Ochrona majątku na granicy prawa cz. III, czyli oszukańczy transfer majątku

Przez pojęcie "jednostka gospodarcza" należy rozumieć każdy podmiot gospodarczy funkcjonujący w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. Podmiotem tym może być w szczególności osoba fizyczna lub grupa osób fizycznych, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Jednostką gospodarczą będą więc spółki: cywilna, komandytowa, jawna, akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością, a ponadto fundacja i stowarzyszenie, założone przez dłużnika, o ile w ich statutach przewidziano działalność gospodarczą, którą rzeczywiście prowadzą. W przypadku przeniesienia przez dłużnika swojego majątku na spółkę fikcyjną (niezarejestrowaną), majątek ten nadal należy do dłużnika. Takie zachowanie nie może być przyczyną niezaspokojenia wierzycieli, tj. czynem karalnym. Treść art. 301 § 1 k.k. wyklucza również działanie przestępne dłużnika poprzez przeniesienie majątku dłużnika na istniejące już jednostki gospodarcze, np. przez wykup udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Porównaj: Bat na dłużnika

Przenoszenie składników majątkowych na nową jednostkę gospodarczą może wyrazić się przez każdą czynność prawną rozporządzającą. Forma przenoszenia składników majątkowych jest nieistotna, ważne jest tylko to, aby była zgodna z obowiązującym krajowym porządkiem prawnym. Podobnie jak sam akt przenoszenia składników majątku nie musi być jednorazowy i może odbywać się etapami. Nie stanowi przeniesienia składników majątku jego obciążenie, niepołączone z przeniesieniem prawa lub rzeczy, tzn. obciążenie bierne, np. polegające na przejęciu długu w trybie art. 519-525 k.c.

Do przypisania odpowiedzialności za czyn z art. 301 § 1 k.k. ważne jest ustalenie, czy dłużnik, tworząc nową jednostkę gospodarczą oraz przenosząc na nią składniki majątkowe z jednej kontrolowanej przez siebie jednostki organizacyjnej działał z zamiarem (bezpośrednim lub ewentualnym) udaremnienia lub ograniczenia zaspokojenia należności swoich wierzycieli. Dłużnik musi sobie zdawać sprawę, że przez swoje działanie może pokrzywdzić kliku wierzycieli lub większą ich liczbę i musi mieć zamiar wyrządzenia wierzycielom szkody lub się na to godzi.

Zobacz także: Zmiany w kosztach egzekucji

Izabela Kałczuga jest prawnikiem w Kancelarii Prawnej Skarbiec.Biz
Robert Nogacki jest właścicielem Kancelarii Prawnej Skarbiec.Biz