Tarcza antykryzysowa - rozwiązania dla rolników i przedsiębiorców rolnych

Jak informuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, prezentowane rozwiązania mają na celu przeciwdziałanie skutkom COVID-19 - epidemii, z którą aktualnie walczy cały świat. To nie koniec podobnych rozwiązań. Trwają już prace nad projektem kolejnej specustawy w tym zakresie. Każde dobre rozwiązanie, mające na celu przeciwdziałanie skutkom COVID-19, zaproponowane przez zainteresowane podmioty, zwłaszcza przez rolników, ma szansę znaleźć poparcie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Rozwiązania proponowane w przepisach tzw. Tarczy Antykryzysowej

I. Rozwiązania dotyczące wyłącznie rolników i ich domowników:

1. Zasiłek opiekuńczy na dzieci.

2. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek emerytalno-rentowych dla osób objętych ubezpieczeniem w KRUS.

3. Zmiany dotyczące zachowania ważności orzeczeń wydanych między innymi na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

II. Rozwiązania dotyczące rolników lub przedsiębiorców, w tym prowadzących działalność rolniczą w formie spółki osobowej, spółki kapitałowej, spółdzielni rolników lub w innej formie, a także prowadzących działalność gospodarczą związaną z sektorem rolnym, w szczególności w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, lub zatrudnianych przez nich pracowników:

1. Pokrycie przez państwo składek na ZUS.

2. Możliwość odroczenia i rozłożenia na raty składek na ZUS.

3. Dofinansowanie zatrudnienia.

4. Uelastycznienie czasu pracy.

5. Rozwiązania dotyczące pobytu i zatrudnienia cudzoziemców.

6. Rozliczenie całej tegorocznej straty w przyszłym roku.

7. Podatek od nieruchomości.

8. Przedłużenie bankowych kredytów obrotowych.

9. Zmiana warunków lub terminów spłaty kredytu udzielonego mikroprzedsiębiorcy, małemu lub średniemu przedsiębiorcy.

10. Zmiany w zakresie maksymalnych cen lub maksymalnych marż hurtowych i detalicznych, stosowanych w sprzedaży towarów lub usług.

11. Zmiany dotyczące biegu terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego oraz biegów terminów procesowych i sądowych.

12. Zmiana wprowadzająca ułatwienia dotyczące korzystania z usług e-administracji.

Szczegółowe informacje dotyczące najważniejszych rozwiązań zawartych w przepisach dotyczących wprowadzenia Tarczy Antykryzysowej

I. Rozwiązania dotyczące wyłącznie rolników i ich domowników

1. Zmiany w zakresie zasiłku opiekuńczego rolników

W przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19, rolnikowi będzie przysługiwał zasiłek opiekuńczy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

1) dzieckiem, w wieku do ukończenia 8 lat;

2)  oraz dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

Zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał przez okres nie dłuższy niż 14 dni.

Zasiłek opiekuńczy za każdy dzień będzie wynosił 1/30 z kwoty emerytury podstawowej. Obecnie wysokość emerytury podstawowej po waloryzacji wynosi 972,40 zł. Stawka dzienna wyniesie zatem 32,41 zł (972,40 zł / 30 dni = 32,41 zł).

Zasiłek opiekuńczy będzie finansowany z budżetu państwa za pośrednictwem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Rada Ministrów będzie mogła, w celu przeciwdziałania COVID-19, w drodze rozporządzenia, określić dłuższy okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

2. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek emerytalno-rentowych dla osób objętych ubezpieczeniem w KRUS

Wszystkie osoby objęte ubezpieczeniem emerytalno-rentowym na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników zostaną zwolnione z obowiązku opłacania składek na to ubezpieczenie do KRUS za trzy miesiące (drugi kwartał 2020 r.).

Składki opłaci budżet państwa za pośrednictwem KRUS.

Zwolnienie następuje z mocy samego prawa, co oznacza, że nie będzie konieczne składanie przez rolników ubezpieczonych w KRUS jakichkolwiek dodatkowych wniosków w tym zakresie.

3. Zmiany dotyczące zachowania ważności orzeczeń wydanych między innymi na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników

Zachowanie ważności orzeczeń o:

1)  częściowej niezdolności do pracy,

2) całkowitej niezdolności do pracy,

3) całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,

4) niezdolności do samodzielnej egzystencji

– wydanych na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, których ważność upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu.

