Firmę założymy bez wychodzenia z domu - wicepremier Waldemar Pawlak dla Wieszjak.pl

Marcin Milewski: Utworzenie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) uprościło i przyspieszyło procedurę zakładania działalności gospodarczej. Jak zmianę przyjęli sami zainteresowani?

Waldemar Pawlak: Przedsiębiorcy pozytywnie odebrali zmianę sposobu rejestracji działalności gospodarczej zaproponowaną przez Ministerstwo Gospodarki. Chętnie również korzystają z możliwości wypełnienia wniosku na stronie firma.gov.pl, nawet jeśli nie dysponują podpisem elektronicznym czy zaufanym profilem, potrzebnym do jego podpisania. Formularz przygotowany w systemie otrzymuje kod, z którym można udać się do najbliższego urzędu gminy. Pozostaje tylko złożenie podpisu pod wnioskiem wydrukowanym przez urzędnika.

W systemie zarejestrowanych jest ponad 14 tys. przedsiębiorców, którzy skorzystali z pełnej ścieżki elektronicznej bez pomocy urzędów i obecnie samodzielnie zarządzają swoimi wpisami. Od początku istnienia CEIDG przetworzyła już blisko 650 tys. wniosków.

Polecamy: CEIDG - vademecum

Jak na CEIDG zareagowali urzędnicy?

- Ministerstwo Gospodarki wspiera pracę urzędników poprzez udostępnienie różnych narzędzi komunikacji. Uruchomiliśmy np. infolinię oraz skrzynkę poczty elektronicznej, za pomocą której eksperci na bieżąco odpowiadają na pytania i wyjaśniają wątpliwości powstałe podczas pracy w systemie. Przygotowaliśmy również cykl warsztatów dla pracowników urzędów w zakresie wymiany doświadczeń związanych z CEIDG. Spotkania odbywają się w Warszawie i innych miastach Polski. Najbliższe odbędą się w Gdańsku i Olsztynie. Dodatkowo wysyłamy do urzędów gmin komunikaty o wszelkich zmianach w systemie i na bieżąco uzupełniamy informacje na stronie CEIDG. Wnioski o zmiany w systemie postulowane przez urzędników na bieżąco analizujemy i wprowadzamy do systemu, a urzędnicy z zadowoleniem przyjmują nowe funkcjonalności.

Warto także pamiętać, że Minister Gospodarki przejmując rolę organu ewidencyjnego od burmistrzów, wójtów i prezydentów miast, przejął również wiele obowiązków związanych np. z wydawaniem decyzji i postanowień do wpisów przedsiębiorców. Głównym beneficjentem wdrożenia CEIDG i jednocześnie kluczowym użytkownikiem tego systemu stały się zatem gminy, które zostały odciążone od prowadzenia lokalnych ewidencji.

Ministerstwo nie obawiało się opóźnień w związku z przenoszeniem wpisów ze starej ewidencji do CEIDG? Wpisy były przenoszone do ostatniej chwili. Przed 1 lipca w samej Warszawie zarejestrowanych było ponad 0,5 miliona przedsiębiorców. Resort gospodarki zapowiadał, że w razie opóźnień odpowiedzialnością będą obarczone gminy. Samorządy przekazały resortowi dane na czas?

- Półtora roku przed uruchomieniem systemu CEIDG został udostępniony gminom system SAGED służący przygotowaniu gminnych ewidencji do umieszczenia danych w jednym systemie publicznym. Podczas przenoszenia danych przedsiębiorców z gmin do centralnego rejestru okazało się, że w lokalnych ewidencjach jest wiele błędów. Na przestrzeni lat znacznie zmieniały się przepisy określające zakres danych gromadzonych w ewidencji działalności gospodarczej, a sami przedsiębiorcy często nie informowali organu ewidencyjnego o zmianach.

Przy okazji migracji danych weryfikowano i uzupełniano też informacje o firmach. Przenoszone były tylko te wpisy, które przechodziły weryfikację w bazach danych pozyskanych z Urzędów Skarbowych, GUS oraz w rejestrze PESEL. Z końcem 2011 roku przyjęliśmy również te dane, w których występowały braki. Wpisy te zostały poddane analizie i są na bieżąco uzupełniane bądź wykreślane już przez Ministerstwo Gospodarki. Zmian mogą dokonywać również sami przedsiębiorcy. Gminy na czas przeniosły dane, a migracja niemal 3 mln wpisów przebiegła skutecznie. Bardzo dziękuję wszystkim za zaangażowanie i trud związany z przygotowaniem i przekazaniem danych.

