiorstw w 2013 roku