Orzeczenia zachowują  ważność przez okres kolejnych 3 miesięcy od dnia upływu terminu ważności.

II. Rozwiązania dotyczące rolników lub przedsiębiorców, w tym prowadzących działalność rolniczą w formie spółki osobowej, spółki kapitałowej, spółdzielni rolników lub w innej formie,  a także prowadzących działalność gospodarczą związaną z sektorem rolnym, w szczególności w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, lub zatrudnianych przez nich pracowników

1. Pokrycie przez państwo składek na ZUS

Rozwiązanie to dotyczy mikroprzedsiębiorców, którzy zatrudniają do 9 pracowników (chodzi o składki za wszystkich pracowników) oraz samozatrudnionych. Państwo przejmie na 3 miesiące (za marzec, kwiecień i maj br.) pokrycie składek do ZUS od mikroprzedsiębiorców.

Zwolnienie dotyczy składek za przedsiębiorcę i pracujące dla niego osoby.

Ze zwolnienia mogą skorzystać także samozatrudnieni z przychodem do 15 681 zł (300% przeciętnego wynagrodzenia), którzy opłacają składki tylko za siebie. Zwolnienie dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych. Zarówno przedsiębiorca, jak i pracujące dla niego osoby zachowają prawo do świadczeń zdrowotnych i z ubezpieczeń społecznych za okres zwolnienia ze składek.

Wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek do ZUS, płatnik składek przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r. Za marzec, kwiecień i maj 2020 r. płatnik składek zobowiązany jest przesyłać deklaracje rozliczeniowe lub imienne raporty miesięczne na zasadach i w terminach określonych w przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, chyba że zgodnie z tymi przepisami zwolniony jest z obowiązku ich składania. Warunkiem zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek do ZUS jest przesłanie deklaracji rozliczeniowych lub imiennych raportów miesięcznych należnych za marzec, kwiecień i maj 2020 r. nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r., chyba że płatnik składek zwolniony jest z obowiązku ich składania.

2. Możliwość odroczenia i rozłożenia na raty składek na ZUS

Przedsiębiorcy, którzy mają trudności w opłaceniu składek na ZUS za okres od stycznia 2020 r., będą mieli możliwość odroczenia terminu płatności składek lub rozłożenia należności na raty, bez opłat i odsetek za zwłokę (tj. bez tzw. opłaty prolongacyjnej). Wniosek o odroczenie terminu płatności składek lub rozłożenie ich na raty, będzie musiał być złożony do ZUS w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu.

3. Dofinansowanie zatrudnienia

Pomoc przysługuje w okresie wprowadzonego przez przedsiębiorcę przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu, w przypadku spadku obrotów gospodarczych:

1) nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu 2 kolejnych miesięcy w okresie po 1 stycznia 2020 r., do łącznych obrotów z analogicznych 2 miesięcy z roku ubiegłego w następstwie wystąpienia COVID 19, lub

2) nie mniej niż o 25%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanego miesiąca w okresie po 1 stycznia 2020 r.,  w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.

W związku ze spadkiem obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pracodawca otrzyma dofinansowanie do wynagrodzenia w okresie przestoju w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia plus składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń, czyli 1 533,09  zł, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.

Przedsiębiorca, który obniżył wymiar czasu pracy w związku ze spadkiem obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, może obniżyć wymiar czasu pracy pracownika o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Przy tak obniżonym wymiarze czasu pracy dofinansowanie będzie wynosiło maksymalnie do wysokości 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego plus składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń. tj. 2 452,27 zł.

Powyższe świadczenia przysługiwać będą przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od dnia złożenia wniosku o wypłatę świadczeń.

Rada Ministrów będzie mogła, w celu przeciwdziałania skutkom gospodarczym COVID-19, w drodze rozporządzenia, przedłużyć ten okres, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane.

Wnioski będą mogły być składane elektronicznie, do dyrektorów Wojewódzkich Urzędów Pracy.

4. Uelastycznienie czasu pracy

Pracodawca dotknięty skutkami epidemii COVID-19 będzie mógł skrócić dobowy czas nieprzerwanego odpoczynku dla pracownika z obecnych 11 godzin do 8 (z gwarancją oddania pracownikowi równoważnego odpoczynku w okresie 8 tygodni), a tygodniowy czas takiego odpoczynku – z 35 do 32 godzin. W porozumieniu ze związkami zawodowymi albo gdy nie ma związków z przedstawicielami pracowników - będzie mógł też wydłużyć dobowy wymiar czasu pracy do 12 godzin (równoważny system czasu pracy) oraz okres rozliczeniowy do maksymalnie 12 miesięcy.

