REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co z umowami handlowymi między polskimi i ukraińskimi firmami?

Wojna w Ukrainie a umowy handlowe między polskimi i ukraińskimi firmami
Wojna w Ukrainie a umowy handlowe między polskimi i ukraińskimi firmami
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Z powodu wojny w Ukrainie dostawy czy płatności pomiędzy polskimi i ukraińskimi firmami stały się niemożliwe. To oznacza, że wiele przedsiębiorstw nie jest w stanie wypełnić swoich zobowiązań wynikających z podpisanych umów handlowych. Wojna nie jest jednak czynnikiem, który automatycznie rozwiązuje lub zawiesza kontrakty. W prawie międzynarodowym istnieje kilka sposobów na rozwiązanie takiej sytuacji. Z części z nich przedsiębiorcy korzystali już w czasie pandemii COVID-19, żeby uniknąć odpowiedzialności np. za opóźnienia, które wynikały z gospodarczych zakłóceń, a nie zaniedbania wykonawcy.

Umowy handlowe a wojna w Ukrainie

REKLAMA

W umowach handlowych wojna, akt terroru mogą być traktowane różnie, w zależności od tego, jakie ustawodawstwo jest zapisane w danej umowie. Umowy handlowe między polskimi a ukraińskimi firmami zwykle pozostają w mocy. W ustawodawstwie ukraińskim wojna, terroryzm mogą być włączone do części związanej z force majeure, czyli siłą wyższą, czymś, co może być nieprzewidywalne – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Andrii Romanchuk, partner w Eucon Grupie Prawniczej. –  W prawie polskim działa to trochę inaczej i też musimy to uwzględnić.

REKLAMA

Już pandemia zakłóciła standardowe relacje między firmami, a kolejne nieprzewidziane wydarzenie, jakim jest wojna, uniemożliwiło realizację wzajemnych zobowiązań podjętych w ramach umów handlowych. Jak czytamy w opracowaniu EY, można zastosować w tej sytuacji kilka klauzul, typu hardship, force majeure (siła wyższa) czy material adverse change (MAC, nadzwyczajna zmiana stosunków).

Klauzula hardship w umowie handlowej

Hardship w kontraktach handlowych polega na zastrzeżeniu w umowie, że w momencie pojawienia się znaczących trudności w realizacji stosunku umownego (dobrze je precyzyjnie zdefiniować), których nie dało się przewidzieć na etapie formułowania umowy, strony będą zobowiązane do rozpoczęcia negocjacji, żeby wypracować alternatywny model wykonania wzajemnych obowiązków.

Klauzula umowna siły wyższej w umowie handlowej

REKLAMA

Z kolei klauzula umowna siły wyższej zwalnia co do zasady obie strony z odpowiedzialności lub zobowiązań umownych w sytuacji wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności, na które strony nie miały wpływu, a które są związane z następstwami takich zdarzeń jak wojna, epidemia, zamieszki czy też nagłe, niekorzystne zmiany prawne. W zależności od tego przyjętego w umowie ustawodawstwa konflikt zbrojny może być automatycznie definiowany jako siła wyższa albo może to być uzgodnione przez strony lub przez sąd. Jeśli zależy to od stron, wystąpienie siły wyższej musi być odpowiednio poświadczone.

– Jeżeli mówimy o sile wyższej, w Ukrainie to działa w taki sposób, że trzeba wziąć z izby handlowej dokument, który potwierdza taką sytuację – podpowiada Andrii Romanchuk.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na terenie Ukrainy jednostką uprawnioną do wydawania zaświadczenia o zaistnieniu okoliczności stanowiących siłę wyższą jest Handlowo-Przemysłowa Izba Ukraińska. Biorąc pod uwagę niezwykle trudną sytuację, izba postanowiła uprościć procedurę poświadczania siły wyższej (force majeure). Wzór wniosku można znaleźć na stronie izby. W Polsce jednostką uprawnioną do wydawania zaświadczenia o zaistnieniu okoliczności stanowiących siłę wyższą jest m.in. Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza. Przedsiębiorca powinien we wniosku dokładnie opisać okoliczności powodujące niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, ich wpływ na własną działalność i realizację kontraktu. Wnioski mogą dotyczyć zarówno sytuacji, gdy przedsiębiorca z powodu nagłego odpływu siły roboczej czy braku surowców, komponentów sprowadzanych do tej pory ze Wschodu nie jest w stanie zrealizować kontraktu, jak również nie może sam realizować dostaw do państw zaangażowanych w wojnę.

