MS przygotowało projekt ustawy o biegłych sądowych

O niedobrym uregulowaniu kwestii biegłych sądowych - jako jednym z powodów przewlekłości postępowań w sądach - mówił w niedawnym wywiadzie dla PAP minister sprawiedliwości Cezary Grabarczyk. Jak podkreślał, nowa ustawa o biegłych to jeden z priorytetów jego urzędowania.

"Jakość i przejrzystość ich opinii to jedna z barier polskiego wymiaru sprawiedliwości i ma wpływ na czas postępowań. Mnożenie biegłych jest powszechną praktyka przed polskimi sądami, a każda kolejna opinia wydłuża postępowania i zwiększa koszty. Kolejne opinie w tym samym postępowaniu powinny być wyjątkiem, a nie regułą" - mówił w październikowym wywiadzie dla PAP Grabarczyk.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Projektowane rozwiązania w jednym akcie prawnym regulują funkcjonowania biegłych sądowych - zarówno osób fizycznych, jak i instytutów, które wydają opinie na potrzeby postępowań karnych.

Prace nad uregulowaniem tych zagadnień są podejmowane od wielu lat. Projekty odnoszące się do biegłych były zgłaszane od 2006 r. W marcu br. rząd przyjął założenia do przedstawionego obecnie projektu oddzielnej ustawy, która ma kompleksowo uregulować tę tematykę. Aktualnie kwestie dotyczące biegłych są regulowane w kilku aktach prawnych, w tym rozporządzeniu ministra sprawiedliwości z 2005 r.

Ministerialny projekt nie dotyczy jednak kwestii, co do której od dawna podnosi się najwięcej wątpliwości w związku z biegłymi: spraw związanych z ich wynagrodzeniami oraz kosztami ekspertyz.

Obecnie podstawowa stawka za godzinę pracy biegłego waha się między 23 a 32 zł. Kwoty wzrastają w przypadku tytułów naukowych biegłego - w przypadku profesora stawka ta może wynieść 70 zł. Poprzednia ministerialna wersja założeń - sprzed dwóch lat - przewidywała m.in. wzrost stawek podstawowych maksymalnie do 100 zł. Zapisy takie nie znalazły się jednak ostatecznie w późniejszych wersjach planowanych przepisów.

Dokumentacja biegłego rewidenta z badania sprawozdań finansowych

"Jednym z wąskich gardeł polskiego sądownictwa jest brak biegłych, m.in. na skutek niskich stawek za ich pracę. Oszacowaliśmy, że podniesienie tych stawek do poziomu akceptowalnego dla lekarzy czy psychologów kosztowałoby budżet państwa rocznie blisko 200 mln zł. Niestety nie będziemy mieli prawdopodobnie na to zgody rządu" - mówił PAP w kwietniu 2012 r. ówczesny minister sprawiedliwości Jarosław Gowin.

Projekt, który przed kilkoma dniami trafił do konsultacji, zakłada, że wpisu na listę biegłych sądowych dokonywaliby - tak jak dotąd - prezesi poszczególnych sądów okręgowych, ale dane biegłych będą dostępne w centralnym rejestrze. Ustanowienie biegłym stałoby się decyzją administracyjną - zaskarżalną do sądu. Ponadto wprowadzono by obowiązek ukończenia przez biegłego szkolenia z zakresu przepisów dotyczących jego statusu, praw i obowiązków w procesie oraz zasad przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. Szkolenia biegłych mieliby zorganizować prezesi sądów.