Polecamy: Jak wypełnić formularz CEIDG-1?

Na przełomie stycznia i lutego w CEIDG nadal brakowało około pół miliona wpisów. Resort informował, że ma już dane od samorządów, ale część wpisów jest nieaktywna. Skąd braki w danych udostępnianych w CEIDG?

- Wiele z przekazanych wpisów nie zawiera danych, które jednoznacznie identyfikują przedsiębiorcę. Występują również wpisy tych samych przedsiębiorców przekazane z różnych gmin.

Podczas migracji przeniesiono niemal 3 mln wpisów. Blisko 500 tys. z nich nie przeszło jednak automatycznej walidacji w innych rejestrach państwowych, a co za tym idzie nie zostały one udostępnione w publicznej wyszukiwarce CEIDG i dostęp do nich mają jedynie urzędy gmin.

W celu korygowania niektórych wpisów oraz wniosków przedsiębiorców opracowaliśmy nowe formularze: CEIDG-2 – do aktualizacji wpisów, które nie zostały poprawnie zweryfikowane podczas migracji danych z systemów gminnych, oraz CEIDG-3, służący do wykreślania wpisów zwielokrotnionych - dotyczących tego samego przedsiębiorcy, które zostały przekazane z różnych gmin.

Ministerstwo Gospodarki weryfikuje przekazane dane i na bieżąco, jeżeli jest taka możliwość, uzupełnia braki. Jeśli wpis jest nieaktywny, a przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą, powinien jak najszybciej udać się do urzędu gminy i uzupełnić swoje dane.

Kiedy przedsiębiorcy mogą spodziewać się ostatecznego wyeliminowania luk w CEIDG?

- Po kilku miesiącach funkcjonowania systemu CEIDG zauważamy potrzebę skorygowania niektórych przepisów dot. rejestracji oraz ewidencjonowania działalności gospodarczej. Chcemy w ten sposób wesprzeć przedsiębiorców oraz usprawnić pracę urzędników, wykorzystując możliwości techniczne systemu CEIDG. Opracowujemy też modyfikacje formularza CEIDG-1, które pozwolą wprowadzić kolejne udogodnienia np. w zakresie wypełniania wniosku oraz jego poprawny obieg pomiędzy organami zaangażowanymi w proces rejestracji.

Przedsiębiorcy obawiali się, że przenoszenie wpisów może utrudnić im uzyskanie zaświadczenia o prowadzonej działalności. W szczególności dotyczyło to firm biorących udział w zamówieniach publicznych. Zaświadczenia były wydawane, pomimo przenoszenia wpisów, bez przeszkód?

- Do momentu przeniesienia wpisów do CEIDG organem ewidencyjnym był prezydent miasta, wójt i burmistrz, a przedsiębiorca mógł uzyskać zaświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej bezpośrednio w gminie. Teraz dane i informacje zawarte w CEIDG są jawne. Zaświadczenia o wpisie do CEIDG, dotyczące przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, mają formę dokumentu elektronicznego albo wydruku ze strony internetowej firma.gov.pl. Organy administracji publicznej nie mogą domagać się od przedsiębiorców okazywania, przekazywania lub załączania do wniosków zaświadczeń o wpisie w CEIDG. Ponadto Minister Gospodarki nie wydaje zaświadczeń potwierdzających, że dana osoba nie jest przedsiębiorcą wpisanym do CEIDG. Jeżeli przedsiębiorca dbał o aktualność swoich danych w ewidencji nie ma problemu z uzyskaniem zaświadczenia, a co ważne, dzięki ujawnieniu rejestru w Internecie wcale tego zaświadczenia nie potrzebuje. Wystarczy, że biorąc udział w przetargu oświadczy, że jest wpisany do CEIDG i poda swój NIP, który jest jego identyfikatorem, również w CEIDG. Jeżeli wpis firmy jest nieaktualny, przedsiębiorca ma obowiązek go uzupełnić.