W praktyce kontraktowej przyjęło się, że strony zwalnia się z odpowiedzialności, ale jedynie na czas trwania okoliczności, które mogą być uznane za zdarzenia siły wyższej.

Konsekwencje niewykonywania umów handlowych

– Aby strony nie ponosiły konsekwencji niewykonywania umów, w pierwszej kolejności trzeba przeanalizować te umowy, zobaczyć, jakie mogą być konsekwencje. Druga część to pomyśleć o negocjacjach i rozmowach z partnerami odnośnie do tego, w jaki sposób mogą zrealizować tę umowę czy też dlaczego nie mogą. Trzeba też zbadać, pod jaką jurysdykcję podpada konkretna umowa, czy były jakieś zapisy odnośnie do arbitrażu, gdzie on jest wyznaczony, jakie ustawodawstwo będzie wykorzystywane. Można jeszcze zbadać kwestie ubezpieczenia, ale tu też trzeba rozumieć, że zwykle firmy ubezpieczeniowe nie pokrywają umów w czasie wojny i aktów terroryzmu – wymienia ekspert Euconu.

Norma rebus sic stantibus

Polskie prawo cywilne zawiera w sobie normę rebus sic stantibus (art. 357 par. 1 Kodeksu cywilnego), która pozwala, w sytuacji nadzwyczajnej zmiany okoliczności wpływających na daną umowę, na zmianę treści zobowiązania lub nawet jego rozwiązania przez sąd (w wypadku tzw. następczej niemożliwości świadczenia). Jednak norma ta często jest niewystarczająca i ostateczne rozstrzygnięcie ewentualnego sporu na jej podstawie może zająć dużo czasu z uwagi na konieczność ingerencji sądu. Dlatego też, na zasadzie swobody umów, polskie prawo dopuszcza skorzystanie z konstrukcji MAC pochodzącej bezpośrednio z prawa anglosaskiego. Tu też kluczem do zastosowania tej klauzuli jest dokładne opisanie okoliczności pozwalających na jej stosowanie oraz mechanizmu z tym związanego. Przesłanką do zastosowania klauzuli MAC, jak wyjaśniają eksperci EY, mogą być np. wpływ wojny na kurs walut, łańcuch dostaw, ceny surowców, wskaźniki wymiany gospodarczej czy też dostęp do kapitału zewnętrznego

– W sprawie umów handlowych trzeba też sprawdzić charakter umowy, sprawdzić, co to jest za konflikt, wojna, jej intensywność i zasięg. Dodatkowo też rekomenduję zwrócić uwagę na to, jakie były wykorzystane Incoterms, czyli międzynarodowe reguły handlu – radzi Andrii Romanchuk.

W zależności od tego, który z systemów Incoterms jest określony w umowie, ta strona ponosi koszty i ryzyko dotyczące np. już rozpoczętych dostaw.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Newseria
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Minister Telus: rolnictwo ekologiczne jest szansą dla polskich gospodarstw

    Minister Robert Telus podkreślił, że rolnictwo ekologiczne jest szansą dla polskich gospodarstw. Poinformował, że resort rolnictwa myśli nad zmianą programu "Produkt w szkole", by go ukierunkować na lokalne i ekologiczne produkty.

    Nawet 2,5 mln euro dofinansowania w konkursie Seal of Excellence. Dla kogo? Kiedy można składać wnioski?

