Czy pracodawca może domagać się od związku zawodowego opłat za korzystanie z pomieszczeń i sprzętu do wykonywania działalności związkowej

Mają Państwo obowiązek udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania przez nią działalności związkowej. Z tego tytułu mogą jednak Państwo żądać odpłatności od organizacji związkowej. Szczegóły w uzasadnieniu.

Pracodawca ma obowiązek udostępnienia zakładowej organizacji związkowej pomieszczeń i urządzeń technicznych niezbędnych do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy na warunkach określonych w układzie zbiorowym pracy lub umowie (art. 33 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). Celem tej regulacji jest zapewnienie prawidłowej realizacji konstytucyjnego prawa do zrzeszania się.

Zakres pomocy organizacyjnej udzielanej przez pracodawcę związkom zawodowym jest ograniczony do kwestii o której mowa wyżej oraz obowiązku pobierania na wniosek organizacji składek członkowskich z wynagrodzenia pracownika za jego pisemną zgodą (art. 33¹ ust. 1 ustawy o związkach zawodowych).

Ustawa o związkach zawodowych nie przesądza, aby wykonywanie obowiązków nałożonych ustawowo na pracodawcę miało odbywać się nieodpłatnie czy odpłatnie. W szczególności pracodawca nie ma ustawowego obowiązku ponoszenia kosztów rachunków za media, telefon bądź dostęp do Internetu albo za materiały eksploatacyjne zużywane przez związki zawodowe przy prowadzeniu przez nią działalności.

Istnieją wręcz argumenty przemawiające za tym, że układ zbiorowy pracy lub umowa regulujące te kwestie powinny mieć charakter odpłatny.

W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że żaden przepis prawa nie przewiduje, która ze stron, pracodawca czy organizacja związkowa, ma ponosić koszty związane ze wskazanymi świadczeniami (wyrok NSA z 28 sierpnia 2009 r., II FSK 517/08). W konsekwencji przyjmuje się, że koszty ponoszone przez pracodawcę z tytułu nieodpłatnych umów najmu lokalu nie są kosztami podatkowymi pracodawcy. Takie stanowisko wyrażano w wielu wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego czy wojewódzkich sądów administracyjnych (np. wyroki: NSA z 27 marca 2013 r., II FSK 1460/11; WSA w Łodzi z 12 grudnia 2007 r., I SA/Łd 812/07; WSA w Warszawie z 9 czerwca 2017 r., III SA/Wa 1547/16), gdzie wskazywano, że nie można wykazać istnienia choćby potencjalnego związku przyczynowo-skutkowego między wydatkiem w postaci udostępnienia nieruchomości a przychodem z tego tytułu.

Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Czy pracodawca może domagać się od związku zawodowego opłat za korzystanie z pomieszczeń i sprzętu do wykonywania działalności związkowej

W artykule omówiono również przykłady omawiające problematykę działalności związkowej.