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji przygotowało projekt zmian upraszczających pacjentom korzystanie z publicznej opieki zdrowotnej. Lekarze mają nie żądać RMUA, bo sprawdzą ubezpieczenie chorego w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych na podstawie PESEL. W razie wątpliwości pomocny będzie dokument potwierdzający ubezpieczenie, ale wystarczające będzie też jedynie oświadczenie pacjenta. Obecnie przedsiębiorca udający się do lekarza musi posiadać potwierdzenie opłacenia składek do ZUS-u. Czy w ramach deregulacji Ministerstwo Gospodarki planuje współpracować z Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji, aby nowy system uwzględniał również sytuację przedsiębiorców?

- Przedsiębiorcy tak samo jak osoby fizyczne podlegają temu samemu ubezpieczeniu zdrowotnemu w ZUS i opłacają składki, samodzielnie dokonują wpłat składek do ubezpieczenia zdrowotnego. Zostaną zatem objęci centralnym wykazem ubezpieczonych.

Polecamy: Składki ZUS 2012

Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada depenalizację działalności gospodarczej oraz działania na rzecz podniesienia pozycji Polski w prestiżowym rankingu Banku Światowego Doing Business. Raport w dużej mierze opiera się na kryterium czasu potrzebnego przedsiębiorcy na rejestrację i wystartowanie z własną działalnością. Czy resorty zamierzają współpracować w tym zakresie?

- Od 1 stycznia 2012 roku Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadziło rejestrację spółek z ograniczoną odpowiedzialnością za pomocą internetowego systemu KRS. Było to możliwe dzięki wejściu w życie nowelizacji kodeksu spółek handlowych i ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Podstawową zaletą elektronicznej rejestracji jest przyspieszenie procesu wymiany danych. Dalsze prace w stronę integracji systemu KRS z CRP KEP Ministerstwa Finansów oraz GUS celem pozyskiwania - wzorem systemu CEIDG - numerów NIP i REGON drogą elektroniczną będzie niewątpliwie miało wpływ na podniesienie pozycji Polski w rankingu Doing Business. To właśnie m.in. czas rejestracji spółki jest jednym z kryteriów oceny.

Wiedzę na temat podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym już dziś można zdobyć również za pośrednictwem CEIDG. W naszym systemie znajdują się ponadto informacje o uzyskanych przez przedsiębiorców (również tych z KRS) licencjach, zezwoleniach, koncesjach i wpisach do rejestru działalności regulowanej. Uzupełnianie danych w tym zakresie przez właściwe organy powinno zakończyć się 30 czerwca bieżącego roku.

Zmiany jakie wiązały się z wprowadzeniem CEIDG umożliwiły rejestrację działalności w ciągu jednego dnia. Od 1 stycznia br. funkcjonuje rejestr pełnomocnictw. Jeżeli osoba dysponuje podpisem kwalifikowanym lub profilem e-PUAP to w zasadzie może założyć firmę przez Internet bez konieczności wychodzenia z domu, a nawet przez komórkę. Jakie są dalsze pomysły lub plany na rozwój CEIDG?

- Obecnie przedsiębiorcy mają możliwość zarejestrowania własnej firmy przez Internet, bez konieczności udawania się do urzędu gminy. Planujemy również inne uproszczenia procesów związanych z podejmowaniem działalności gospodarczej np. wprowadzenie możliwości zgłoszenia do ubezpieczeń w ZUS drogą elektroniczną, czy rozszerzenie możliwości zgłoszenia do podatku towarów i usług (VAT R) dla przedsiębiorców dysponujących zaufanym profilem. Będziemy także rozwijać treści informacyjne na stronie www.firma.gov.pl, chcemy doprowadzić do zwiększenia użyteczności systemu pod kątem rozumienia go przez użytkowników, tak aby obsługa systemu była intuicyjna.

Dostrzegamy też potrzeby umożliwienia przedsiębiorcom składania wniosków o zmianę do CEIDG bezpośrednio w urzędach skarbowych, a także rozpowszechniania zdalnych form podpisywania wniosków. Prowadzimy ponadto prace nad uproszczeniem i elektronizacją wszelkich procedur dopełnianych przez przedsiębiorców. Trwa budowa platformy, która umożliwi firmom np. uzyskanie drogą elektroniczną zezwolenia czy wpisu do rejestru działalności regulowanej.