5. Rozwiązania dotyczące pobytu i zatrudnienia cudzoziemców

Na podstawie przepisów specustawy wydłużeniu z mocy prawa ulegają terminy składania wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych, o przedłużenie wizy oraz o przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego, jeżeli terminy te wypadałyby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Terminy te ulegają przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. Pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie biegu przedłużonego terminu uważa się za legalny, jeżeli cudzoziemiec złoży wniosek w tym terminie.

Również z mocy prawa wydłużeniu ulega okres ważności wiz krajowych, zezwoleń na pobyt czasowy oraz zezwoleń na pracę, w tym zezwoleń na pracę sezonową, jeżeli ostatni dzień ich ważności przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Okresy te ulegają przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. W przypadku przedłużenia z mocy prawa okresu ważności zezwolenia na pracę, wniosek o przedłużenie zezwolenia na pracę można złożyć najpóźniej ostatniego dnia przedłużonego okresu ważności tego zezwolenia.

Ponadto, jeżeli w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 upływa okres, jaki został wskazany w oświadczeniu powierzającego pracę cudzoziemcowi, cudzoziemiec ten może wykonywać pracę określoną tym oświadczeniem na rzecz podmiotu, który złożył to oświadczenie, w okresie lub okresach nieobjętych tym oświadczeniem do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, bez zezwolenia na pracę.

Rozwiązania te umożliwiają przedłużenie pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i co bardzo ważne, ich legalnemu zatrudnieniu, mimo upływu ważności odpowiednich dokumentów lub niemożności złożenia odpowiednich wniosków z powodów związanych z epidemią. Rozwiązania te dotyczą w szczególności pomocników rolnika świadczących na rzecz rolnika pomoc przy zbiorach na podstawie umowy o pomoc przy zbiorach.

Polecamy: Ekskluzywny pakiet – Komentarze Złota seria

6. Rozliczenie całej tegorocznej straty w przyszłym roku

Umożliwienie podatnikom CIT i PIT, którzy ponoszą negatywne konsekwencje COVID-19, odliczenia straty poniesionej w 2020 r., od dochodu z działalności, uzyskanego w 2019 r. Warunek to osiągnięcie w 2020 r. – w porównaniu do 2019 r. – przychodów niższych o co najmniej 50 proc.

7. Podatek od nieruchomości

Rady gmin otrzymały możliwość wprowadzenia za część 2020 roku zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, dla wskazanych grup przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. Możliwe będzie także przedłużenie przez radę terminów płatności rat podatku od nieruchomości płatnych w kwietniu maju i czerwcu, aczkolwiek nie dłużej niż do 30 września 2020 r.

8. Przedłużenie bankowych kredytów obrotowych

Umożliwienie obliczania zdolności kredytowej w oparciu o dane finansowe na koniec 2019 r. Towarzyszyć temu będą rekomendacje w zakresie sposobu liczenia rezerw na kredyty. Sektor bankowy zadeklarował gotowość do przedłużenia kredytów obrotowych przy zmianie regulacji. Rozwiązanie to umożliwia wydłużenie kredytów obrotowych –  o wartości ok. 150 mld zł – dla sektora przedsiębiorstw.

9. Zmiana warunków lub terminów spłaty kredytu udzielonego mikroprzedsiębiorcy, małemu lub średniemu przedsiębiorcy

W przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii bank może dokonać zmiany określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu udzielonego mikroprzedsiębiorcy, małemu lub średniemu przedsiębiorcy, jeżeli:

1) kredyt został udzielony przed dniem 8 marca 2020 r. oraz

2) zmiana taka jest uzasadniona oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy dokonaną przez bank nie wcześniej niż w dniu 30 września 2019 r.

Zmiana taka jest dokonywana na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę, przy czym nie może ona powodować pogorszenia sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Rozwiązania te stosuje się odpowiednio do pożyczki pieniężnej udzielonej przez bank.

10. Zmiany w zakresie maksymalnych cen lub maksymalnych marż hurtowych i detalicznych, stosowanych w sprzedaży towarów lub usług

W ustawie przewidziano możliwość ustalenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia oraz ministrem właściwym do spraw rolnictwa i rozwoju wsi, w drodze rozporządzenia, maksymalnych cen lub maksymalnych marż hurtowych i detalicznych, stosowanych w sprzedaży towarów lub usług, mających istotne znaczenie dla ochrony zdrowia lub bezpieczeństwa ludzi lub kosztów utrzymania gospodarstw domowych.