    Jesteś przedsiębiorcą, którego projekt został pozytywnie oceniony przez Komisję Europejską i otrzymał certyfikat Seal of Excellence w ramach instrumentu EIC Accelerator programu „Horyzont Europa”, jednak z powodu ograniczeń budżetowych nie otrzymałeś dofinansowania? Weź udział w konkursie organizowanym przez NCBR Seal of Excellence. Budżet to 23 miliony złotych. 

    Starasz się o dofinansowanie do projektu? Sprawdź, jak ocenić, czy jest innowacyjny i ma szanse na dotację

    Jednym z najistotniejszych kryteriów wyboru projektu, mającego otrzymać dofinansowanie jest innowacyjność. Jak ocenić, czy projekt jest innowacyjny i ma szansę na otrzymanie grantu? Podpowiadają eksperci do spraw pozyskiwania dotacji. 

    Ile w Polsce można zebrać na internetowej zbiórce? Kiedy ludzie wpłacają najwięcej pieniędzy?

    Ile wynosi średnia wartość zbiórki online na świecie, a ile w Polsce? Ile zrzutek tworzonych jest rocznie? Kiedy najczęściej ludzie wpłacają pieniądze? Oto ciekawostki i nieznane fakty na temat crowdfundingu na świecie i w Polsce.

    REKLAMA

    MRiRW: pomoc dla rolników za szkody w uprawach truskawek i krzewów owocowych

    MRiRW poinformowało, że rolnicy, którzy ponieśli szkody w uprawach truskawek i krzewów owocowych, mogą ubiegać się o pomoc; stawka wynosi 2500 zł na 1 ha powierzchni owocujących upraw.

    Kto jeszcze czyta papierowe gazetki promocyjne? Okazuje się, że całkiem sporo klientów

    Tradycyjne gazetki promocyjne odnotowały duży spadek. Zmniejszyły też liczbę stron, powierzchnię i… liczbę promocji. Można to zaobserwować wszędzie, oprócz dyskontów. W branży spożywczej nie ma co liczyć na odejście od papierowych gazetek. Inne branże prawdopodobnie zmienią formę papierową na elektroniczną. 

    Minister Telus: stworzenie korytarza solidarnościowego to nasze rozwiązanie dla Ukrainy ws zboża

    Minister Robert Telus powiedział, że stworzenie korytarza solidarnościowego, tak by ukraińskie zboże nie wpływało do Polski, to nasze rozwiązanie. Dodał, że rozwiązanie to poprzednio zadziałało, nie zakłócając polskiego rynku zboża.

    Publiczne stacje ładowania elektryków co 60-100 km. Nowe przepisy od połowy 2024 roku

    W Polsce jest coraz więcej samochodów o napędzie elektrycznym ale nie nadąża za tym infrastruktura. Po prostu brakuje publicznych stacji ładowania. W połowie 2024 roku wejdzie w życie unijne rozporządzenie AFIR, które wymaga rozbudowania infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych. Zgodnie z nowymi przepisami do końca 2025 roku na najważniejszych trasach europejskich (sieć bazowa TEN-T) publiczne stacje ładowania mają być dostępne maksymalnie co 60 km. W ramach większej sieci kompleksowej TEN-T odległość ta ma wynieść nie więcej niż 100 km.

    REKLAMA

    Szef MON: spór o zboże z Ukrainą dotyczy interesów oligarchów ukraińskich

    Szef MON Mariusz Błaszczak stwierdził, że "spór z Ukrainą dotyczy interesów oligarchów ukraińskich, którzy chcieliby sprzedawać zboże na terytorium Polski; my natomiast musimy chronić interesów polskich rolników".

    Miliony idą na projekty badawcze. Kto korzysta z Funduszy Europejskich?

    Prawie 100 projektów badawczych realizowanych z Funduszy Europejskich było w I połowie br. Łączne dofinansowanie w wysokości ponad 524 mln zł. Takie dane przestawia NCBR. W obszarach jakich działań najczęściej prowadzone są projekty?

    REKLAMA