Polecamy: Terminy rozliczeń z ZUS

Wpis do CEIDG wymaga obecnie co najmniej jednego kontaktu z urzędem (uzyskanie profilu e-PUAP, potwierdzenie tożsamości w Urzędzie Gminy). Czy resort zastanawiał się nad zmianą procedur potwierdzania tożsamości niezbędnej do dokonania wpisu do CEIDG, aby wyeliminować fizyczny kontakt osoby zakładającej działalność z urzędem?

- Zachęcamy do korzystania z profilu zaufanego ePUAP oraz podpisu elektronicznego, które umożliwiają wielokrotne realizowanie tych procedur drogą elektroniczną. W przyszłości w CEIDG będzie można potwierdzić tożsamość przy użyciu pl.ID, czyli nowego elektronicznego dowodu osobistego. Pozwoli to uniknąć fizycznego kontaktu z urzędem.

Rząd przedstawił pomysł uzależnienia wysokości składek odprowadzanych przez przedsiębiorców do ZUS-u proporcjonalnie od ich dochodu. Minister Gospodarki popiera tę inicjatywę?

- Przedsiębiorcy przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności mogą bardziej elastycznie i samodzielnie decydować o wysokość składek ubezpieczeniowych, z tym że podstawa od której są one naliczane nie może być niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Dobrym rozwiązaniem byłoby wprowadzenia elastycznego zarządzania wysokością składek odprowadzanych do ZUS również dla tych osób, które kolejny raz próbują rozkręcić własny biznes. Aktualnie obowiązujące rozwiązanie uniemożliwia prowadzącym w okresie ostatnich 60 miesięcy działalność gospodarczą skorzystanie z opłacania obniżonych składek, nawet jeśli firmę prowadzili przez zaledwie kilka miesięcy. W ramach przygotowywanego w Ministerstwo Gospodarki pakietu na rzecz przedsiębiorczości chcielibyśmy zmienić przepisy w tym zakresie.

Pozwoli to na ograniczenie ryzyka związanego z podejmowaniem działalności gospodarczej oraz umożliwi przeznaczenie zaoszczędzonych przez przedsiębiorców środków na rozwój działalności.

W 2012 roku przedsiębiorcy doświadczyli wielu zmian – likwidacja Monitora Polskiego B, wydłużenie okresu na wykorzystanie zaległego urlopu do końca września, RMUA raz na rok. Dalsza deregulacja w planach? Wprowadzenie jakich ułatwień planuje Ministerstwo Gospodarki?

- Od czterech lat Ministerstwo Gospodarki intensywnie upraszcza prawo gospodarcze. Pierwszy etap zmian w przepisach zreformował 20 najistotniejszych dla przedsiębiorców aktów prawnych, m.in. ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, ustawę o rachunkowości, prawo dewizowe i ordynację podatkową. Również dzięki zmianom w tych przepisach, od 1 lipca 2011 r. każdy może zarejestrować działalność gospodarczą przez Internet, bez konieczności wizyt w urzędach, wypełniania kilku formularzy i wysokich opłat.

Kolejnym krokiem uproszczenia prawa jest Ustawa o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, której przepisy weszły w życie 1 lipca 2011 r. Reguluje ona kontakty obywatela z urzędem m.in. poprzez wprowadzenie kultury oświadczeń zamiast dotychczasowego obowiązku składania zaświadczeń czy możliwość przedstawiania kopii dokumentów. Zmniejsza również liczbę zbędnych licencji i koncesji.

Ministerstwo Gospodarki ponadto opracowało Ustawę o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców, która jest kontynuacją działań na rzecz ułatwienia prowadzenia biznesu oraz tworzenia przyjaznego otoczenia prawnego dla obrotu gospodarczego. Zawarte w niej rozwiązania są korzystne dla wszystkich obywateli (np. wydłużają okres na wykorzystanie zaległego urlopu) oraz zmniejszają ponoszone przez nich koszty o ok. 3 mld zł rocznie. Pracujemy nad kolejnymi przepisami upraszczającymi m.in. prawo finansowe w zakresie podatku VAT, prawo budowlane, zamówienia publiczne.

W 2008 r. wyznaczyliśmy sobie cel zredukowania biurokracji o 25 proc. Wszystko wskazuje, że w 2012 r. obciążenia administracyjne w sześciu priorytetowych obszarach prawa będą mniejsze nawet o 27 proc. To szansa na odblokowanie potencjału polskich przedsiębiorców.

Rozmawiał Marcin Milewski