Rozwiązanie to z założenia ma dotyczyć tylko produktów podstawowych, mających wyjątkowe znaczenie dla ochrony zdrowia lub funkcjonowanie gospodarstw domowych.

Kontrolę przestrzegania przez przedsiębiorców zakazu stosowania cen lub marż wyższych niż maksymalne ceny lub marże sprawować będzie również Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych jak również Inspekcja Farmaceutyczna,  Inspekcja Sanitarna oraz Inspekcja Handlowa.

Zakłada się, że w celu zapewnienia skuteczności i szybkiego przebiegu kontroli, będą one prowadzone z wyłączeniem niektórych przepisów rozdziału 5 ustawy – Prawo przedsiębiorców, dotyczących ograniczenia kontroli działalności gospodarczej.

W przypadku ustalenia maksymalnych cen na produkty, bezpośrednimi uprawnieniami dysponowaliby też sami konsumenci, stosownie do treści art. 538 ustawy – Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli w miejscu i czasie zawarcia umowy sprzedaży obowiązuje przepis określający cenę maksymalną, kupujący nie jest obowiązany do zapłaty ceny wyższej, a sprzedawca, który otrzymał cenę wyższą, obowiązany jest zwrócić kupującemu pobraną różnicę.

Ponadto w projekcie ustawy proponuje się wprowadzenie administracyjnych kar pieniężnych w dwóch obszarach w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości dotyczącego zakazu stosowania cen lub marż wyższych niż maksymalne. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (wojewódzki inspektor jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych), a także Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Sanitarna oraz Inspekcja Handlowa będą mogły wymierzać kary pieniężne.

Przepisy przewidują szczególne uprawnienia dla Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKIK), który będzie mógł ukarać przedsiębiorcę dopuszczającego się, wielokrotnego naruszenia przepisów zakazujących stosowania w obrocie cen i marż wyższych niż maksymalne, ustalonych w drodze rozporządzenia właściwego ministra na mocy projektowanych przepisów, w odniesieniu do wielu towarów lub usług lub na dużą skalę. Kara nakładana przez Prezesa UOKiK może wynieść do 10% obrotu osiągniętego przez przedsiębiorcę w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

11. Zmiany dotyczące biegu terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego oraz biegów terminów procesowych i sądowych

Wprowadzone zmiany dotyczą zarówno terminów materialnych (a więc w uproszczeniu takich, od których zachowania przez stronę zależy uzyskanie określonych uprawnień lub ukształtowanie stosunku prawnego), jak też procesowych (a więc w uproszczeniu takich, od których zachowania przez stronę w toku postępowania zależy skuteczność dokonywanych czynności procesowych).

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego:

1) od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem oraz terminy do dokonania przez stronę czynności kształtujących prawa i obowiązki jej lub drugiej strony stosunku prawnego,

2) zasiedzenia, przedawnienia i innych terminów, których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności wynikających ze stosunków cywilnoprawnych, a także popadnięcie w opóźnienie,

3) zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,

4) do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju

- nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

W okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg terminów procesowych i sądowych w:

1) postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,

2)  postępowaniach egzekucyjnych, 

3) postępowaniach karnych,

4) postępowaniach karnych skarbowych,

5) postępowaniach w sprawach o wykroczenia,

6) postępowaniach administracyjnych,

7) postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa,

8) kontrolach celno-skarbowych,

9) postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych,

10) innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw

– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

12. Zmiana wprowadzająca ułatwienia dotyczące korzystania z usług e-administracji

Z myślą o tych osobach, które z różnych powodów nadal nie posiadają możliwości korzystania z podpisu zaufanego lub podpisu osobistego oraz podpisów elektronicznych, wprowadzono przepisy, które pozwolą na wydanie takim osobom tymczasowego środka identyfikacji elektronicznej, jakim będzie „tymczasowy profil zaufany”.

„Tymczasowy profil zaufany” będzie mógł być wydany w usłudze online, która będzie mogła być zrealizowana bez konieczności osobistego stawiennictwa w urzędzie, a więc bez konieczności opuszczania miejsca zamieszkania i ułatwi kontakt z organami administracji publicznej.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Zobacz także: Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19

[RAPORT] KORONAWIRUS – podatki, prawo pracy, biznes